روسیه در خواب زمستانی

روزنامه دی ولت -چاپ آلمان- با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری روسیه در سال ۲۰۰۸ این سوال را مطرح می كند كه آیا این بار پوتین صحنه را ترك می كند و یا اینكه برای دوره سوم نیز قدرت را حفظ خواهد كرد؟
این روزنامه نوشته است: ماندن یا رفتن پوتین بیش از همه برای بزرگان مسكو حایز اهمیت است. بیشتر روس ها خود را از سیاست به دور نگه می دارند، آنها بر این امر عادت كرده اند كه هرچه رهبرانشان می گویند، بپذیرند و شركت در انتخابات چیزی را عوض نمی كند. معمولا مردم این روزها می پرسند كه سال جدید چه دستاوردهایی را برای آنها خواهد داشت اما در روسیه این دغدغه برای سال ۲۰۰۸ وجود دارد نه سال جاری.
حقیقت این است كه نگرانی اصلی روسها را می توان در یك مساله خلاصه كرد: آیا پوتین رییس جمهور باقی خواهد ماند و یا واقعا آن طور كه گفته كناره گیری می كند؟ در این صورت جانشین او چه كسی خواهد بود؟ یكی از اعضای فراكسیون های مخالف كرملین و یا یكی از بی طرف ها. در صورتیكه پوتین جایگاه خود را به عنوان تصمیم گیرنده اصلی روسیه ترك كند خطر بالا گرفتن درگیری میان قدرت طلبان داخلی این كشور افزایش خواهد یافت.
دی ولت می افزاید: در سرزمینی كه قدرت و سرمایه قابل تفكیك از یك دیگر نیستند و تمام سازمان های دولتی جدای از هم اداره می شوند باید چنین مسوولیت بزرگی به عهده سیاستمداری صاحب قدرت گذاشته شود. این امر برای دولتمردان كرملین كه خواستار حفظ سرمایه و افزایش روزافزون دارایی های خودهستند، اهمیت فراوانی دارد. ولی آنچه برای اكثریت مردم مهم است این است كه هر چه حكومت می گوید، بپذیرند.
تقریبا ۴۵ درصد از مردم روسیه بر این باورند كه پوتین خود جانشین اش را معرفی می كند و این فرد رییس جمهوری آتی روسیه خواهد شد. این در حالی است كه یك چهارم مردم معتقدند قانون اساسی به گونه ای تغییر خواهد كرد كه پوتین بتواند سومین ریاست جمهوری خود را نیز تجربه كند. در هر كدام از این دو حالت همه اتفاق نظر دارند كه انتقال قدرت توسط مقامات بالا برنامه ریزی شده و در انتخابات به پیروزی می رسد. همچنین نحوه توازن قدرت در پارلمان هم در كرملین مشخص می شود.
دی ولت در ادامه این مقاله آورده است: در سال های اخیر قوانین مربوط به احزاب و انتخابات آنقدر تغییر كرده كه مطابق میل بزرگان صاحب قدرت شده است. به این ترتیب در انتخابات آتی پارلمان نیز نیروهای نامطلوب شانسی برای پیروزی ندارند. اكثر روس های گریزان از سیاست در مقابل این اتفاقات بی تفاوت هستند و تلاشی برای سپردن مسوولیت به یكی از خودشان انجام نمی دهند.
آنان خود را در برابر مرگ آنا پولیتكو فسكایای خبرنگار، مرگ آندری كسلف، قائم مقام بانك مركزی و یا مرگ الكساندر لیتویننكو بر اثر مسمومیت رادیواكتیوی ناراحت نمی كنند. فاصله میان دولت و مردم در روسیه و عدم شركت مردم در اداره حكومت، سنتی دیرینه است اما این جدایی در عصر حاضر و با بهبود استانداردهای زندگی تقویت شده است.
به یاری تجارت نفت و گاز، روس ها بسیار بهتر از دوران كمونیستی زندگی می كنند. همه قبول كرده اند تعداد كسانی كه به دنبال وضع زندگی بهتر هستند، هیچ گاه در تاریخ روسیه به اندازه امروز نبوده است و از سویی سلطه روز افزون حكومت بر مردم ناخودآگاه آنان را در برابر حكومت تسلیم كرده است. به همین دلیل با وجود اینكه دلایل فراوانی برای نارضایتی مردم از دولت وجود دارد و با اینكه همه از وضع موجود شكایت دارند اما با یكدیگر همراه نمی شوند تا اعتراض خود را به گوش مقامات برسانند.
گروه های سیاسی و اشخاص معترض نیز شدیدتر از گذشته تحت فشار قرار گرفته و سركوب می شوند و همین موضوع باعث عدم اقبال این گروه ها در میان مردم می شود. نویسنده این مقاله می افزاید: از آنجا كه نتایج انتخابات از پیش مشخص است خیلی ها در انتخابات شركت نمی كنند.
حكومت امروز روسیه نیز دلیلی نمی بیند كه حمایت مردمی را جلب كند و بر عكس مناسبات اجتماعی را در هزارتوی بوروكراتیك همچون مانعی در برابر مردم قرار می دهد، به این ترتیب می تواند قدرت خود را حفظ كند و كنترل خود بر دارایی هایش را افزایش دهد. شاید هرازگاهی یكی از بزرگان برای تحقق آرزوهایش در مورد طرح های اقتصادی مجبور به جلب نظر افكار عمومی شود، در غیر این صورت اوضاع همین گونه كه هست برای هر دو طرف رضایت بخش خواهد بود.
مسوولیت هر خطری كه تغییر قدرت در روسیه سال ۲۰۰۸ را دچار مشكل كند و یا ثبات این كشور را به هم بزند به عهده مقامات است و نه مردم. خوش بینان روسیه بر این باورند كه با روی كار آمدن قشر میانی جدید در روسیه زمان آن فرا خواهد رسید كه مردم مسوولیت آینده كشورشان را به عهده گیرند؛ اما چه چیزی می تواند تسلیم شدن دیرین دربرابر حكومت را با مشاركت فعال در عرصه های سیاسی جایگزین كند؟ تنها زمانی كه خواب سیاسی مردم پایان یابد و اذهان عمومی آماده پذیرش مسوولیت خود باشد مغزهای متفكر روسیه می توانند قدرت را در تمام عرصه ها به دست آورند.

منبع : روزنامه ابرار