دو دوست و دو دشمن

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، در دیدار بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه و هیئت همراه، روابط دو کشور را مستحکم و بسیار خوب خواندند و تاکید کردند: “مرحوم حافظ اسد، پایه مستحکمی را برای روابط ایران و سوریه بنا گذاشت که با وجود تلاش‌های فراوان به منظور ایجاد خلل، این روابط خوب همچنان ادامه دارد... سوریه و ایران در مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی به موفقیت‌های خوبی دست یافته‌اند”
مقام معظم رهبری از تلاشهای فراوان جهت ایجاد خلل در مناسبات دوجانبه تهران-دمشق سخن گفته اند.این تلاشها از سوی ایالات متحده آمریکا،رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی و اروپایی صورت گرفته است.در دوران جنگ تحمیلی صدام حسین و دونالد ریگان سعی کردند کشورهای عربی را بر پایه ناسیونالیسمی خودساخته علیه تهران متحد نمایند و از این اتحاد در راستای سرکوب قدرت انقلاب اسلامی استفاده نمایند.اما سوریه در آن زمان با درایت کامل عمل کرد و خود را در صف دشمنان انقلاب اسلامی قرار نداد.حافظ اسد در زمان ریاست جمهوری خود سنجش وزن استراتژیک ایران را به نحو احسن انجام داد و هیچ گاه مقهور تبلیغات و فشارهای غرب در راستای کاهش سطح روابط با ایران نشد.بشار اسد نیز در این راستا راه پدر خود را دنبال می کند.اتحاد دوجانبه تهران و دمشق خنثی کننده بسیاری از تهدیدات آمریکا و غرب علیه خاورمیانه بوده است.پس از وقوع حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱،ایالات متحده آمریکا نگاه تهدید محور خود نسبت به ایران و سوریه را افزایش داد مسئله ای که سبب تحکیم بیشتر پیوند طرفین گردید.
سفر بشار اسد به تهران در حالی صورت گرفت که دور چهارم گفتگوهای دمشق و تل آویو به تازگی پایان یافته است.هرچند رسانه های غربی سعی دارند سوریه را در میان دو انتخاب ،یعنی “تهران”و”تل آویو”قرار دهند اما بشار اسد از هیچ یک از اصول توافقات راهبردی و تاریخی خود با تهران صرف نظر ننموده است.رئیس جمهور سوریه اخیرا در گفتگو با رسانه های عربی تاکید کرده است که هیچ کس جرات نخواهد کرد از سوریه درخواست قطع رابطه با تهران را نماید و دمشق نیر هیچ گاه زیر بار چنین درخواستی نمی رود.
آغاز دور تازه مذاکرات ایران و غرب،پایان دور چهارم مذاکرات دمشق و تل آویو و مهم تر از آن شرایط خاصی که منطقه در آن قرار دارد سفر رئیس جمهور سوریه به کشورمان را به سفری ویژه تبدیل نموده بود.تهران در طول سه دهه اخیر آگاهی خود نسبت به “مصالح ملتها”و”منافع جمعی کشورهای منطقه” را به اثبات رسانده است.از این رو ایران با درک شرایط خاصی که سوریه در آن قرار دارد بهترین راه حلها را در مقابل دوست دیرینه خود تشریح می کند.
سفر اخیر بشار اسد به ایران را باید در پارادایم ویژه ای تعریف نمود.در این سفر “دغدغه های مشترک طرفین”نسبت به مسائل منطقه،از جمله نحوه برخورد با تل آویو نمود بارزی داشت.سفر بشار اسد به تهران در میان انبوه جوسازیهای رسانه های غربی انجام پذیرفت.غرب اصرار دارد مذاکرات دمشق و تل آویو را در قالب قطع تعلق سوریه به جمهوری اسلامی ایران،حزب الله لبنان و گروههای فلسطینی مبارز تفسیر نماید اما سفر اخیر رئیس جمهور سوریه به تهران خنثی کننده این تلاش مذبوحانه رسانه ای و تبلیغاتی بود.
در حال حاضر عقب نشینی استراتژیک غرب در برابر ایران لزوم بازتعریف مناسبات تهران-دمشق بر اساس شمای جدید نظام بین الملل را دوچندان ساخته است.ایالات متحده و رژیم صهیونیستی متعاقب شکست در جنگ ۳۳ روزه مقابل حزب الله لبنان و شکست در میدان عراق و افغانستان در ضعفی مفرط و مزمن به سر می برند.از این رو دو کشورهمسایه ایران و سوریه باید ازاین ضعف به نحو کامل بهره برداری نمایند.مسلما این بهره برداری دوجانبه ماهیتی تاکتیکی و موقت نخواهد داشت و در آینده استراتژیک تهران و دمشق نقشی اساسی ایفا خواهد نمود.
مسئله دیگری که باید در خصوص سفر حساس اخیر بشار اسد به تهران مدنظر قرار داد ایجاد درکی مشترک از دوستان و دشمنان ایران و سوریه است.بر این اساس لازم است دو طرف فن دشمن شناسی را سرلوحه تمامی فنون مذاکره و تهدید قرار داده و نسبت به دو دشمن اصلی خود یعنی “ایالات متحده آمریکا”و”رژیم صهیونیستی”درک مشترکی داشته باشند.
ا‌خیرا برخی محافل سیاسی خاورمیانه سعی دارند در جهت عادی سازی روابط دمشق و تل آویو گام بردارند،اما واقعیت امر این است که اختلافات طرفین در حدی بنیادین بوده که ریشه آن در فلسفه وجودی اسرائیل دارد.تل آویو بارها خصومت خود با سوریه را به تصویر کشیده و با اشغال بلندیهای جولان بی تعهدی خود نسبت به اصول حقوقی و بین المللی را به اثبات رسانده است.از سوی دیگر،رژیم صهیونیستی در طرح خاورمیانه ای خود سوریه را به عنوان یک هدف رصد می کند.هدفی که باید فدای آمال و آرزوهای مضحکانه فرزندان سامری شود.!دمشق در مقطع کنونی باید بیش از هر زمان دیگری هشیار بوده و فریب وعده های پوشالی تل آویو را نخورد.البته سوریه همواره در موارد حساس و تعیین کننده گامهای محکم و قاطعانه ای را به سود ملت خود و ملتهای منطقه بر داشته است.در هر صورت،تل آویو هم اکنون در اوج ضعف و ناتوانی سیاسی و نظامی خود قرار دارد و دمشق می تواند با استناد به این ناتوانی از اسرائیل امتیاز بگیرد.
در بیانیه مشترک روسای جمهور دو کشور ایران و سوریه هفت محور توافق تعبیه شده است که نشان‌دهنده ماهیت راهبردی و کلان مناسبات طرفین است.محکومیت شهرک سازی اسرائیل در سرزمینهای اشغالی و تاکید دوباره تهران و دمشق بر اشغالگر بودن اسرائیل نشان داد که دو کشور همچنان اسرائیل را به عنوان اصلی ترین تهدید خود و منطقه مورد شناسایی قرار می دهند.مقوله ای که بر فرضیه های تبلیغاتی موجود در خصوص نزدیکی سوریه و اسرائیل خط بطلان می کشد.تاکید تهران و دمشق بر تشکیل دولت مستقل فلسطینی در سرزمین فلسطین و به پایتختی قدس با هیچ یک از اهداف و آمال صهیونیستها ،فارغ از هرگونه تعلق حزبی و سیاسی سنخیت ندارد.باید اذعان نمود که سفر بشار اسد به تهران مترادف با شارژ سیاسی،استراتژیک و فکری دوباره دمشق در برابر تل آویو بود.
حمایت سوریه از برنامه های صلح آمیز هسته ای ایران و حق برخورداری کشورمان از چرخه تولید سوخت هسته ای نیز به طور طبیعی و خودکار سبب نزدیکی بیشتر دو کشور همسایه شده است.
برخی از رسانه های غربی سعی کردند “بشار اسد”را در کسوت یک “میانجی” و به عنوان حامل پیام غرب برای ایران معرفی نمایند.دیدار اخیر بشار اسد و نیکلاسارکوزی نیز بر وزن این ابهام افزوده بود.اما مذاکرات صورت گرفته در تهران و نیز اظهارات مستقیم و گویای بشار اسد در این خصوص نشان داد که رئیس جمهور سوریه نه تنها حامل پیامی سر به مهر برای ما نبوده ،بلکه بالعکس،در قالب گفتگوهایی سازنده در سفر دوروزه خود پیام “تداوم مناسبات تهران-دمشق”را به نظام بین الملل مخابره نموده است.
در نهایت اینکه دو کشور دوست و برادر ایران و سوریه همچنان در برابر دو دشمن مشترک خود یعنی ایالات متحده آمریکا و رژیم صهیونیستی قرار دارند و جمع توانایی‌ها و ظرفیت‌های طرفین می تواند این دو دشمن توسعه طلب و خطرناک را به زانو در آورد.

منبع : روزنامه رسالت