شبکه: آزمایشی برای یک ملت

بخش عرضه برق در شرق چین در یک برنامه آزمایشی بازسازی، جلوتر از بازسازی، برق بقیه کشور قرار گرفته است. در این منطقه سیستمهای فناوری اطلاعاتی استفاده میشود که شبکه را کنترل کرده و امکان تجارت به شکل عمده فروشی را برای نخستین بار فراهم میکند.شرکت گروه برق چین شرقی – ECEPGC- آینده برق چین را بازمیآفریند. کمپانی ABB – شرکت جهانی فناوری خودکاری و برق با ایجاد نخستین سیستم تجارت منطقهای برق در چین به ارتقاء کارایی شبکه برق این منطقه کمک میکند. سیستمهای یکپارچه IT برای بهرهبرداری در میانه سال ۲۰۰۵ برنامهریزی شده اند.شرکتهای تحت پوشش ECEPGC در شهر شانگهای و استانهای آنهویی، «جیانگسو»، «قوجیان» و «ژیجیانگ» یعنی ناحیه شرقی کشور که از رشد مطمئن اقتصادی در دهه گذشته بهرهمند بوده است، به ۱۹۵ میلیون نفر ارایه خدمت میکنند. این رشد از سوی دیگر باعث کمبود برق شده و ظرفیتهای موجود تولید و انتقال به سختی تکافوی همنواختی با این رشد و اقتصاد شکوفا را میکند.نخستین گامی که در شرق چین برداشته شده اصلاحات بنیانی بخش برق بوده است. در مارس ۲۰۰۲ دولت چین «برنامه اصلاحات صنعت برق» را تصویب کرد. هدف این برنامه شکستن انحصار، ایجاد رقابت، افزایش کارایی، کاهش هزینه هاو بهینه سازی تخصیص منابع بود. همچنین نظام تعرفه نیز در حال منطقی شدن است تا انگیزه های لازم را برای توسعه بیشتر صنعت برق و گسترش شبکه انتقال فراهم کند.از اقدام های عمده اصلاحات میتوان به تفکیک عملیات اداری از بهره برداری، تولید از انتقال و ایجاد رقابتی منصفانه بین تولیدکنندگان اشاره کرد.هدف اولیه، گشودن بخشی از بازار تولید و پیاده سازی ساختار شفاف هزینه های انتقال و توزیع است. این امر همچنین فروش مستقیم برق را به کاربران نهایی عمده ای امکان پذیر میکند که قبلاً میسر نبود. ساختار شفاف قانونی، که روابط شرکت مادر و شرکتهای وابسته با شرکتهای شبکه منطقه ای تعریف میکند، نیز بر جای گذاشته شده است.همچنان که اصلاحات تعمیق مییابد یک بازار برق یکپارچه پدید می آید که در آن بخشهای انتقال و توزیع قابل دسترسی شده و نهادهای دیسپاچینگ برق و مرکز مبادله و تجارت در فاز دوم مرئی میشود. هدف دوردست، واقعی کردن رقابت میان تمام عناصر بازار و ایجاد بازار مالی برق و همچنین گزینش و انتخاب (عرضه کننده) است. بخش شرقی چین به عنوان یکی از پویاترین مناطق اقتصادی این کشور برای فرایند بازسازی صنعت برق انتخاب شد. این آزمون نخستین بار برای بازسازی صنعت برق ویژه سیستم های اطلاعاتی، ساز و کار بازار و سیاستهای تنظیماتی بازار بوده که کارآمدی آن پیش از گسترش به سطح کل شبکه ملی آزمایش میشود.
●سیستمهای حیاتی
ECEPGC به عنوان یکی از پنج گروه دولتی شرکتهای برق استانی در طرحهای جدید هستهای و همچنین نیروگاه های ذغال سنگی (به دلیل بهره گیری از این ذخایر گسترده چین) سرمایه گذاری میکند. شرق چین اخیراً آغاز به دریافت برق از خط انتقال ۵۰۰ کیلوولت از تجهیزات برق آبی غرب از جمله پروژه «ثریجورجز» کرده است طول این خط ۸۰۰ کیلومتر مدار است. اما شرق چین کاری فراتر از افزایش ظرفیتهای تولید و انتقال برای تامین برق مورد نیاز پشتیبان رشد آینده انجام میدهد.در اوایل ۲۰۰۳ ECEPGC قراردادی را با ABB برای تامین سیستم حیاتی IT امضاء کرد. این سیستم کنترل فیزیکی شبکه را بر عهده داشته پشتیبان بازار برق خواهد بود. این کمپانی یک راه حل دولایه را تامین میکند. سیستم «نتورکمنیجر» این کمپانی قابلیت SCAD/EMS و سیستم «سیبل مارکت منیجر» چارچوب بازار خرده فروشی منطقه را فراهم می آورد. به دلیل شیوع بیماری سارس در بهار ۲۰۰۳ در این منطقه شروع پروژه با تاخیر توام شد اما اینک در دست اجراست و انتظار می رود به موقع تکمیل شود.
●مدیریت شبکه
ABB سیستم «نتورک منیجر» را در مرکز دیسپاچینگ ECEPGC نصب میکند که این سیستم، کنترل شبکه انتقال را بر عهده گرفته عملیات آن را بهینه میکند. پس از تکمیل این سیستم ECEPGC به عنوان مرکز عصبی شبکه برای وصل ۶۴RTU، صدها ایستگاه فرعی، اتصال ICCP به سیستمهای EMS پنج منطقه الحاقی عمل خواهد کرد.دستیابی به کاربردهای مختلف سیستم از طریق ۱۵ اپراتور میسر شده – تمام اطلاعات در کل چین به نمایش درمیآید – و برای تضمین پایداری سرورهای مکمل به کار گرفته میشوند. این کاربردها را میتوان برای کنترل در زمان بلادرنگ (real-time) و تحلیل آن و بهینه سازی و برنامه ریزی تنظیم کرد.پلاتفورم نتورک منیجر از صفحات تمام گرافیکی وب، ارتباط بانک اطلاعاتی زمان بلادرنگ و یک سیستم مدرن فرایند ارتباطی با تجهیزات میدانی و مراکز کنترل همجوار بهره مند است. «نتورک منیجر» بخشی از مفهوم IIT است که یکپارچگی سیستم های عرضه شده ABB و شخص ثالث دیگر را میسر میکند. این سیستم از معماری باز بهره مند است با وجود این ایمنی سطوح مختلف IT را در این سیستم حیاتی میسر میکند.«نتورک منیجرئیاماس» مجهز به نرم افزار کاربردی مجموعه برنامه ریزی، زمانبندی، پیشبینی و کنترل لازم برای پایداری سیستم است و در درازمدت سبب کاهش هزینه سرمایهای میشود. گذشته از کارکرد استاندارد «اسکادا» (کسب داده ها، تنظیم تاریخی رویدادها، مکان سنجی خرابیها و غیره) این سیستم شامل مواردی چون برنامه ریزی خارج کردن تجهیزات از مدار،برنامهریزی مبادله، پیشبینی بار، تعهدات واحدها، کنترل خودکار تولید، دیسپاچینگ اقتصادی، بررسی ذخیره، هزینه بندی تولید، تحلیل شبکه (برآورد وضعیت، تحلیل ایمنی، جریان دیسپاچینگ و جریان بهینه سازی) و همانندساز آموزش اپراتورهاست.
«تسابل مارکت منیجر» مثل «نتورک منیجر» برپایه پلاتفورم «اوراکل» ساخته شده است. این سیستم باز، چند لایه با قابلیت web و شامل گسترهای از کاربردها برای اداره بازار عملیاتی برق و ارتباطات وابسته به آن است. پس از پیاده شدن این سیستمها، عوامل بازار شرق چین وارد فرایند مناقصه/ زمانبندی به شکل بلادرنگ (realtime) و بازار آتی از طریق یک مدخل است که عرضه کننده پایگاه web یا صفحه برنامه ریزی است.
▪عوامل داده های بازار و سایر اطلاعات را از اپراتور آن دریافت میدارند. این نرم افزار شامل موارد زیر است:
- اعتبار مناقصه و تصدیق کاربردها
-کاربرد دیسپاچینگ به شکل اقتصادی با رعایت ایمنی برای اجرا، تحلیل و محاسبه قیمتهای شفاف بازار اجزای تشکیلدهنده اینترفیس برای کاربردهای حسابداری
این سیستم همچنین شامل ثبت نام عوامل بازار، تصدیق آن و مشخصه های امنیت معاملات است.
پیاده سازی
پلاتفورم سابل مارکت منیجر درهر دو حالت بلادرنگ و آینده پشتیبان خدمات انرژی و امور وابسته به آن و مدیریت بازار است. ABB به عنوان سیستم اولیه برای ECEPGC اجزا لازم را برای اداره بازار روز بعد فراهم می آورد تا سازمان را قادر به انجام آزمون های اولیه بازار، ارزیابی مقررات پیشنهادی بازار بر مبنای پروژه اولیه کرده کارکنان و عوامل بازار را تربیت کند و فرایند و روشهای مدیریت بازار برق را به آنها بیاموزد.
این سیستم به شکلی آرایش مییابد تا با تغییرات بازار و قوانین آن و تکامل سیاستهای دولت چین در تطابق با بازسازی صنعت برق سازگار باشد. هدف ECEPGC دستیابی کامل عملیاتی به بازار برق طی ۱۸-۱۲ ماه پس از شروع پروژه است.سیستم اولیه ارائه طبق برنامه قرار بوده که در آوریل ۲۰۰۴ پیاده شده و سیستم کامل بازار در میانه سال ۲۰۰۵ آماده شود. هدف عرضه زود هنگام سیستم به بازار، آزمایش سریع آن، به کار انداختن فرآیندها و شناخت عوامل مزاحم است. در حقیقت میزان راحتی عاملان و شرکت کنندگان بازار در استفاده از این ابزار جدید تاثیری مهم بر مرحله گذار بازار شرق چین و باز شدن کامل درهای آن برای معاملات خواهد بود.«آنتاریو آیاماو» یکی دیگر از کاربران سیستم عملیاتی بازار ABB برنامه آزمون و خطای گسترده ای برپا داشت که در حدی فراتر از دوره پیشبینی شده برای آزمایش رفت. یکی از بالاترین اولویتهای پروژه برای تضمین آن بود که اداره کنندگان و شرکت کنندگان بازار اطمینان لازم را تا شروع واقعی کار نسبت به کارآمدی سیستم به دست آورند. نتیجه این کار غیرقابل پیشبینی و بسیار موفقیت آمیز بود و بازار با این اطمینان به راه افتاد. درسی که میتوان آموخت این است که سیستم پیچیده بازار باید چنان خوب کار کند که عوامل انسانی همانند عوامل الکترونیک آن وظایف خود را به درستی انجام دهند.
●انعطاف پذیری یک مزیت است
منفعت دیگر رژیم آزمون بازار آن است که به سیاست سازان فرصت ارزیابی سازگاری جنبه های مختلف مقررات بازار را میدهد. ECEPGC پیاده سازی سیستم تجاری را به تنظیم صورتحساب اندازه گیری و تثبیت تقسیم کرده است که این لازمه پشتیبانی بازار عمده فروشی سیستم اسکادا/ئیاماس/ بازاری است که اینک رو به توسعه است. این امر در طراحی رعایت شده است ارائه اولیه سیستم «سابلمارکتمنیجر» فرصتی همانند آزمایشگاه اقتصادی را برای سازمان فراهم میآورد که مقررات مختلف بازار و تاثیرات آن بر محیطی کنترل شده را بیازماید.تردیدی نیست که نرمافزار اداره بازار باید توان سازگاری با جریان تغییرات دائمی را برای پشتیبانی فرایند داشته باشد. به هر صورت انعطاف پذیری و میزان آن پس از گشایش بازار عاملی مهم خواهد بود. رخدادهای نادیده و تغییر در جهت سیاستها، غیرقابل اجتناب است و سیستمی که بازار عمده فروشی انرژی را فعال میکند باید قادر به واکنش در برابر افت و خیز موروثی آن باشد. این امر نیاز به پیاده شدن سریع سیستم بدون نیاز به دوباره کاریهای بسیار را قطعی میکند. این پیشنیاز انعطاف پذیری در سیستم بازار، آن را قادر به سازگاری با دگرگونی در نظم و مقررات شکل گرفته – نه لزوماً نوشته شده- میکند.خبرگان صنعت چه بسا در فرایند بازسازی مسیر، مشتاق به متعهد شدن به خط مشی خاصی باشند. هنگامی که سیستمهای IT وارد مدار شود، برنامه بازسازی را عمل گراتر خواهد کرد و روزآمد خواهد ساخت. ECEPGC با آوردن یک راه حل یکپارچه و در ضمن منعطف نخستین گام را در سفر چین به سوی یک بازار رقابتی عمده فروشی انرژی برداشته است.

منبع : پایگاه اطلاع رسانی وزارت نیرو