بررسی اسپیرومتریک بیماران دارای شکایت تنفسی مبتلا به مصرف تدخینی مخدر

ماده مخدر شامل مخلوطی از مواد شیمیایی مختلف است که از شیره دانه گیاه خشخاش به دست می آید. اثرات اصلی ماده مخدر به علت مورفین موجود در آن است. در مصرف تدخینی این ماده، بخار مورفین به سرعت از طریق ریه به جریان خون راه یافته و در عرض چند ثانیه به مغز می رسد. از عوارض مصرف طولانی مدت ماده مخدر تدخینی بروز بیماریهای انسدادی مزمن ریه و گاه کورپولمونال است که این عارضه مستقل از مصرف تنباکو می باشد. این موضوع، در مطالعه حاضر مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعه به روش بررسی مقطعی بر روی ۲۲ بیمار دارای شکایت تنفسی که از ماده مخدر تدخینی استفاده می کردند و به درمانگاه ریه بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) دانشگاه علوم پزشکی ایران و درمانگاه ابوریحان سازمان تامین اجتماعی تهران مراجعه کردند، انجام گرفت. بیماران مصرف کننده دخانیات و نیز کسانی که عامل زمینه ای شغلی و یا عامل مشخص دیگری برای ابتلا به بیماری انسدادی مزمن ریه داشتند، وارد مطالعه نشدند. با استفاده از برنامه SPSS ۱۱.۵ نتایج به دست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تعداد ۲۲ نفر بیمار با متوسط سنی ۵۴.۸ سال (SD=۱۶.۳۱) بررسی شدند. ۱۷ نفر (۷۷.۳%) از سرفه، ۸ نفر (۳۶.۴%) از تنگی نفس، ۷ نفر (۳۱.۸%) از خس خس سینه و ۵ نفر (۲۲.۷%) از خلط شکایت داشتند. متوسط درصد ظرفیت حیاتی با فشار (FVC) بیماران نسبت به میزان پیش بینی شده ۷۸۵.۷(SD=%۱۴.۸۶)، متوسط درصد حجم بازدمی با فشار در ثانیه اول (FEV۱) نسبت به میزان پیش بینی شده ۷۵.۹۶% (SD=%۱۷.۵۹) و متوسط نسبت FEV۱/.FVC ۷۱.۲% (SD=%۱۲.۳۶) بود. از ۲۲ بیمار مورد مطالعه، ۴ نفر (۱۸.۲%) اسپیرومتری طبیعی، ۱۶ نفر (۷۲.۷%) نمای انسدادی و ۲ نفر (۹.۱%) نمای تحدیدی (Restrictive) داشتند. به این ترتیب از آن جایی که نمای اسپیرومتریک اغلب افراد مورد بررسی نمای انسدادی بوده و نیز در مطالعات بسیار محدودی که انجام شده است، بروز بیشتر بیماری های انسدادی مزمن ریوی (COPD) را در افراد معتاد به مواد مخدر تدخینی گزارش کرده اند، چنین می توان مطرح کرد که تدخین مواد مخدر می تواند در ایجاد بیماری انسدادی ریه نقش قابل توجهی داشته باشد.

سیدعلی جوادموسوی
مهدی یداله زاده
مریم حسین نژاد یزدی
سیدحسن عادلی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی