آخرین نکات درباره درمان مواد مخدر

▪ دانشمندان زیادی معتقدند كه وابستگی شیمیایی یك مشكل دارویی درازمدت و مزمن است كه می‌توان آن را در طولانی مدت با كنترل نشانه‌های بازگشت بیماری درمان كرد. در حقیقت، دو برنامه از مدت‌ها قبل به‌عنوان درمان‌های درازمدت در این زمینه به‌كار برده می‌شدند:
۱) برنامه‌های ۱۲ گام
۲) درمان نگاه‌دارنده با متادون.
▪ خبرهای زیادی دربارهٔ پیشرفت واكسن‌ها در درمان وابستگی شنیده می‌شود. ۳ واكسن رایج در این زمینه عبارتند‌از:
۱) كوكائین،
۲) نیكوتین
۳) آمفتامین.
این واكسن‌‌ها پادتن‌هایی را در بدن وارد می‌سازند كه اثر مواد را در افرادی كه تلاش می‌كنند مصرف خود را متوقف كنند، مسدود می‌سازد. این داروها واقعاً بر وابستگی چیره نمی‌شوند، اما حداقل سبب می‌شوند تا افراد در طول درمان خود كمتر از مواد استفاده كنند.
▪ زمانی كه افراد برای یك دوره زمانی بعد از درمان و پس از زدودن سم از بدنشان بازگشت می‌كنند گفته می‌شود كه درمان شكست خورده است. و هنگامی كه افراد نشانه‌هایی از هر بیماری دیگر را پس از بهبودی و درمان نشان می‌دهند به آن عدم همكاری یا پیشروی بیماری گفته می‌شود (برای مثال دیابت و آسم).
▪ یك مشكل بزرگ در ساخت داروهایی برای درمان وابستگی شیمیایی، بدست آوردن دارویی با توان بالا و بدون اثرات جانبی برجسته است. این بدین معنی است كه داروهای جدید باید در دوزهای پایین اثرگذار باشند (برای مثال ۴-۱ میلی‌گرم)، آن‌ها باید تنها قسمت‌هایی از مغز را كه در وابستگی دخیل هستند مورد هدف قرار دهند (قسمت‌های مختلف دسته‌پیشین مغز میانی، جایی كه وابستگی اتفاق می‌افتد) و اثراتشان نباید به مناطق دیگر سرایت كرده و منجر به بروز عوارض جانبی شود.
▪ دارو درمانی (درمان‌های وابسته به دارو) وابستگی شیمیایی در دو طبقه كلی قرار می‌گیرد:
۱) آن‌هایی كه سختی ترك را كاهش می د‌هند.
۲) آن‌هایی كه وسوسه‌ای را كه منجر به جستجوی مواد یا برگشت به سمت مصرف پس از ترك می‌شود را كاهش می‌دهند. مثال در زمینه طبقه اول چسب‌ها و آدامس‌های نیكوتین (برای ترك سیگار) و كلونیدین[۱] (برای ترك هروئین) و مثال در زمینه طبقه دوم درمان‌های دارویی شامل بوپروپیون (در ترك سیگار) و نالتروكسوان (در زمینه ترك الكل) هستند.
▪ متادون و هروئین آگونیست‌های مواد افیونی نامیده می‌شوند، به‌این خاطر كه آن‌ها گیرنده‌های افیونی را فعال كرده و باعث بی‌حسی نسبت به درد، سرخوشی و (در بعضی افراد) وابستگی نسبت به این مواد می‌شوند. داروهای جدیدتری برای درمان وابستگی به هروئین كشف شده است. یكی از جالب‌ترین این داروها، بوپرنورفین است (آمیزه‌ای از آگونیست و آنتاگونیست)؛ بدین معنی كه هم فعال كننده و هم مسدود كننده گیرنده‌های افیونی است. این عملكرد تركیبی به‌خوبی در درمان بیماران وابسته به هروئین جواب داده است.
▪ امروزه برای درمان وابستگی به موادی چون كوكائین،‌ نیكوتین و آمفتامین از واكسن استفاده می‌شود. این پادتن‌های پول‌كلونال و مونوكلونال به ماده مادر می‌چسبند و مانع از رسیدن ماده به مغز می‌شوند یا از چسبیدن آن به گیرنده‌هایی كه اثرات ماده را تولید می سازند، جلوگیری می‌كنند. بنابراین انسان یا حیوانی كه یكی از این واكسن‌ها را دریافت می‌كند، اثرات مواد را احساس نخواهد كرد. آیا این واكسن‌ها دردرمان وابستگی مفیدند؟ ما باید منتظر كوشش‌های بالینی بعدی بمانیم.

منبع : هفته نامه آتیه