نگاهی به رویدادهای مهم جهان در هفته گذشته

● توجیه های لازم برای آمریکا فراهم شد
در پی افزایش مناقشات میان روسیه و گرجستان و حمایت صریح ناتو از گرجی‌ها، ناو جنگی "یو.اس.اس تایلور" آمریکا برای شرکت در مانور دریای سیاه از تنگه "چاناک ‌قلعه" ترکیه وارد آب‌های مرمره شد. آمریکا همچنین با بهره گیری از فضای تهدیدی که روسیه در منطقه ایجاد کرد، بار دیگر موضوع استقرار نیرو و سامانه های ضد موشکی را در همجواری روسیه مطرح کرد.
با وجودی که طرح موسوم به صلح مدودف – سارکوزی پیاده شد و نیروهای نظامی از اوستیا خارج شدند، گرجستان تا ۱۸ شهریور را وضعیت نظامی اعلام کرد.
با ادامه تنش سیاسی در روابط مسکو با غرب به‌ویژه آمریکا، رئیس جمهور روسیه نسبت به قطع کامل روابط با ناتو و کاهش روابط تجاری با غرب هشدار داد. دیمیتری مدودوف اعلام کرد: در صورتی که کشورهای عضو ناتو همکاری‌ها با روسیه را به حالت تعلیق درآورند، ما برای قطع همکاری با این سازمان نظامی تا حد قطع کامل روابط آماده ایم.
در همین حال کارمن رومرو سخنگوی ناتو نیز اعلام کرد: روابط ناتو - روسیه به تعهد مسکو به پیمان صلح بستگی دارد.
● چنی در راه گرجستان
اما قرار است دیک چنی معاون رئیس جمهوری آمریکا به زودی برای دیدار از کشورهای گرجستان، اوکراین و آذربایجان به منطقه سفر کند. کاخ سفید دوشنبه خبر داد که دیک چنی در دیدار از سه کشور گرجستان، اوکراین و آذربایجان با رهبران این کشورها دیدار خواهد کرد. جورج بوش از چنی خواسته با متحدان واشنگتن درباره منافع دوجانبه به بحث و تبادل نظر بپردازد.
● اتحاد آمریکا و اروپا در برابر استقلال طلبان گرجی
مهم ترین رخداد مربوط به تحولات روسیه، تصمیم دومای این کشور بود که خواستار به رسمیت شناختن استقلال مناطق آبخازیا و اوستیای جنوبی شد. البته تفلیس تصمیم دومای روسیه را بی اهمیت خواند اما صدر اعظم آلمان و رئیس جمهور آمریکا با صراحت از رئیس جمهور روسیه خواستند تا از به رسمیت شناختن استقلال دو منطقه جدایی طلب آبخازی و اوستیای جنوبی خودداری کند. آنگلا مرکل در این باره گفت: من انتظار دارم که رئیس جمهور روسیه قطعنامه مصوبه دو پارلمان این کشور را امضا نکند. چرا که این اقدام وضعیت بحرانی را پیرامون تمامیت ارضی گرجستان به وجود خواهد آورد.
بوش نیز گفت: آبخازی و اوستیای جنوبی همچنان بخشی از خاک گرجستان هستند و مرزهای گرجستان مانند هر کشور مستقل دیگری قابل احترام است.
به هر شکل دیمیتری مدودف رئیس جمهور روسیه روز سه‌شنبه (۵ شهریور) احکامی را در ارتباط با به رسمیت شناختن استقلال اوستیای جنوبی و آبخازیا امضا کرد. مدودف پیش از امضای این احکام از دیگر کشورها نیز خواست تا اقدام روسیه را تکرار کنند.
تحلیلگران غربی اقدام روسیه را در به رسمیت شناختن استقلال این دو منطقه انتقامی از غرب در موضوع استقلال کوزوو از صربستان می‌دانند که روسیه با آن به شدت مخالف بود.
کشورهای غربی در پی تصمیم مسکو در به رسمیت شناختن مناطق جدایی‌طلب آبخازی و اوستیا این اقدام روسیه را محکوم کردند و از مسکو خواستند تا به تعهدات خود مبنی بر خروج و عقب‌نشینی نیروهایش از خاک گرجستان پایبند بماند. در همین باره آمریکا تهدید کرد در صورتی که روسیه خواستار به رسمیت شناخته شدن بین‌المللی این دو منطقه شود، در شورای امنیت این درخواست را وتو خواهد کرد. کاندولیزا رایس ‌وزیر امور خارجه‌ آمریکا گفت: آبخازیا و اوستیای جنوبی بخشی از مرزهای گرجستان که از سوی جامع بین‌المللی به رسمیت شناخته شده هستند و این وضعیت همین‌گونه باقی خواهد ماند.
● بایدن وارد می شود
باراک اوباما نامزد دمکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، سناتور جوزف بایدن را به عنوان معاون خود در صورت پیروزی در انتخابات معرفی کرد.
بایدن از اعضای حزب دمکرات آمریکا اکنون در حال سپری کردن ششمین دوره سناتوری خود است. جو بایدن طولانی‌ترین دوره نمایندگی از ایالت دلاوار را در سنا داشته است. او همچنین در صد و دهمین دوره کنگره آمریکا ریاست کمیته روابط خارجی را عهده‌دار است.
تحلیلگران بر این عقیده اند که اوباما با انتخاب بایدن بر پاره ای ضعف های خود در مسائل سیاست خارجی و اقتصادی اعتراف کرده و از این طریق خود را تقویت کرده است.
بایدن به عنوان رئیس کمیته‌ روابط خارجی سنای آمریکا در زمینه‌ مناظرات سیاسی تجربیات زیادی دارد؛ اگرچه سابقه‌ وی در قبال جمهوری اسلامی ایران برای آمریکایی ها انتقادبرانگیز بوده است. منتقدان بر این باورند که طرفداری بایدن از تعامل و گفتگو با ایران - که بیش از یک دهه به طول انجامیده - دنبال کردن برنامه‌ هسته‌‌ای ایران را برای تهران آسان‌تر کرده است.
● اختلافی میان دموکرات‌ها نیست
در پی انتشار اخباری مبنی بر اختلاف بین دموکرات‌ها، مشاوران ارشد باراک اوباما و هیلاری کلینتون از اتحاد دموکرات‌ها برای پیروزی خبر دادند.
دیوید اکسل رود استراتژیست ارشد اوباما و مگی ویلیامز دستیار ارشد کلینتون در بیانیه مشترکی اعلام کردند: با وجود اینکه بعضی از رسانه‌های طرفدار جمهوریخواهان از اختلاف شدید بین کلینتون و اوباما سخن می گویند، واقعیت این است که تیم های تبلیغاتی دو طرف در تلاش برای پیروزی نامزد دموکرات ها هستند.
در این هفته هیلاری کلینتون هم در سخنرانی ای که در کنوانسیون دموکرات‌ها انجام داد، از طرفداران خود خواست از باراک اوباما حمایت کنند.
پیشتر برخی رسانه های هوادار جمهوریخواهان از اختلاف های عمیق بین کلینتون و اوباما خبر داده بودند.
● اوباما اسرائیل را قوی ترین متحد آمریکا خواند
نامزد دموکرات ریاست جمهوری آمریکا بار دیگر رژیم صیهونیستی را قوی ترین متحد کشورش خواند و بر تعهد واشنگتن برای حمایت از این رژیم در برابر ایران تاکید کرد.
روزنامه اسرائیلی جروزالم پست گزارش داد، باراک اوباما همچنین اعمال فشارهای بیشتر جامعه جهانی بر برنامه هسته ای ایران را خواستار شد.
وی که در آیوا سخنرانی می کرد، گفت: جهان باید با فشار بر برنامه هسته ای ایران خیال اسرائیل را از تهدید این کشور راحت کند.
● اوباما و مک‌کین در نظرسنجی‌ها برابرند
اولین نظرسنجی انجام شده پس از انتخاب جوزف بایدن به عنوان دستیار انتخاباتی باراک اوباما، از برابر بودن پایگاه مردمی دو نامزد دمکرات و جمهوریخواه حکایت دارد.
براساس جدید ترین نظرسنجی انجام شده توسط سی ان ان که نتایج آن روز یکشنبه ۲۴ اوت منتشر شد، این مسئله گامی به عقب برای اوباما به حساب می آید که ماه گذشته در نظر سنجی‌ها ۵۱ به ۴۴ از مک کین پیش بود.
● میراث پرویز مشرف
پرویز مشرف که ۹ سال قبل در یک کودتای نظامی در پاکستان به قدرت رسیده بود هفته گذشته سرانجام انصراف داد تا آینده ای نامعلوم را برای پاکستان رقم بزند.
در پی این اقدام آصف علی زرداری که به دارا بودن پرونده فساد مالی شهره است از سوی حزب مردم نامزد ریاست جمهوری این کشور شد.
همچنین در ادامه تنش سیاسی در پاکستان درباره انتخاب رئیس جمهور و بازگشت به کار قضات عزل شده، نواز شریف رهبر حزب مسلم لیگ - شاخه نواز نیز از خروج حزبش از ائتلاف حاکم خبر داد.
حزب مسلم لیگ - شاخه نواز اعلام کرد: حزب مردم به قول خود مبنی بر بازگرداندن قضات برکنار شده از سوی "پرویز مشرف" رئیس جمهور سابق پاکستان عمل نکرده و پیش از نامزد کردن "آصف علی زرداری" رهبر خود در هفته گذشته برای پست ریاست جمهوری با شرکایش رایزنی نکرده است.
نواز شریف سپس در یک کنفرانس مطبوعاتی از مشخص شدن کاندیدای حزبش برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری خبر داد. وی نامزد حزب متبوع خود را "سعید الزمان صدیقی" رئیس اسبق دادگاه عالی این کشور معرفی کرد.
● خروج شریف از ائتلاف تاثیری بر روابط واشنگتن - اسلام آباد ندارد
وزارت خارجه آمریکا در واکنش به خروج حزب مسلم لیگ شاخه نواز از ائتلاف با دولت پاکستان اعلام کرد: خروج نواز شریف از ائتلاف تاثیری بر روابط واشنگتن -اسلام آباد و اقدام مشترک آنها در مبارزه با تروریسم ندارد.
"رابرت وود" سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا با اشاره به خروج حزب نواز شریف از ائتلاف حاکم پاکستان گفت:‌ این یک مسئله داخلی در پاکستان است. من فکر نمی کنم که این مسئله تاثیری بر تلاش های مشترک ما برای مبارزه علیه افراطی گرایی داشته باشد.
● بازگشت هشت قاضی برکنار شده پاکستانی به پست‌هایشان
دولت پاکستان ضمن بازگرداندن هشت تن از قضات برکنار شده‌ این کشور در استان سند به پست‌هایشان، از احتمال آزادی افتخار محمد چودری خبر داد.
یوسف رضا گیلانی نخست وزیر پاکستان اعلام کرد که دولتش برای بازگرداندن قضات برکنار شده‌ پاکستان در دوره‌ حکومت پرویز مشرف از جمله افتخار محمد چودری قاضی القضات پاکستان تلاش خواهد کرد. وی قرار است موضوع بازگشت قضات به پست‌هایشان را به پارلمان بسپارد و پارلمان درباره‌ بازگشت این قضات قبل یا بعد از انتخاب رئیس‌جمهور تصمیم‌گیری کند.
وی افزود: یکی از مهم ترین دلایل و اهداف برکناری مشرف بازگرداندن قضاتی بود که در دوره‌ حکومت وی برکنار شدند.
● وزیر خارجه فرانسه برای تقویت روابط اعراب و اسرائیل آمد؟
یکی از مهم ترین اتفاق های هفته گذشته در لبنان سفر وزیر امور خارجه فرانسه به این کشور برای گفتگو با مقامات و نیز آماده سازی برای سفر نیکلا سارکوزی به این کشور بود.
برنار کوشنر همچنین به سوریه رفت تا درباره تبادل سفرا میان دمشق و بیروت پیش از پایان سال جاری میلادی صحبت کند.
کوشنر در پی دیدار با بشار اسد رئیس جمهور سوریه در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با ولید المعلم وزیر امور خارجه این کشور در شهر دمشق گفت: من حسن نیت برای تداوم فرایند عادی سازی روابط با لبنان همراه با تعیین زمان تبادل سفرا پیش از پایان سال جاری را احساس کردم و از این مسئله خرسندم.
سفر کوشنر به سوریه اولین سفر یک مسئول فرانسوی از زمان تصمیم پاریس در سال ۲۰۰۵ میلادی برای تعلیق روابط سطوح بالای خود با دمشق به شمار می رفت. تحلیل گران سفر وزیر خارجه فرانسه را در راستای زمینه سازی برای بهبود روابط سوریه و اسرائیل و لبنان قلمداد کردند.
از بیروت همچنین خبر رسید که یک هیئت آمریکایی به زودی به لبنان سفر خواهد کرد. لبنان در حال آماده سازی برنامه سفر میشل سلیمان به نیویورک در مجمع عمومی سازمان ملل و برپایی نشستی با جورج بوش درباره پایان تنشها در لبنان و طرح های امنیتی در این کشور است.
● دیدار باراک با رئیس جمهور مصر
ایهود باراک وزیر جنگ رژیم صهیونیستی ششم شهریور در دیدار با حسنی مبارک رئیس جمهور مصر در شهر اسکندریه درباره پرونده نظامی اسیر این رژیم (گلعاد شالیت) در بند گروه های مبارز فلسطینی گفتگو کرد.
مسئله هسته ای ایران از دیگر محورهای دیدار باراک و مبارک بود. دو طرف همچنین به مذاکرات غیرمستقیم میان رژیم اسرائیل و سوریه و مذاکرات با تشکیلات خودگردان فلسطین پرداختند. در این دیدار وضعیت نوار غزه نیز مورد بحث قرار گرفت.
● ابومازن و اولمرت شام می خورند
منابع آگاه فلسطینی خبر دادند: ابومازن رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین یکشنبه آینده برای بحث و گفتگو درباره روند مذاکرات میان دوطرف و اجرای مرحله اول طرح نقشه راه با ایهود اولمرت نخست وزیر رژیم صهیونیستی دیدار خواهد کرد.
این دیدار پس از پایان سفر ابومازن به لبنان انجام خواهد شد.
● قابل تمدید؛ آمریکایی ها تا ۲۰۱۱ در عراق
مطابق تفاهم نامه میان آمریکا و عراق بحث درباره آینده حضور نیروهای امریکایی در این منطقه نهایی و زمان خروج این نیروها پایان سال ۲۰۱۱ میلادی اعلام شد.
این توافقنامه در ۳ بخش سیاسی، اقتصادی و امنیتی تنظیم شده است. در بخش سیاسی، آمریکاییان تأکید کرده‌اند به قانون اساسی عراق احترام گذاشته و از دولت قانونی برای اجرای طرح آشتی ملی و مقابله با هرگونه انقلاب یا کودتای نظامی حمایت خواهند کرد. درمحور اقتصادی، علاوه بر لغو بدهی‌های عراق و پیشرفت اقتصاد این کشور از طریق فعال‌سازی معاهده بین‌المللی شرم‌الشیخ بر تشویق شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در عراق تأکید شده است. همچنین در محور امنیتی توافقنامه مذکور بر حمایت آمریکا از دولت عراق در برابر خطرات خارجی و داخلی و همکاری برای تقویت نیروهای نظامی عراق و آموزش و تسلیح آنها تأکید شده است.
البته لحظاتی پس از آنکه نخست وزیر عراق از توافق بغداد با واشنگتن برای خروج کامل نیروهای بیگانه بعد از سال ۲۰۱۱ خبر داد، کاخ سفید با واکنش به این موضوع هر گونه توافق با بغداد را درباره آینده نیروهای آمریکایی در عراق رد کرد. تونی فراتو سخنگوی کاخ سفید گفت: مذاکرات در این باره ادامه دارد و هنوز هیچ توافق نهایی حاصل نشده است.
آخرین اظهارنظر در این باره متعلق به جلال طالبانی رئیس‌جمهور عراق بود که در گفتگویی با تلویزیون الحره اظهار داشت: آمریکا می‌خواست تا سال ۲۰۱۵ در عراق حضور داشته باشد و طرف عراقی سال ۲۰۱۰ را مناسب می‌دانست. در هر حال ما توافق کردیم تا این امر سال ۲۰۱۱ باشد.
طالبانی افزود: دولت عراق این حق را دارد که در صورت لزوم حضور نیروهای آمریکایی در عراق را تمدید کند.
● تقویت مناسبات عراق با سوریه
از عراق همچنین خبر می رسد هوشیار زیباری وزیر امور خارجه این کشور در سفری به سوریه ضمن بررسی اوضاع منطقه و روابط دوجانبه، موضوع بازگشایی سفارت عراق در سوریه را هم پیگیری خواهد کرد.
به تازگی توافقنامه هایی میان این دو کشور در زمینه های اقتصادی، تجاری و سرمایه گذاری به‌ویژه درخصوص استفاده از بنادر، ایجاد خط آهن میان دو کشور، خطوط انتقال نفت و گاز و برق منعقد شده است.
● ترکیه باید اصلاح شود
"اولی رن" مسئول توسعه اتحادیه اروپا از ترکیه خواست تا اصلاحات مد نظر این اتحادیه را با سرعت بیشتری ادامه دهد.
وی با اعلام اینکه اتحادیه اروپا انتظار دارد ترکیه با توسعه آزادی ها در مسیر همگرایی بیشتر با این اتحادیه گام بردارد گفت : با وجود درخواست کمیسیون اروپا برای تغییر قانون فعالیت احزاب سیاسی در ترکیه، ‌دولت اردوغان در این زمینه هیچ اقدامی صورت نداده است.
اولی رن تاکید کرد: اجرای برخی اصلاحات در ترکیه برای جلوگیری از بحران‌هایی که هر سال در این کشور تکرار می شود ضروری است. این قبیل بحران‌ها به روند همگرایی ترکیه و اتحادیه اروپا و ثبات سیاسی ترکیه زیان وارد می کند. بحران‌های اخیر نشان داد که ترکیه برای رسیدن به معیارهای اتحادیه اروپا به اصلاحات فوری در قانون اساسی نیاز دارد.
اتحادیه اروپا از سال ۲۰۰۳ میلادی بحث بر سر عضویت ترکیه در این اتحادیه را آغاز کرده است.
● جنجال بر سر هواپیمای ربوده شده سودانی
یک فروند هواپیمای سودانی که با ۸۷ مسافر از مرکز استان دارفور عازم خارطوم پایتخت سودان بود ربوده شد.
ربایندگان ابتدا خلبان را وادار کردند به مصر برود اما دولت مصر اجازه فرود به آن را نداد وهواپیما به لیبی هدایت شد و در شهر الکفره فرود آمد.
در همین حال دولت سودان این حادثه را اقدامی تروریستی و مرتبط با بحران دارفور قلمداد کرد. دولت سودان اعلام کرد ربایندگان باید با محکومیت و مجازات همه جانبه از سوی جامعه بین المللی روبرو شوند. آنها مدعی بودند ربودن این هواپیما را نمی‌توان بی ارتباط با حوادثی که در دارفور رخ می‌دهد دانست.
فردای روز گروگانگیری تمام گروگان های حاضر در هواپیما آزاد شدند. این اتفاق در حالی رخ داد که ربایندگان هواپیما با رد هر گونه درخواست مذاکره ای از آزادی گروگانها خودداری کرده و خواستار پرواز به پاریس شده بودند.
● جزایر سه‌گانه در دستور کار شورای همکاری خلیج فارس
"عبدالرحمن بن حمد العطیه" دبیر کل شورای همکاری کشورهای حوزه خلیج فارس اعلام کرد: موضوع جزایر سه گانه مورد اختلاف بین ایران و امارات موضوع اصلی دستور کار نشست سه‌شنبه وزرای امور خارجه کشورهای حوزه خلیج فارس در شهر جده عربستان خواهد بود.
دستور کار این نشست شامل محورهای متعددی است که از مهم‌ترین آنها، مسئله اختلاف بین ایران و امارات درباره جزایر سه‌گانه تنب ‌بزرگ‌‌، تنب کوچک، ابوموسی و روابط کشورهای حوزه خلیج فارس با تهران عنوان شده است.
عبدالرحمن العطیه افزود: شورای همکاری خلیج فارس بر مواضع ثابت کشورهای عضو در حمایت از حق حاکمیت کامل امارات متحده عربی بر جزایر سه‌گانه تاکید خواهد کرد و از ایران می‌خواهد اختلاف موجود را از طریق مذاکرات مستقیم یا دیوان عدالت بین‌المللی حل و فصل کند.
● اعزام نیروهای انگلیسی به افغانستان
تحرکات شدید طالبان در افغانستان و پاکستان انگلستان را وادار کرد تا تصمیم به اعزام ۴۵۰۰ نیروی نظامی جدید به این کشور بگیرد.
وزیر امور خارجه فرانسه نیز درباره حضور نیروهای این کشور در افغانستان گفت: نیروهای فرانسوی تا هر زمانی که لازم باشد در افغانستان خواهند ماند هر چند امکان دارد که تلفات بیشتری بدهیم.

منبع : دیپلماسی ایرانی