روزنه ای برای رهایی از درد

ماساژ یکی از قدیمی ترین شیوه های درمانی است.
مدارک تاریخی نشان می دهد چینی ها از حدود سه هزار سال پیش این شیوه را مورد استفاده قرار می داده اند.
هندوهای قدیم، ایرانیان و مصریان شیوه های مختلف ماساژ را برای درمان بیماری های مختلف و گوناگونی به کار برده اند.
امروز محققان به فواید مختلف و بسیار مهم ماساژ درمانی در درمان بیماری های مزمن، کمردرد، آرتریت، برونشیت، خستگی مفرط، فشار خون بالا، دیابت، ناباروری، افسردگی و ‎.‎.‎. پی برده اند.
دکتر محمدرضا معتمد، متخصص مغز و اعصاب معتقد است ماساژ درمانی با تقویت گردش خون، سیستم ایمنی و احساس آرامش، بر فشار خون، سیستم گوارشی، پوست و عضلات تأثیر دارد و امروز این روش برای افراد مسن، نوزادان نارس، بیماران دارای حملات قلبی و مغزی و بیماران مبتلا به ایدز مورد استفاده قرار می گیرد.
به گفته این متخصص اثرات سودمند ماساژ در بیماران ام اس نشان داده است افرادی که از این روش استفاده کرده اند بطور قابل ملاحظه ای بلافاصله بعد از جلسات ماساژ با کاهش اضطراب و افسردگی روبه رو بوده اند و مسیر پیشرفت بیماری در آنها کاهش پیدا کرده است.
در این رابطه برخی از تحقیقات ماساژ درمانی را برای این موارد مفید ذکر کرده اند.
● استرس و اضطراب
ماساژ درمانی به نحو بسیار مؤثری در رهایی از فرد از استرس و اضطراب تأثیرگذار است و باعث می شود سطح انرژی فرد بالا رفته، درد بدن کاهش پیدا کرده و روی هم رفته عملکرد فیزیکی و ذهنی بهتری پیدا کند زیرا ماساژ ضربان قلب را کاهش داده، فشار خون را پائین آورده، ماهیچه ها را آرام کرده و ترشح اندورفین را افزایش می دهد.
● درد
ماساژ درمانی در کاهش درد میگرن، جراحی و کمردرد مؤثر است. علاوه بر این ماساژ هنگام فرآیند زایمان با کاهش استرس و اضطراب و شل کردن ماهیچه ها باعث می شود تا مادر درد کمتری را احساس کند.
● رشد کودک
ماساژ کودک باعث می شود وزن گیری او بهتر بوده و در صورتی که کودک بیمار است، بهبودی او سریع تر صورت پذیرد. علاوه بر این، این کودکان در برابر عفونت ها مقاومت بیشتری خواهند داشت.
دکتر اکبر کوشانفر، متخصص کودکان و استاد دانشگاه در این زمینه می گوید: بر اساس تحقیقات پژوهشگران دانشگاه جان هاپکینز، نوزادانی که به صورت نارس و کم وزن متولد می شوند، بیشتر در معرض خطر عفونت ها قرار دارند.
ماساژ شیرخواران نارس با استفاده از روغن آفتابگردان از آنها در برابر عفونت محافظت می کند.
علاوه بر این ماساژ باعث نرمی پوست و مفاصل و رفع خستگی و بی قراری کودک می شود.
لذا مادران می توانند روزانه بطور متناوب از ۱۵ تا ۴۵ دقیقه کودک خود را ماساژ دهند که این زمان بستگی به سن و واکنش شیرخوار دارد و بهتر است در مدتی که کودک ماساژ داده می شود، دیگران با او صحبت کنند.
● کودک دیابتی
کودکان مبتلا به دیابت که روزانه توسط والدین شان ماساژ داده می شوند بهتر از سایرین به رژیم غذایی و مصرف داروها پایبند بوده و سطح قند خون پائین تری دارند.
● دردهای ناشی از انجام حرکات ورزشی
ورزشکارانی که پس از انجام حرکات ورزشی در ناحیه ماهیچه های به کار گرفته شده در ورزش، ماساژ داده شوند، درد پس از تمرین در آنها کاهش پیدا می کند.
● سیستم ایمنی
بدن افرادی که ماساژ داده می شود، دارای تعداد بیشتری سلول دفاعی است که از بدن در برابر ویروس ها و سلول های سرطانی دفاع می کنند.
● درمان سرطان
افراد مبتلا به سرطان که در طول درمان بطور مداوم، ماساژ دریافت کرده اند با اضطراب، درد و خستگی کمتری روبه رو بوده اند.
● عزت نفس
هنگام ماساژ تماس نزدیک فرد با شخص دیگر، باعث می شود او احساس مورد توجه بودن پیدا کرده و عزت نفس او افزایش پیدا کند.
● زیبایی
دکتر مریم یوسفی، متخصص پوست و مو و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این زمینه می گوید: فواید احتمالی ماساژ صورت به روش غربی، بهبود وضعیت پوست صورت و قدرت عضلات صورت، استراحت کردن و ریلکس شدن عضلات صورت و چشم، بهبود سردردهای تنشی و دردهای صورت، تخفیف استرس و اضطراب و ریلکس شدن کلی بدن از نظر فیزیکی و روانی است.
او از فواید احتمالی ماساژ صورت به روش شرقی مواردی مانند تحریک نقاط خاص روی صورت، رهایی از فشار چشم ها، اصلاح عملکرد کبد و کیسه صفرا، تخفیف اختلالات عصبی و رها کردن گرفتگی بدن را یادآور شده و اشاره می کند: اگر فردی هیچ بیماری پوستی در صورت خود نداشته باشد، ماساژ درمانی با بهبود جریان خون و جریان لنف و مهم تر از آن با ایجاد آرامش در عضلات صورت و روان فرد می تواند به عنوان یک اقدام مکمل در کنار توصیه های پزشکان متخصص، کارایی داشته باشد ولی فرد نباید از ماساژ انتظار معجزه داشته باشد.
● خطرات ماساژ درمانی
ماساژ باید توسط یک فرد متخصص انجام شود، اما با این حال ماساژ درمانی مناسب همه نیست و حتی برای برخی از افراد خطرناک است.
باید توجه داشت در صورت وجود زخم باز یا سوختگی در ناحیه ماساژ، پشت سر گذاشتن حمله قلبی، سرطان (تنها باید از وارد آوردن فشار مستقیم روی ناحیه غدد سرطانی خودداری کرد)، شکستگی های درمان نشده، ابتلا به آرتریت روماتوئید در ناحیه ماساژ، ابتلا به پوکی استخوان شدید و باردار بودن حتماً باید در این رابطه با پزشک مشورت شود.
در ضمن باید توجه داشت که هنگام ماساژ درمانی به محض احساس درد در ناحیه تحت ماساژ، باید سریعاً فرد ماساژ دهنده را از آن آگاه کرد زیرا در صورت وارد آمدن فشار زیاد، احتمال بروز خونریزی داخلی، صدمات عصبی و یا فلج موقت وجود دارد.
● انواع مختلف ماساژ
بیش از ۲۰۰ نوع مختلف ماساژ وجود دارد که هر یک هدف های متفاوتی را دنبال می کنند.
برای مثال یک نوع آن سطح استرس و خستگی را کاهش داده، فشار خون را بهبود بخشیده و انرژی بدن را بالا می برد.
دیگری بر تغییر ساختار بدن تأثیرگذار است.
در حالی که یک نوع دیگر از ماساژ با مشکلات فیزیکی مقابله می کند.
حال با وجود انواع ماساژ، چگونه باید ماساژ مناسب هر فرد را تشخیص داد ویلیام. اف.بورتون متخصص ماساژ درمانی انواع مختلف ماساژها را در چهار گروه ماساژهای غربی، ماساژهای شرقی، ماساژ در روش های اصلاح حرکت و ساختار و ماساژهای انرژی زای شرقی دسته بندی می کند.
● تکنیک های معروف
▪ ماساژ سوئدی
این ماساژ متداول ترین نوع ماساژ در امریکاست.
این ماساژ که در دهه ۱۸۳۰ در سوئد رواج پیدا کرد، از یک سری حرکات بلند و آرام مالش و تکنیک های ضربه ای روی لایه سطحی ماهیچه ها تشکیل شده است و برای افزایش جریان خون جهت بهبود بیماری و کاهش التهاب زخم ها طرح ریزی شده است.
همچنین این تکنیک آرامش عمومی بدن را نیز به همراه دارد.
▪ ماساژهای عصبی-ماهیچه ای
در این روش ماساژ، فشار متمرکزی روی نقاط درد و کشش وارد می شود.
▪ ماساژ بافت های عمیق
دستاورد این ماساژ تخفیف دردهای مزمن ماهیچه ای با دستیابی به ماهیچه های داخلی تر در ناحیه مورد نظر است.
▪ ماساژ ورزشی
این تکنیک شبیه ماساژ بافت های عمیق است، با این تفاوت که بطور خاص به نیاز ورزشکاران (حرفه ای و غیرحرفه ای) می پردازد.
این شیوه اغلب قبل و بعد از مسابقات ورزشی به عنوان بخشی از تمرینات ورزشی برای بهبود جراحات ورزشکار انجام می گیرد.
▪ ماساژ جریان لنفی
این تکنیک با استفاده از حرکات ریتمیک باعث بهبود جریان مایعات لنفی شده و بیشتر در شرایط ضعف جریان لنفی مانند ورم مورد استفاده قرار می گیرد.
شیوه های شرقی ماساژ بر پایه اصول طب چینی و جریان انرژی، هنگام اوج فعالیت بدن است.
در این شیوه ها توسط سرانگشتان به نقاط خاصی فشار وارد می شود، در حالی که در شیوه ماساژ غربی، بیشتر از حرکات گسترده استفاده می شود.
●‌ طب فشار
شیوه های مختلفی برای ماساژ با فشار انگشت (در نقاط مرتبط با طب سوزنی) وجود دارد.
در این شیوه ها برای رهایی ماهیچه ها از گرفتگی و افزایش جریان خون در آنها از فشار انگشت و کف دست استفاده می شود. طب فشار، صورت عمومی این نوع ماساژها و شیاتسو نوع ژاپنی آن است.
● آرام
جین شین جیوتسو از یک شیوه از درمان سنتی قدیمی در ژاپن سرچشمه می گیرد که از تماس و ماساژ بدنی به منظور حفظ و ذخیره جریان داخلی انرژی در بدن با آزاد کردن بن بست های انرژی بهره می گیرد.
در این روش ماساژ بسیار آرام بوده و روی نقاط مخصوص به مدت چند دقیقه فشار داده می شود.
● گرفتگی ماهیچه
فشار جین شین توسط یک روان درمانگر اهل کالیفرنیا مطرح شده است؛ هدف، وارد آوردن فشار بیشتر روی نقاط خاص برای مدت بیشتر (نسبت به شیوه جین شین جیوتسو) است.
تمرکز این تکنیک بر آزاد کردن تنش و گرفتگی ماهیچه ای با فشارهای عمیق انگشتان است.
● تعادل انرژی
قدمت ماساژ تای به ۲۵۰۰ سال قبل برمی گردد.
این ماساژ روی تعادل انرژی متمرکز است. هنگامی که فردی این ماساژ را دریافت می کند در واقع در حالتی شبیه وضعیت یوگا قرار گرفته و خطوط انرژی با دست، انگشتان شست، آرنج، زانو و پاها به صورت ریتمیک فشرده می شوند.
● جریان انرژی
▪ ماساژ توی نا: این شیوه ماساژ بیش از۲۰۰۰ سال است که در چین مورد استفاده قرار می گیرد.
دستاورد این ماساژ بهبود بخشیدن به جریان انرژی در بدن است و از این طریق بدن قادر به درمان خود خواهد بود.
هنگام اجرای ماساژ، گاهی از انواع روغن ها بهره گرفته می شود.
به گفته دکتر محسن هاشمی متخصص فیزیوتراپی این روغن ها تأثیر خاصی نداشته و تنها برای کاهش اصطکاک بین دست با بدن به کار می روند.
این متخصص در زمینه مراجعه به افرادی که از تخصص کافی برخوردار نیستند، می گوید: افراد تنها باید به کسانی مراجعه کنند که از تحصیلات دانشگاهی برخوردار بوده و کاملاً بر امر ماساژ واقف باشند چرا که برخلاف تبلیغات وسیع تنها عده کمی در این زمینه تخصص داشته و با حرکات دست به صورت تخصصی و حرفه ای آشنایی دارند.

زینب سادات محسنی

منبع : روزنامه ایران