ابوعلی محمد بن علی‌بن حین بن مقله ابن مُقْله

جنسیت: مرد
تولد و وفات: (۲۷۲ -۳۲۸) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: خطاط ، شاعر و دانشمند
از مردم بیضای فارس بود. در بغداد تحصیل کرد و به خدمات دیوانی مشغول شد. ابن مقله سه بار به وزارت خلفای عباسی ، مقتدر و قاهر و راضی بالله رسید. ولی هر بار با توطئهٔ درباریان دستگیر و از کار برکنار شد. مدتی نیز حکومت فارس را در دست داشت و مدتی سرپرستی دیوان مظالم و قضا بر عهدهٔ او بود. ابن مقله چندین‌بار بر ضد خلفای عباسی تلاش نمود که هر بار بی‌اثر ماند. سرانجام ابن رائق که امیرالامرا بود ، خلیفه را واداشت تا او را از وزارت بردارد و دستور دهد دست راست او را قطع کنند تاچیزی ننویسد. ولی وی با دست چپ می‌نوشت. ابن مقله شعر نیز نیکو می‌سرود و در اشعارش از سرنوشت شوم خویش می‌نالید. چندی بعد زبانش را نیز بریدند و سرانجام در زندان بغداد درگذشت. وی در فقه و تفسیر و ادب چیره‌دست بود. او را مبتکر خط ثلث و نسخ می‌دانند. اصلاحات ابن‌مقله در خط سبب تسهیل در امر نگارش شد. ولی نسبت وضع تمام شش قلم به او روا نیست. اسماعیل‌بن حماد ، نحمد‌بن اسماعیل بغدادی ، ابواسحاق ابراهیم بن هلال صابی ، شمس‌المعالی قابوس‌بن وشمگیر ، حسن‌بن مرزبان سیرافی ، ابن بواب و گروهی دیگر از شاگردان و پیروان او بودند. ابن ندیم جد ابن مقله را نیز خوشنویس دانسته و قرآنی به خط وی دیده است.

منبع : مطالب ارسالی