فتحعلی‌خان صبای کاشانی

جنسیت: مرد
نام پدر: آقامحمد
تخلص: صبا
تولد و وفات: ( ... - ۱۲۳۴-۱۲۳۷-۱۲۳۸) قمری
محل تولد: ایران - اصفهان - کاشان
شهرت علمی و فرهنگی: شاعر
ملقب به ملک‌الشعرا و احتساب الممالک. جد اعلای وی اصلاً از دنبلی‌های آذربایجان بوده که در پایان روزگار پادشاهی کریم‌خان از آنجا به عراق عجم رفتهو در شهر کاشان اقامت گزیده است. وی از شاگردان حاجی‌سلیمان بیگ‌صباحی‌بیدگلی و ابتدا مداح لطف‌علی‌خان زند بود ، اما در ۱۲۱۱ ق به تهران آمد و در جشن جلوس فتح‌علی‌شاه قصیدۀ غرایی خواند که موردپسند شاه واقع شد و لقب ملک‌الشعرایی گرفت. صبا کتابی به وزن "شاهنامه" فردوسی (بحر متقارب) به نام "شهنشاه‌نامه" که شامل چهل هزار بیت بود و سه سال به‌طول انجامید ، به‌نظم درآورد. گریبایدوف ، سفیر روس در دربار ایران ، ضمن سفرنامۀ خود دربارۀ صبا می‌نویسد: مردی است مؤدب و متواضع و خوش‌صورت ، آهسته سخن می‌گوید: ملک‌الشعرای صبا در ادبیات فارسی تبحر و به لغت عرب احاطۀ کافی داشت. در تهران درگذشت. وی اشعار زیادی ، از غزل و مثنوی و رباعی و ترجیع‌بند ، سروده ولی هنر بزرگ او قصیده‌سرایی است. صبا در این فن از انوری پیروی کرده ولی در عین حال دارای سبک و شیوۀ خاصی است که بعدها قاآنی و ادیب‌الممالک فراهانی و بسیاری از شعرای قرن سیزدهم از شیوۀ او تقلید کرده‌اند. از دیگر آثار او: "دیوان" شعر؛ مثنوی "خداوندنامه" ، در بیان معجزات پیغمبر اسلام (ص) و دلاوری‌های امیرالمؤمنین علی (ع)؛ "عبرت‌نامه" به تقلید "تحفهٔالعراقین" خاقانی؛ "گلشن صبا" ، در اندرز به فرزندش.

منبع : مطالب ارسالی