آب و هوای ایران

ایران در منطقه معتدله خشك شمالی و درعرض متوسط روی كره زمین در ناحیه جنب استوایی و استوایی قرار دارد. همین دوری از دریاهای بزرگ، به ویژه جریانات هوایی موجب شده آب و هوای ایران خشك و بری باشد، اما به دلیل وسعت بسیارو وجود عوارض گوناگون طبیعی مانند ارتفاعات بلند در شمال وغرب و پستی‌های وسیع، چون دشت های مركزی و مجاورت دریای خزر, خلیج فارس و اقیانوس هند كه هر یك از آن ها اقلیمی جداگانه می‌سازند، ایران از آب و هوای متنوعی برخوردار است. به طور كلی سه نوع آب وهوای بیابانی و نیمه بیابانی، آب و هوای معتدل كوهستانی و آب و هوای معتدل خزری درایران دیده می شود.
ایران فلاتی مرتفع، نزدیك به دشت های وسیع آسیا است كه ارتفاع متوسط آن حدود ۱۲۰۰ متر از سطح دریاست. وضع چین‌خوردگی ها وارتفاعات كه بلندی برخی از آن ها از ۴۰۰۰ متر بیش تر است و وجود دریاهای شمال و جنوب كه دوراز نواحی مركزی قرار دارند، به ویژه وضع قرار گرفتن كوه هایی كه بر گرد ایران حلقه زده‌اند, این كشور را از جمله كشورهای نادر جهان قرار داده است كه می‌ توان در آن انواع آب و هوا و نیز چشم اندازهای متفاوتی را شاهد بود.
ارتفاع كوه های ایران به قدری بلنداست كه از تأثیربادهای مرطوب دریای خزر، دریای مدیترانه و خلیج فارس در نواحی داخلی ایران جلوگیری می‌كند. به همین سبب، دامنه‌های خارجی این كوه ها دارای آب و هوای مرطوب بوده و دامنه‌های داخلی آن خشك است. در كرانه‌های جنوبی دریای خزر، آب و هوا معتدل و میزان بارندگی آن به ویژه در سواحل غربی گیلان بیش تر از دیگر نقاط است. مقدار متوسط گرمای سالانه در حدود ۱۸ درجه سانتی‌‌گراد است. آب وهوای قسمت غربی كشور مدیترانه‌ای است و در نواحی جنوبی آن، آب وهوای نیمه صحرایی گرم تأثیر دارد. در این نواحی، تابستان ها با گرمای سختی در دره‌ها وهوای معتدل درارتفاعات همراه بوده و در زمستان ها هوای معتدل در دره‌ها و سرمای سخت در ارتفاعات حاكم است.
در نواحی جنوبی، با وجود هوای مرطوبی كه در سرتاسر منطقه حاكم است میزان حرارت بالاست، به طوری كه بیش ترین حد گرما در خوزستان به ۵۴ درجه سانتی‌گراد نیز می‌رسد. از ویژگی های این ناحیه تابستان های گرم و زمستان های معتدل است و اختلاف درجه حرارت در فصول مختلف و شب و روز زیاد نیست، به سبب وجود كوه های البرز در شمال و رشته‌ كوه های زاگرس در غرب كشور، نواحی داخلی فلات ایران دارای آب و هوای خشك و بیابانی است.

منبع : مرکز گردشگری علمی فرهنگی دانشجویان ایران