بذل و بخشش دولت از کیسه ملت

اینکه چه نیت و انگیزه پنهانی موجب شد که آقای رئیس جمهور یا کابینه محترم ایشان تصمیم بگیرند زمان آغاز و انجام کار ادارات و موسسات دولتی را در ماه مبارک رمضان تغییر دهند، اصلاً و ابداً مورد توجه من نیست.
مرحوم پدرم به من آموخت که در مورد اعمال و رفتار دیگران انگیزه یابی و نیت خوانی نکنم و برای اثبات حکمت این عبارت مشهور که؛ «الاعمال بالنیات» نقل می کرد که؛ کسی با قاطرش مسافرت می کرد. به روستایی رسید. برای رفع خستگی زیر سایه درختی افسار قاطرش را با میخ طویله یی به زمین بست و استراحت کرد. هنگام حرکت خواست میخ طویله را از زمین بکند، به ذهنش خطور کرد شاید مسافر خسته یی پس از او از راه برسد و برای بستن اسب و الاغ خود میخ طویله نداشته باشد. پس طناب قاطرش را باز کرد و میخ را بر جای گذاشت و رفت. پس از او عابری از همان راه گذر می کرد. نگاهش به میخ طویله افتاد. به ذهنش خطور کرد اگر پای عابری ناخواسته به این میخ طویله اصابت کند چه بسا دست و پایش را خواهد شکست. بی درنگ آن را از جا کند. پدرم می گفت هر دو نفر به خاطر نیت خالصانه یی که داشته اند ماجورند هر چند یکی میخ را کوفته و دیگری آن را از جا کنده است،
پس خواه نیت دولت محترم قصد قربت مطلقه باشد یا برای جلب نظر برخی از مومنین و مومنات، این قلم به چند و چون آن تعریضی ندارد. به عنوان یک شهروند ایرانی، خالی از هر انگیزه سیاسی، پرسش اساسی من این است؛«دولت به چه حق و مجوزی از منابع عمومی یعنی بیت المال یعنی مال مردم، برای هشت ساعت کار به کارمندانش حقوق می پردازد اما در ماه رمضان فقط روزی پنج ساعت کار طلب می کند؟»
همه می دانیم که بازدهی و بهره وری کار در عموم ادارات و موسسات دولتی در مقایسه با معیارهای متداول جهان چندان مطلوب نیست. آه و فغان مردم از کندکاری، کم انگیزگی، بعضاً مناسبات فسادآمیز اداری، پارتی بازی، کاغذبازی، اطاله بی دلیل گردش امور، بلند است. قضیه مربوط به این دولت و آن دولت هم نیست. متاسفانه کام دیوان سالاری را در ایران، گویی با این گونه ناهنجاری ها برداشته اند. به جای آنکه برای شتاب بخشی به انجام امور مردم در ادارات برنامه ریزی شود، نظارتی جدی و عملی و نه از جنس پروپاگاندا صورت گیرد، تحولی برای افزایش بهره وری رخ دهد، به بهانه ماه مبارک رمضان زمان فعالیت موسسات دولتی عملاً به نصف کاهش می یابد.
شروع کار را ساعت نه صبح اعلام فرموده اند که تا کارمندان و سلسله مراتب جلیله مدیریت در ادارات چرخی بزنند، به چند تلفن والده آقا مصطفی و خود آقا مصطفی پاسخ بدهند و تجدید وضویی کنند، می شود ظهر به وقت شرعی به افق ولایت ما.
یک ساعتی هم که به نماز و مراسم سخنرانی و ادعیه ماثوره ماه مبارک می گذرد.
باقی می ماند یک ساعت ناقابل که لابد مجال مناسبی برای انجام و ادامه انجام کارها نیست و باید کم کم بساط را جمع کرد که از سرویس ایاب و ذهاب جا نمانی. گل بود به سبزه نیز آراسته شد،
آخر عزیز برادر، (به قول آن شخصیت روحانی در فیلم عبرت انگیز مارمولک) سالیان سال است که مردم مسلمان در این آب و خاک روزه می گیرند و طبق برنامه متداول به سر کارهایشان می روند. کسب معنویت هیچگاه نیازمند عنایات دولتی نبوده که امروز برای بهره گیری بیشتر از برکات معنوی ماه رمضان از کیسه مردم بذل و بخشش کنیم.
کاش آقای رئیس جمهور که معمولاً برای اثبات کارشناسانه بودن تصمیمات خود به تحصیلات دانشگاهی و معلمی و مهندسی خود استشهاد می کنند، در اینگونه موارد، هم یک استخراج حقوقی می کردند و هم یک گمانه زنی و نظرخواهی از مردم.
البته اینگونه تصمیمات چه بسا برای کارمندان محترم و زحمتکش دستگاه دولت مغتنم و شیرین و اسباب دعاگویی باشد اما همین عزیزان نیز اگر به عنوان ارباب رجوع سروکارشان به دیگر ادارات بیفتد، به شرط آنکه از مجاری عادی و نه رابطه یی، مراجعه کنند، تصدیق خواهند کرد که چندان قابل دفاع نیست. یادآوری این نکته را لازم می دانم که اگر در برخی از کشورهای اسلامی- به عنوان نمونه در عربستان که خود شاهد بوده ام- تغییر و تاخیری در زمان آغاز به کار ادارات در ماه مبارک داده می شود، از آن سو، پس از افطار بار دیگر بسیاری از ادارات خدماتی، به فعالیت خود ادامه می دهند تا کار خلایق لنگ نشود.
صرف نظر از همه این مسائل، نکته مهم دیگری که از آن غفلت شده، نادیده گرفتن و به هم ریختن الگوی طبیعی شروع به کار اقشار مختلف مردم اعم از اداری و بازاری و محصل و دانشجو و غیره است. کارشناسان حمل و نقل و ترافیک شهری و نیز متولیان شورای شهر و مدیریت شهری نیز از اینگونه تصمیم گیری های جداگانه و ناهماهنگ در شگفتی اند. خداوند در این ماه عزیز در زمره همه برکات معنوی ضیافتش، اندکی صبر و خویشتنداری به مردم ما عطا فرماید تا بتوانند اینگونه الطاف دولت کریمه را تحمل کنند.
آمین یا رب العالمین

احمد پورنجاتی

منبع : روزنامه اعتماد