جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا


معصومانی‌ که‌ قربانی‌اعمال‌ جنسی‌ می‌شوند!


معصومانی‌ که‌ قربانی‌اعمال‌ جنسی‌ می‌شوند!
یک‌ روانشناس‌، سوءاستفاده‌ جنسی‌ از کودکان‌ را رویدادی‌ خانمان‌برانداز توصیف‌و با استناد به‌ تحقیقات‌ ۱۸ ساله‌ خود بر روی‌ این‌ موضوع‌ در تمام‌ جهان‌ ابراز عقیده‌ کردکه‌ سوء استفاده‌ جنسی‌ از کودک‌ توسط‌ «ناپدری‌» در درون‌ خانواده‌ نسبت‌ به‌ سایر متعرضین‌، شیوع‌ بیشتری‌ دارد. چندی‌ پیش‌ دکتر شهین‌ علیایی‌ زند، عضو هیات‌ علمی‌ دانشگاه‌ و بنیانگذار اولین‌ موسسه‌ پیشگیری‌ از آزار جنسی‌ کودکان‌ و نوجوانان‌ در خاورمیانه‌ در نشست‌ «سوء استفاده‌ جنسی‌ از کودکان‌، اشکال‌ و طبقات‌ آن‌» ایجاد ارتباط‌ با کودک‌ در هر سطح‌ و به‌ هر شیوه‌، با هدف‌ بهره‌کشی‌ جنسی‌ را تعریف‌ نظری‌ از سوء استفاده‌ جنسی‌ خواند و بیان‌ کرد: در این‌ تعریف‌ منظور از « سطح‌» از نوازش‌ اندام‌ها با دست‌ تا مراحل‌ پیشرفته‌ به‌ قصد لذت‌ جنسی‌ است؛ بنابراین‌ در چارچوب‌ روانشناسی‌ این‌ اقدام‌ در هر سطحی‌، سوءاستفاده‌ جنسی‌ از کودک‌ است‌. وی‌ با بیان‌ اینکه‌ قوانین‌ برخی‌ کشورها در تعریف‌ سوءاستفاده‌
جنسی‌ عبارت‌ «بدون‌ رضایت‌ کودک‌» را آورده‌اند، ادامه‌ داد: این‌ در حالی‌ است‌ که‌ ما در محافل‌ حقوقی‌ به‌ این‌ امر اعتراض‌ کردیم‌، چرا که‌ کودک‌ در این‌ زمینه‌ نمی‌تواند تصمیم‌گیری‌ کند؛ بنابراین‌ تعرض‌ فرد بزرگسال‌ به‌ کودک‌، چه‌ با رضایت‌ و یا عدم‌ رضایت‌ کودک‌ سوءاستفاده‌ جنسی‌ محسوب‌ می‌شود. همچنین‌ در این‌ قبیل‌ رویدادها کودکان‌ بسیار تحریک‌پذیر هستند. یعنی‌ در حالی‌ که‌ تصور ما بر این‌ است‌ که‌ کودک‌ در سوء استفاده‌ جنسی‌ همواره‌ مخالفت‌ می‌کند، اما کودک‌ تحت‌ آزار، بعد از مدتی‌ به‌ علت‌ تحریک‌ شدن‌ خود را در معرض‌ سوء استفاده‌ها قرار خواهد داد.
عضو هیات‌ علمی‌ دانشگاه‌، بزرگترین‌ دستاورد نظریه‌ «فروید» را بیان‌ تحریک‌پذیری‌ جنسی‌ کودکان‌ از بدو تولد و آمادگی‌ تحریک‌پذیری‌ در هر گروه‌ سنی‌ دانست‌ و اظهار کرد: یکی‌ از مهمترین‌ سنین‌ تحریک‌ پذیری‌ دوران‌ «پیش‌ دبستانی‌» است‌، لذا باید این‌ دوران‌ بسیار جدی‌ گرفته‌ شودأ چرا که‌ این‌ دوران‌ را بلوغ‌ اولیه‌ نامگذاری‌ کرده‌اند و این‌ امر را می‌توان‌ در بازی‌های‌ مامان‌ و بابا و دکتر و پرستار کودکان‌ مشاهده‌ کرد که‌ رنگ‌ و بوی‌ جنسیتی‌ دارد.
این‌ روانشناس‌ با بیان‌ اینکه‌ تصور ما، اشتباهات این‌ است‌ که‌ تحریکات‌ جنسی‌ مربوط‌ به‌ سنین‌ نوجوانی‌ و جوانی‌ است‌، گفت‌: سوء استفاده‌ جنسی‌ از کودک‌ مخربترین‌ رویداد زندگی‌ فرد است؛ چرا که‌ در این‌ صورت‌ روان‌ و جسمش‌ نیز آزرده‌ می‌شود و تاثیر خود را برای‌ همیشه‌ به‌ شکل‌های‌ مختلف‌ نشان‌ می‌دهد.
دکتر علیایی‌ زند ادامه‌ داد: تمام‌ افراد پدوفیلی‌ افراد بزرگسال‌ تعرض‌ کننده‌ به‌ کودکان‌ در دوران‌ کودکی‌ مورد تعرض‌ جنسی‌ قرار گرفته‌اند. همچنین‌ افرادی‌ که‌ دارای‌ سابقه‌ تعرض‌ جنسی‌ در کودکی‌ هستند ممکن‌ است‌ در بزرگسالی‌ دچار سردمزاجی‌ و یا عدم‌ کنترل‌ جنسی‌ شوند.
این‌ عضو هیات‌ علمی‌ دانشگاه‌ با بیان‌ اینکه‌ ۲۳ درصد زنان‌ روسپی‌ در کودکی‌ مورد تعرض‌ جنسی‌ قرار گرفته‌اند که‌ این‌ تحریکات‌ زودرس‌ و قبح‌شکنی‌ از جمله‌ عوامل‌ زمینه‌ساز روسپیگری‌ آنها بوده‌ تصریح‌ کرد: این‌ افراد در بزرگسالی‌، تحریک‌ پذیر بودن‌ خود را در جایی‌ به‌ شکل‌ هدفمند پیاده‌ کرده‌ تا خود را ارضا کنند؛ این‌ در حالی‌ است‌ که‌ این‌ پدیده‌ تا آخر عمر با فرد همراه‌ بوده‌ و فراموش‌ ناپذیر خواهد بود.
به‌ گفته‌ وی‌، سوء استفاده‌ جنسی‌ می‌تواند توسط‌ هر فردی‌ اعم‌ از پدربزرگ‌، پدر، برادر، و ناپدری‌ صورت‌ گیرد.
وی‌ افزود: گذاشتن‌ کودکان‌ در خانه‌ همسایه‌ و خبر نداشتن‌ از آنها تا ساعت‌ها، عواقب‌ بسیار بدی‌ می‌تواند به‌ همراه‌ داشته‌ باشد به‌ گونه‌یی‌ که‌ بسیاری‌ از سوء استفاده‌های‌ جنسی‌ بیرون‌ خانه‌، در همسایگی‌ رخ‌ می‌دهد.
به‌ گفته‌ وی‌ اگر سوء استفاده‌ جنسی‌ از کودک‌ توسط‌ افراد همخون‌ باشد، تاثیر روانی‌ بشدت‌ عمیقی‌ بر روی‌ کودک‌ می‌گذارد؛ حتی‌ اگر این‌ سوء استفاده‌ جنسی‌ سطحی‌تر باشد؛ چرا که‌ کودک‌ انتظار ندارد پدرش‌ به‌ قصد لذت‌ جنسی‌ به‌ او دست‌ بزند و در این‌ صورت‌ کودک‌ ناراحتی‌ را در خود فرو می‌ریزد؛ در حالی‌ که‌ اگر این‌ تعرض‌ جنسی‌ به‌ شکل‌ عمیق‌تر توسط‌ غیر خودی‌ انجام‌ شود کودک‌ بهتر آن‌ را می‌پذیرد.
این‌ استاد دانشگاه‌ کودکان‌ عقب‌ مانده‌ را بیشترین‌ گروه‌ کودکان‌ قربانی‌ سوء استفاده‌ جنسی‌ دانست‌ و خاطرنشان‌ کرد: از نظر فراوانی‌ دختران‌ بیشتر در خانه‌ و پسران‌ بیرون‌ از خانه‌ مورد سوء استفاده‌ قرار می‌گیرند؛ این‌ در حالی‌است‌ که‌ پسران‌ قرنهاست‌ که‌ مورد سوء استفاده‌ جنسی‌ قرار می‌گیرند.
به‌ گفته‌ وی‌ همچنین‌ کودکان‌ خیابانی‌ در مقایسه‌ با سایر کودکان‌ در بیشتر اوقات‌ مورد سوء استفاده‌ جنسی‌ قرار می‌گیرند به‌ نحوی‌ که‌ این‌ امر برای‌ قربانیان‌، تبدیل‌ به‌ یک‌ روال‌ عادی‌ شده‌ که‌ جای‌ هیچ‌ بحثی‌ ندارد.
دکتر علیایی‌ زند در پاسخ‌ به‌ این‌ سوال‌ که‌ در چه‌ خانواده‌هایی‌ این‌ امر بیشتر اتفاق‌ می‌افتد، گفت‌: تحقیقات‌ نشان‌ داده‌ است‌ خانواده‌هایی‌ که‌ حریم‌ کلامی‌ ندارند و واژه‌های‌ ناپسند استفاده‌ می‌کنند و خانواده‌هایی‌ که‌ خود قبح‌ شکن‌ هستند از این‌ منظر در معرض‌ خطر بیشتری‌، قرار دارند؛ چرا که‌ اگر هر چیزی‌ را بتوان‌ براحتی‌ به‌ زبان‌ آورد، پس‌ راحت‌ هم‌ می‌توان‌ انجام‌ داد.وی‌ «بچه‌ها تحریک‌ جنسی‌ نمی‌شوند و تنها بی‌بند و باری‌ها باعث‌ تعرض‌ جنسی‌ به‌ کودکان‌ شده‌ است‌» را یک‌ افسانه‌ دانست‌ و افزود: در حال‌ حاضر سوء استفاده‌ جنسی‌ در مقایسه‌ با دهه‌های‌ گذشته‌ بشدت‌ در حال‌ سازمان‌یافتگی‌ است‌ و در این‌ زمینه‌ سازمانهای‌ ملی‌ و جهانی‌ داریم‌؛ به‌ گونه‌یی‌ که‌ کشور فنلاند یکی‌ از مراکز پخش‌ کودکان‌ و در برخی‌ کشورهای‌ اروپایی‌ کودکان‌ را در هتل‌ها ساعتی‌ اجاره‌ می‌دهند، همچنین‌ کشورهای‌ آلمان‌ و ایتالیا دروازه‌های‌ ورود این‌ کودکان‌ هستند.
دکتر علیایی‌ زند سوء استفاده‌ جنسی‌ از کودکان‌ را به‌ دو نوع‌ رسمی‌ و غیر رسمی‌ تقسیم‌ و بیان‌ کرد: ازدواج‌ دختر زیر ۱۵ سال‌ با پیرمرد ۵۷ ساله‌ نوعی‌ از سوء استفاده‌ جنسی‌ رسمی‌ است‌ که‌ این‌ قبیل‌ اتفاقات‌ در مناطقی‌ از کشور ما و برخی‌ کشورهای‌ دیگر اتفاق‌ می‌افتد، در خانواده‌هایی‌ که‌ پدر گرفتار و معتاد است‌، بیشتر دیده‌ می‌شود و کودکان‌ خرج‌ دود و دم‌ خانواده‌ها می‌شوند.
وی‌ با بیان‌ اینکه‌ ۱۲ درصد پدر و مادران‌ کودکان‌ قربانی‌ سوءاستفاده‌ جنسی‌، خود واسطه‌ روسپیگری‌ فرزندان‌ خود بوده‌ و اولین‌ متقاضی‌ را برای‌ دخترانشان‌ آورده‌اند، خاطرنشان‌ کرد: در مقابل‌ شماری‌ از مردان‌ واسطه‌، به‌ سراغ‌ خانواده‌های‌ متزلزل‌ رفته‌ و با دختران‌ آنها ازدواج‌ کرده‌ و از این‌ راه‌ سعی‌ دارند با آوردن‌ دوستان‌ خود به‌ خانه‌ و تنها گذاشتن‌ آنها با همسرانشان‌ جنبه‌ غیر رسمی‌ این‌ امر را نیز شکل‌ دهند.
دکتر علیایی‌ زند سوء استفاده‌ جنسی‌ غیررسمی‌ را به‌ دو نوع‌ درون‌ و برون‌ خانواده‌ تقسیم‌ و بیان‌ کرد: متاسفانه‌ میلیونها دختر و پسر در جهان‌، مورد سوء استفاده‌ جنسی‌ قرار می‌گیرند اما به‌ علت‌ شرایط‌ موجود نمی‌توانند، طرح‌ دعوی‌ کنند.
وی‌ افزود: معمولا سوء استفاده‌های‌ جنسی‌ درون‌ خانواده‌ غیرسازمان‌ یافته‌ است‌ اما هر اندازه‌ از خانواده‌ بیرون‌ می‌رویم‌ این‌ سوء استفاده‌ها سازمان‌ یافته‌تر می‌شود.
عضو هیات‌ علمی‌ دانشگاه‌، فقر را یکی‌ از عوامل‌ زمینه‌ساز این‌ سوء استفاده‌ها دانست‌ و تصریح‌ کرد: از نظر علمی‌ برای‌ بررسی‌ یک‌ پدیده‌ تنها به‌ سراغ‌ یک‌ علامت‌ رفتن‌، خطای‌ علمی‌ است‌ بنابراین‌ باید در این‌ مورد مجموعه‌یی‌ از عوامل‌ همچون‌ فقر، تحریک‌ زودرس‌ ، قبح‌ شکنی‌ و .... را در نظر گرفت‌، برای‌ مثال‌ اگر در خانواده‌یی‌ پدر براحتی‌ در برابر فرزندان‌ مواد مخدر مصرف‌ می‌کند در آن‌ خانواده‌ به‌ دلیل‌ قبح‌ شکنی‌ بسیاری‌ از اتفاقات‌ دیگر هم‌ می‌تواند بیفتد.
وی‌ با اشاره‌ به‌ پدیده‌ مهاجرت‌ و همراهی‌ بسیاری‌ از کودکان‌ با والدین‌ برای‌ یافتن‌ شغل‌ گفت‌: بعد از مدتی‌ که‌ پول‌ دریافتی‌، کفاف‌ گذران‌ زندگی‌ این‌ خانواده‌ها را نمی‌دهد، کارهای‌ دیگری‌ به‌ آنها پیشنهاد می‌شود که‌ کودکان‌ در این‌ میان‌ آسیب‌ بیشتری‌ می‌بینند، بویژه‌ اگر این‌ مهاجرین‌ در منطقه‌یی‌ خاص‌ سکونت‌ داشته‌ باشند.
این‌ استاد دانشگاه‌ با اشاره‌ به‌ جلو افتادن‌ سن‌ بلوغ‌ و عقب‌ ماندن‌ واقعه‌ ازدواج‌، اظهار کرد: در این‌ میان‌ اتفاقات‌ بسیاری‌ می‌تواند رخ‌ دهد چرا که‌ از سویی‌ آگاهی‌های‌ تغذیه‌یی‌ ، بهداشتی‌ و عمل‌ کردن‌ به‌ آنها وجود دارد و از سوی‌ دیگرتحریک‌های‌ محیطی‌ بلوغ‌ را جلو می‌اندازد.
وی‌ در پاسخ‌ به‌ این‌ سوال‌ که‌ رسانه‌ها در جهان‌ تا چه‌ حد می‌توانند با پخش‌ برنامه‌های‌ انحرافی‌، باعث‌ تحریک‌ کودکان‌ شوند افزود: رسانه‌ها در این‌ زمینه‌ عامل‌ قابل‌ تاملی‌ هستند بنابراین‌ اگر می‌خواهیم‌ برنامه‌های‌ خارجی‌ بر روی‌ کودکان‌ تاثیر گذار نباشند باید با جذاب‌ کردن‌ برنامه‌ها تولیدی‌، جلوی‌ خیل‌ عظیم‌ برنامه‌های‌ انحرافی‌ رسانه‌های‌ خارجی‌ را بگیریم‌ و دست‌ به‌ یک‌ مبارزه‌ رسانه‌یی‌ بزنیم‌ و رسانه‌های‌ خود را قوی‌تر کنیم‌.
وی‌ ایران‌ را بیشترین‌ مصرف‌کننده‌ لوازم‌ آرایشی‌ و جراحی‌ پلاستیک‌ دانست‌ و ادامه‌ داد: ما آموزشهای‌ خود را برای‌ زندگی‌ سالم‌ و مراقبت‌ از خود، باید از مهد کودکها آغاز کنیم؛ اگر آنجا را در یابیم‌، خیالمان‌ راحت‌ می‌شود، لذا ما آموزش‌ خود را برای‌ والدین‌ ، مربیان‌ و کودکان‌ و هر یک‌ به‌ شیوه‌یی‌ جداگانه‌ آغاز کرده‌ایم‌.
وی‌ گفت‌: متاسفانه‌ اگر سوء استفاده‌ جنسی‌ از یک‌ کودک‌ صورت‌ گرفته‌ باشد، مجازات‌ فرد متعرض‌ بسیار ناچیز است‌، در حالی‌ که‌ این‌ اتفاق‌، جنایتی‌ فراموش‌ نشدنی‌ در زندگی‌ قربانی‌ است‌. وی‌ همچنین‌ از ارایه‌ طرح‌ پلیس‌ کودک‌ یار به‌ نیروی‌ انتظامی‌ خبر داد و گفت‌: کودک‌ چه‌ بیرون‌ و چه‌ در داخل‌ خانواده‌ نیازمند امنیت‌ اجتماعی‌ است‌ چرا که‌ با این‌ طرح‌ امنیت‌ کودک‌ به‌ میزان‌ قابل‌ توجهی‌ تامین‌ می‌شود، لذا تقاضا می‌شود که‌ به‌ این‌ طرح‌ به‌ صورت‌ جدی‌ نگریسته‌ شود. وی‌ با بیان‌ اینکه‌ در هر جامعه‌یی‌ که‌ مواد مخدر و بیکاری‌ وجود دارد سوء استفاده‌ جنسی‌ هم‌ به‌ چشم‌ می‌خورد تصریح‌ کرد: در این‌ زمینه‌ باید گفت‌ که‌ در روستاها سوء استفاده‌ جنسی‌ از کودکان‌ بیشتر است‌ چرا که‌ کودکان‌ را برای‌ کار با افراد بزرگسال‌ بیرون‌ می‌فرستند.

زهرا یکتادوست‌، مددکار اجتماعی‌
منبع : روزنامه اعتماد