محمد مقدم

جنسیت: مرد
تولد و وفات: (۱۲۸۷ -۱۳۷۵) شمسی
محل تولد: تهران - تهران
شهرت علمی و فرهنگی: زبان‌شناس ، استاد دانشگاه ، روزنامهٔ‌نگار ، نویسنده ، مترجم و شاعر
پس از اتمام تحصیلات ابتدائی و متوسطه برای ادامهٔ تحصیل به آمریکا رفت. ولی تحصیلات را ناتمام گذاشت و به ایران بازگشت. مجدداً در ۱۳۱۰ش راهی آمریکا شد و در ۱۳۱۷ش دکترای خود را از دانشگاه برینستون دریاقت کرد. وی از ۱۳۱۸ش در دانشگاه تهران به تدریس اوستا و فارسی باستان پرداخت و در ۱۳۴۳ش گروه زبان‌شناسی همگانی و زبان‌های باستانی را دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی بنیاد گذاشت و تا ۱۳۴۷ش مدیریت آن را به عهده داشت. وی هم‌‌‌زمان با تدریس در دانشگاه با همکاری چند تن از دانشمندان نشریهٔ "ایران‌کوده" را منتشر کرد. از مهم‌ترین کوشش‌‌‌های او ، ابداع و سامان بخشیدن به واژه‌های مورد نیاز پارسی به شیوهٔ علمی زبان‌شناسی بود که آن تلاش را از جزوهٔ کوچک "راهنمای فارسی باستان" آغاز و طی چند دهه ادامه داد. دربارهٔ گویش‌شناسی ، که این واژه را تخستین بار دکتر مقدم و همکارانش بعه کار بردند ، اولین بار بود که به زبان فارسی بررسی‌‌‌هائی بر پایهٔ علمی صورت گرفت و چند گویش ایرانی با هم سنجیده و نتیجه‌گیری علمی از آنها شد. وی معتقد بود که ریشهٔنامش از زبان‌‌‌های ایرانی است و باید به‌‌‌صورت مغدم نوشته شود. وی در زمینهٔ تاریخ و دین و آیین مهر مطالعات و پژوهش‌‌‌هائی داشت. وی سرانجام بر اثر سانحهٔ اتومبیل درگذشت. از دیگر آثارش: در زمینهٔ زبان و زبان‌شناسی: "چند نمونه از متن نوشته‌های فارسی باستان" ، با شرح لغات ، "داستان جم" ، متن اوستا با شرح لغات و ترجمه ، "راهنمای ریشهٔ فعل‌‌‌های ایرانی" ، "یک سند تاریخی از گویش آذری تبریز" ، "گویش‌‌‌های وفس و آشتیان و تفرش"؛ در زمینهٔ خط: "الفبای روسی"؛ در زمینهٔ دین: "سرود بنیاد دین زرتشت"؛ "جستار در بارهٔ مهر و ناهید"؛ در زمینهٔ تاریخ: "چهارشنبه‌سوری" ، "تاریخ شاهنشاهی هخامنشی" ، ترجمه ، "تاریخ دریانوردی عرب در دریای هند" ، ترجمه؛ در زمینهٔ شعر و ادب:"بازگشت به الموت" ، "بانگ خروس" ، "راز نیمه شب".

منبع : مطالب ارسالی