چند نکته از زبان عربی

● نكته
فقط ضمیرهای غائب مرجع دارد و ضمیر از جهت جنس و عدد با مرجع خود مطابقت دارد. مرجع ضمیر همیشه قبل ضمیر است. بهترین راه تشخیص مرجع ضمیر ترجمه جمله به فارسی است.
المعلمُ اكرم حمیده و سعیداً ثمَّ آتا ها جائزهً.
ضَرَبَ المعلمُ التلمیذ َ ضرباً كَسَرَ یَدَ هُ.
▪ ما هو مرجع الضمیرالمجرور فی الایه التالیه؟
«من‌المؤمنینَ رجالٌ صدقوا ماعاهَدُوالله ‌علیه»
۱) الله
۲) رجال
۳) مؤمنینَ
۴) ما
● نكته :
میم علامت جمع مذكر است و ساكن، مگر پس از ضمیر (تم) ضمیر متصل دیگری واقع شود كه دراین صورت میان دو ضمیر حرف (واو) افزوده می‌شودو(م)ضمیر مضموم می شود :
اكرَمْتُمُوهما
▪ ما هو الصحیح؟
۱) لِماذا جِئْتُمُونی
۲) قـَتـَلـْتـُمْهُم
۳) نَصَرْتُمْونا
۴) اَخْرَجْتـُمُوْهِنَّ
● نكته:
اگر قبل (یای) ضمیر (الف) یا (ی)، باشد (ی) ضمیر مفتوح می‌شود و این كار برای جلوگیری از التقای ساكنین است:
عصاْیَ – مولایَ - بُنَیَّ
▪ ما هو الخطا؟
۱) بَنِیَّ
۲) إلَیَّ
۳) معلمَیَّ
۴) عَلَیِّ
● نكته:
برای اینكه آخر كلمه‌های مِنْ، عَنْ و فعلها در حین اتصال به (ی) ضمیر مكسور نشود بین آن كلمه‌ها و ضمیر(ی)، (نـ) می‌آوریم به آن نون، نون وقایه گویند. (وقایه: نگهداری)
▪ مِنْ + ی
▪ مِنی
▪ مِنْ + نِـ + ی
▪ مِنْـنِـی
▪ یَنْصُرُ + ی
▪ یَنْصُر ِی
▪ یَنْصُرُ + نِـ + ی
▪ یَنْصُرُنِی
▪ ما هو الخطا؟
۱) لم یُخْر ِجْنی من الصَّفِ
۲) جَعَلـَنی مباركاً
۳) اَخَـذ َ تْـنی الدهشهُ
۴) اكرمَـنی معلمُـنی
● نكته:
الف)ضمیرهایی كه (هـ) دارد غائب است وضمیرمخاطب(ت) یا (ك) دارد.
ه ،هما ،هم، ها، هما، هنَّ
هو، هما، هم، هی، هما، هنَّ
ایاهُ، ایاهما، ایاهم، ایاها، ایاهما، ایاهنَّ
كَ، كما، كم، ك، كما، كنَّ
ایاكَ، ایاكما، ایاكم، ایاك، ایاكما، ایاكنَّ
تَ، تما، تم، تِ، تما، تنَّ
انتَ، انتما، انتم، انتِ، انتما، انتنَّ
▪ فی ای الجمله ما جاء الضمیر الغائب؟
۱) المذ ّهب یصوُن فاه فلایكذب.
۲) لـَنـُذیقـَنـَّها مِنْ عَـذابٍ غـَلیظٍ
۳) الملائكهُ كلهم سَجَدُوا.
۴) طابتِ الارضُ التی دُفِنْتم.
● نكته :
▪ ضمیرهایی كه (م) دارد جمع مذكر است:
تم، كم، ایاكم، ایاهم، انتم
▪ ضمیرهایی كه (ن) دارد جمع مؤنث است:
تُنَّ، كنَّ،ایاكنَّ،ایاهنَّ،انتنَّ، ن در فعلهای جمع مؤنث
▪ ضمیرهایی كه (ما) دارد مثنی است:
تما، كما، ایاكما، ایاهما، انتما
▪ ما هو الصحیح عن الضمائر؟
۱) تُنَّ: لِلمخاطبات، متصلٌ للنصب والجر،معرفه
۲) انتم:جمع لِلمخاطبات، منفصلٌ للرفع، نكره
۳) كما: للمخاطبَیْن و للمخاطبتَیْنِ، متصلٌ للنصب و الجر، معرفه
۴) ایاهم: للمخاطبینَ و للمخاطبات، منفصلٌ للنصب، معرفه
● نكته :
ضمیرهای متكلم وحده(ی، تُ، انا، ایایَّ) متكلم مع‌الغیر(نا،نحنُ، ایّانا) ضمیر صیغه (۱۰) مضارع و (۴) امر حاضر یعنی مفرد مونث مخاطب (ی) ضمیر (۲و۵) ماضی و مضارع و (۲و۵) امر حاضر و (۸و۱۱) مضارع (۱) است.
▪ ما هو الخطا عن الضمائر؟
۱) (ا): للمثنی، متصلٌ للرفع، معرفه.
۲) ی: للمخاطبه، متصلٌ للرفع، معرفه.
۳) ی: للمتكلم وحده، متصلٌ للرفع، معرفه.
۴) نحنُ: للمتكلم مع‌الغیر،منفصلٌ للرفع،معرفه.
● نكته:
هرگاه یك اسم معرفه مضاف‌الیه شود مضاف خود را معرفه می‌كند به چنین معرفه‌ای معرفه به اضافه گویند.
( اضافه در دستور زبان به معنی نسبت دادن است. یعنی اسم اول (مضاف) بخاطرنسبتی كه با اسم دوم(مضاف‌الیه) پیدا می‌كند معرفه می‌شود به چنین معرفه‌ای معرفه به اضافه گویند.)
در زبان عربی اسمها به دو شكل معرفه می‌شوند:
:الكتاب
كتابٌ: كتابی
▪ عین المعرف بالمضاف فی العباره التالیه؟
«كان میثم التمارُ جهادُهُ عظیم.»
۱) میثمٌ
۲) التمارُ
۳) عظیم
۴) جهادُ
●نکته :
همه اقسام اسمهای معرفه (ضمیرها، موصولات، اسمهای اشاره، اسمهای علم، اسمهای ال دار و حتی خود اسمی كه معرفه به اضافه است) می‌توانند مضاف‌الیه واقع شوند واسم ماقبل خود را معرفه كند:
قلمها - قلم الذین - قلم علیّ ٍ- قلم المعلم ِ- قلم هولاءِ – قلم- تلمیذٍ
قلم=نكره - تلمیذ= نكره
قلمتلمیذِ محمدٍ.
قلم----> معرفه به اضافه
تلمیذ----> معرفه به اضافه
محمد----> معرف به علم
▪ فی ای جواب ماجاء المعرف بالاضافه؟
۱) المرءُ مَعَ من اَحَبَّ.
۲) الحسینُ سفینهُ نجاهٍ.
۳) عادوا من سفرهم امس ِ.
۴) یا ولدی العزیزُ.
● نكته:
اگر چند مضاف و مضاف‌الیه پشت سرهم باشد به آن تتابع اضافات گفته می‌شود. در چنین مواردی اگر آخرین مضاف‌الیه معرفه باشد تمام اسمهای مضاف قبلش را معرفه می‌كند در غیر اینصورت تمام آن اسمها نكره باقی می‌ماند
سَتَكوُنُ الذكری النسویه
لاستشهادِ افضل تلامذه مدرستنا فی الاسبوع القادم.
▪ كم اسم معرفه بالاضافه فی العباره التالیه؟
«ثـّـُم وضَعَوا علی فمی من دم احد اغنامهم»
۱) اربعه
۲) خمسه
۳) ثلاثه
۴) سته
● نكته:
در كنكور سوال از معرفه و نكره بدین صورت مطرح می‌شود (كم معرفه یا كم نكره فی العباره التالیه؟) در این موارد برای اینكه معرفه به اضافه‌ها از قلم نیفتد از آخر جمله به شمارش آنها اقدام می‌كنیم.
بهتر است زیر كلمه‌های معرفه (م) و زیر نكره‌ها (ن) گذاشته شود:
واصَلَ الرسولُ الاكرم (ص) اداءَ رسالتــه من المدینه فی جوّ ٍ اكثرَ أمنا.ً
▪ كم اسم معرفه فی العباره التالیه؟
«أحَبّ ُ إخوانی مَن أهدَی إلیَّ عُیوبی»
۱) أربعه
۲) خمسه
۳) سبعه
۴) ثلاثه

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان