بیماری انفولانزا

● انفولانزا:
با شروع فصل سرما بروز بیماری های تنفسی افزایش چشمگیری پیدا می کند.در میان انها می توان به انفولانزا اشاره کرد که باعث morbidity وگاها mortality شده وصدمات بهداشتی واقتصادی زیادی را به جامعه انسانی تحمیل می کند. بنابراین شناخت بعضی از ویژگی های ویروس عامل بیماری و سیر بالینی بیماری و نیز داروهای مورد استفاده در مورد آن خالی از لطف نیست
● ویروس :
ویروس انفولانزا از خانواده ارتو میکسو ویروسها(Orthomyxo Virus)ست که خود به سه گونه مختلف یعنی آنفولآنزای A,B,C تقسیم شده است.ماده ژنتیکی این ویروس RNA می باشد که در داخل Envelope قرار گرفته است.این ویروس به مانند بسیاری از ویروس های دیگر در سطح Envelope خود دارای مولوکولهایی گلیکوپروتئینی است که نقش مهمی در بیماریزایی آن دارد.
هم چنین این ویروس نیز به مانند معدود میکروارگانیسمهای موفق بیماریزا مانند HIV ویژگی آنتی ژنیک شیفت یا تغییر آنتی ژنهای سطحی خود را دارد همین امر باعث شده است که تلاشها در زمینه ساخت واکسن برای آن تا حدودی با شکست روبرو شود. البته در این زمینه موفقیتهایی نیز به دست آمده که در مقایسه با واکسنهای ساخته شده برای ویروسهای دیگر مانند عامل سرخک و فلج اطفال و...موفقیت نسبتا کمی است.
این ویژگی مشکل بزرگتری نیز به وجود آورده که بروز نمونه های جدید از این ویروس است که منجر به بروز پآندمی هایی می گردد.که از جمله ان ها می توان به پاندمی سال ۱۹۱۹-۱۹۱۸ یا پاندمی سال ۱۹۶۹-۱۹۶۸ اشاره کرد که بسیاری را به کام مرگ فرو کشید.
● بیماری:
این بیماری دارای طیف وسیعی از علا یم است که میتواند از علایم جزیی و ضعیف مانند یک سرماخوردگی خفیف تا موارد شدید همراه با گلو درد و تب بالا و نشانه های مختلف تنفسی خود را نشان دهد نکته مهم در مورد علائم ان بروز ناگهانی انهاست به گونه ای که گاه شخص زمان ان را هم به خاطر می اورد.
در میان این علائم سردرد , تب, گلو,درد و احساس خستگی مفرط شایع تر از بقیه میباشد.سردرد این بیماران معمولا به صورت ژنرال ویا فرونتال میباشد.
تب در این افراد معمولا بالاست وحدود ۳۸-۴۱C هم میرسد که معمولا ۲تا۳ روز به طول میانجامد و سپس در طی روزهای اینده به تدریج کاهش می یابد. اما گاهی تا یک هفته نیز ادامه پیدا میکند گلو درد نیز معمولا پس از بروز علائم سیستمیک نمایان می شود وفرد در قسمت جناغ سینه احساس ناراحتی می کند البته باید توجه داشت در معاینه گلو بیمار گاهی چیزی یافت نمی شود.دراین بیماران علائم چشمی مانند درداور بودن حرکات چشم و نیز فتوفوبیا وسوزش چشم ها دیده می شود.
اگر عارضه ای دیده نشود بیمار پس از ۲تا ۵ روز بهبود پیدا می کندو فرد پس از یک هفته به فعالیت طبیعی خود باز میگرد.البته در گروه خاصی مانند سالمندان ممکن است دوره بیماری تا هفته ها نیز طول بکشد.گاهی اوقات این بیماری همراه با عوارضی است که از مهترین ان ها می توان از پنومونی ویروسی اولیه و پنومونی باکتریال ثانویه و نیز پنومونی مشترک نام برد. که نوع ویروسی اولیه ان خطر ناکتر است . که در ان تب بیمار بالا و دائمی است و در ضمن شخص دچار تنگی نفس و نیز سیانوز می شود. به ندرت خلط دیده می شود که البته در صورت دیده شدن خونی است . اما شایع ترین عارضه بروز پنومونی مشترک می باشد که از نظر سیر بیماری مانند بالاست.
تشخیص افتراقی بر اساس یافته های بالینی مشکل است اما امروزه به مدد تکنیک های ازمایشگاهی این کار اسان شده است.
● درمان:
معمولان پزشکان به منظور تخفیف علائم سیستمیک بیماری داروهای کدئین دار مانند استامینوفن را تجویز کرده اما داروی اختصاصی بر علیه ویروس amantadine & remantadine است
Amantadine در دهه ۱۹۶۰ به عنوان یک د اروی ضد ویروس عرضه شد و در ابتدا به منظور پیشگیری و درمان انفلونزا مورد مصرف قرار گرفت. هم چنین در سال۱۹۶۹ اثر این دارو به بیماری پارکینسون مفید تشخیص داده شده است.
این دارو به دو صورت کپسول وشربت ارائه می شود. دوز مصرفی برای بزرگسالان ۱۰۰-۲۰۰ میلی گرم در روز به مدت ۳ تا ۷ روز است. در ضمن از تجویز دارو در کودکان و اطفال باید خودداری کرد. در صورتی که مصرف این دارو ۴۸ ساعت پس از بروز علائم سیستمیک شروع شود می تواند تا ۵۰ درصد به کاهش علائم کمک کند.
عوارض نا مطلوب در مورد ان شایع نیست اما گاهی اوقات فرد دچار اغتشاش شعور , سر گیجه ,تار شدن دید و بی اشتهایی و ورم مچ پا می شود که در این صورت باید حتما به پزشک مراجعه کرد.
● مقاومت ویروس به دارو:
همان طور که گفته شد بیش از سه دهه است داروهای Amantadine, rimantadine به منظور پیشگیری از درمان آنفولانزای نوع A مورد استفاده قرار می‌گیرند آخرین مطالعه در مورد مقاومت این ویروس به دارو که بر روی نمونه‌های جمع اوری شده در سال ۱۹۹۵ انجام گرفت نشاندهنده مقاومت کمتر از ۱ درصد دارای ویروس آنفولانزای در حال گردش در جهان بود.
به منظور به روز کردن اطلاعات، پژوهشگران در صدد برآمدند که مطالعه‌ای بر روی نمونه‌های جمع اوری شده از سراسر دنیا را در خلال سالهای ۱۹۹۴ اکتبر تا ۲۰۰۵ مارس که به مرکز همکاری آنفولانزای سازمان بهداشت جهانی در CDC فرستاده شده بود را انجام بدهند برای این منظور آنها به بررسی تغییرات اسید آمینه در ۷۱۹۶ نمونه از آنفولانزای جدا شده (۶۵۲۴ از آنها از نوع H۳N۲ ) پرداختند که مبین مقاومت ویروس به این دو دارو بود.
تقریباً ۶ درصد مقاومت دارو در میان نمونه‌های مذکور مشاهده شد که ۸۴ درصد از آن مربوط به موارد جدا شده از نمونه‌های مربوط به فصل شیوع آنفولانزا از سال ۲۰۰۳ به بعد بود. در ایالات متحده قریب ۱۵ درصد مقاومت ژنوتیپی به دارو در میان ۶۳۶ عدد ویروس جمع آوری شده از اکتبر ۲۰۰۴ تا مارس ۲۰۰۵ دیده شد. درصد نمونه‌های مقاوم به سرعت بالا رفته و به سطوح بالایی در ۲۰۰۴ در چین (۷۴ درصد) و هنگ کنگ (۷۰ درصد) و تایوان (۲۳درصد) و کره جنوبی (۱۵درصد) رسید. در آسیا ۲۷ درصد از ۴۷۱ مورد جدا شده در سال ۲۰۰۴ به دارو مقاومت نشان دادند. در حالی که این رقم در سال ۲۰۰۱ و قبل ازآن به کمتر از ۳ درصد می‌رسید.
میزان کلی مقاومت در ایالات متحده در سال ۲۰۰۴، ۴ درصد گزارش شد. در ضمن بررسی تاریخچه بیماران (Case history) گواه این مطلب بود که تعداد کمی از این افراد تحت درمان با داروهای فوق قرار گرفته و یا اخیراً سفرهایی به کشورهای آسیا داشته و یا با مسافران امده از این کشورها در تماس بودند این دو دارو یعنی Amantadine, rimantadine در بسیاری از کشورها مثل چین و روسیه و غیره به منظور درمان سرما خوردگی بدون نیاز به تجویز پزشک در دسترس عموم است. در افرادی که این دارو را مصرف می‌کنند مقاومت تا حدود ۳۰ درصد هم بالا رفته است.
در مطالعات اخیر مقاومت این دارو را در مقابله به ویروس جدا شده از نمونه‌های انسانی نیز دیده شده است. متخصصان این مطالعه بر این باورند که باید به منظور کنترل مقاومت و نیز کنترل توزیع این دارو مراقبت‌های بیشتری صورت بگیرد.

منبع : پایگاه اطلاع‌رسانی گواشیر