هیولاهای کثیف

این روزها کمتر ساختمانی است که در گوشه و کنار آن آلودگی به سوسک ها وجود نداشته باشد. تاکنون بیش از هزار نوع سوسک شناسایی شده اند که فقط تعداد معدودی از آنها تمایل به ورود به اماکن مسکونی را دارند که البته همین تعداد معدود از نظر بهداشتی اهمیت زیادی داشته و انسان را وادار به اتخاذ تدابیر حفاظتی خاص می کنند.
سوسک ها حشراتی هستند که از زمانهای قدیم روی کره زمین وجود داشته اند؛ این حشرات در تمام دنیا خصوصا مناطق گرمسیر انتشار دارند وگرما دوست می باشند و در طول روز پشت رادیاتورها، نقاط تاریک مثل مجاری فاضلاب، دستشویی، حمام، شکاف دیوارها، سقف، کف پوش، پشت کاغذ دیواری، زیر موزائیک، زیرقفسه ها و... یافت می شوند.
امروزه سوسک ها از آفات بسیار مهم اماکن مختلف به شمار می روند، این حشرات در منازل، ادارات و اماکن دیگر تخم ریزی می کنند و در غذا و آب با انسان شریک می شوند. فعالیت بیشتر این حشرات در شب بوده و در چرخه بهداشتی نقش تخریبی زیادی دارند؛ آنها
همه چیزخوارند و علاوه بر مواد غذایی انسان از مواد آلی در حال فساد موجود در زباله، مدفوع انسانی و حیوانی و حتی خلط انسانی نیز تغذیه می کنند. آنها همچنین به برگرداندن بخشی از مواد غذایی هضم شده خود و دفع مدفوع روی غذا عادت دارند لذا آلوده به عوامل بیماریزا شده و باعث آلودگی مواد غذایی و ظروف می شوند.
در جوامع پیشرفته وجود این حشرات در آشپزخانه، حمام، رستورانها، بیمارستانها و... علامت مهمی در پایین بودن سطح بهداشت محیط، شرایط اجتماعی و اقتصادی است. سوسک ها معمولا تمایل به نزدیک شدن و گاز گرفتن انسان را ندارند ولی در مورد نوزادان و افراد ناتوان و ضعیف مواردی از گاز گرفتگی سوسک ها دیده شده است که گاهی موجب زخمهای سطحی و عفونی و به تبع آن انتقال عوامل بیماریزای مختلف به بدن افراد می شوند. گاهی نیز مواد مترشحه از بدن سوسک مانند مدفوع، استفراغ و خود سوسک ها برای بعضی افراد ایجاد حساسیت می نمایند، البته به وجود آمدن و اکنش های روانی خاص در مواجهه با تعداد زیادی از این حشرات نیز در برخی افراد مشاهده شده است.
فرم بدن سوسک به گونه ای است که می تواند از شکاف های باریک عبور کند، جالب است بدانید که سوسری های نوزاد قادرند از شکافی به باریکی ۵.۰ میلی متر عبور کرده و یا در آن مخفی شوند، سوسری های نر بالغ می توانند از شکافی به باریکی ۲میلی متر و سوسری های ماده (به علت شکم بزرگتر و بارداری) از شکافی به باریکی ۵میلی متر عبور کرده و یا در آن مخفی شوند. از دیگر نکات جالب در ارتباط با سوسری ها (سوسک های حمام) این است که این نوع سوسک ها بسیار تنبل بوده به طوری که ۸۱ ساعت را در شبانه روز در استراحت به سر می برند. آنان همچنین قادرند نفس خود را به مدت ۰۴ دقیقه زیر آب حبس کنند پس نباید فکر کنید اگر با آب فراوان آنها را به داخل فاضلاب فرستادید دیگر سر و کله شان پیدا نمی شود.
این موجودات سرعت زیادی داشته (یک متر در ثانیه) همچنین سرعت عکس العمل آنها از انسان بیشتر است (در حدود ۰۰۱.۱ ثانیه) و می توانند در عرض یک ثانیه ۵۲ بار تغییر مسیر دهند جالب تر آن که چنانچه سر یک سوسک حمام قطع گردد این حشره قادر است تا یک هفته زنده بماند و پس از یک هفته تنها به علت بی آبی می میرد چون دهانی ندارد که با آن آب بخورد. حال با توجه به موارد ذکر شده باید به فکر شناسایی راه های مختلف مبارزه با این حشرات موذی و کثیف بود؛ باید گفت که بهترین روش پاک نمودن محیط از زیانها و مشکلات به وجود آمده به وسیله حشرات (از جمله سوسک ها) کنترل خود حشرات است که این کنترل بایستی با مطالعات کافی در مورد نحوه زندگی حشره، محیط زیست، عادات غذایی و تخم ریزی و... انجام پذیرد تا باعث بروز مشکلات دیگر نشود.
با توجه به زیانهای بهداشتی و اقتصادی ناشی از وجود سوسک ها در اماکن، لازم است که محیط زیست انسانی از وجود این حشرات پاک شده و پیشگیری های لازم جهت جلوگیری از پیدایش و ازدیاد آنها به عمل آید. بهسازی محیط بهترین روش مبارزه با سوسک هاست که طی آن لازم است پناهگاه های سوسک ها از بین برده شوند که برای این کار لازم است:
۱) چهارچوب درهای فرسوده عوض شود
۲) کلیه شکاف دیوارها، کف، سقف، درزهای بین پله ها و... با سیمان دقیقا گرفته شود
۳) از ریخت وپاش مواد غذایی و انبار کردن پس مانده های مواد غذایی و... در ساختمانها جلوگیری شود.
۴) آب انبارها و مخازن آب به طرز صحیح باید پوشانده شوند، نصب صحیح و تراز نمودن سیفونها، خشکاندن محیط های مرطوب، گذاشتن توری در مدخل هواکش و چاه های فاضلاب و... از ورود و خروج سوسک و لانه گزینی این حشرات جلوگیری می کند.
علاوه بر بکارگیری موازین بهسازی با استفاده از سموم حشره کش نیز می توان به مبارزه با سوسک ها پرداخت که این روش با توجه به ایجاد آلودگی محیط زیست به عنوان آخرین روش برای مبارزه با سوسک ها تلقی می گردد؛ استفاده از این سموم به روش محلول پاشی، گردپاشی و طعمه گذاری انجام می شود که برای انتخاب سم و نحوه و زمان سم پاشی بهتر است با متخصصین مربوطه مشورت گردد زیرا اگرچه وجود سوسک ها در ا ماکن موجب بروز مخاطرات بهداشتی فراوان می گردد اما خطرات ناشی از استفاده از ترکیبات سمی برای از بین بردن آنها به خصوص در صورتی که با رعایت کامل جوانب احتیاط نباشد به مراتب بیشتر از وجود سوسک هاست.
به یاد داشته باشید که قبل از سم پاشی، محل های موردنظر تمیز و در صورت امکان شستشو گردند و مواد غذایی، ظروف غذاخوری، وسایل کودکان، وسایل خواب و... از محل خارج یا روی آنها کاملا پوشانده شود. البته چون اثر ماندگاری سموم متفاوت بوده و از طرفی با شستن، سموم از بین می روند بنابراین باید برای بیش از ۲ تا ۳ ماه سمپاشی تکرار گردد تا سم روی سموم باقی مانده و اثرگذار باشد.

منبع : روزنامه کیهان