پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا


بررسی‌ تحلیلی‌ گزارشهای‌ آماری‌ صنعت‌ برق‌ از دیدگاه‌ مدیران‌ و کارشناسان‌


ابتدا خلاصه‌ای‌ در مورد فرم‌ ومحتوای‌ گزارشهای‌ آماری‌ منتشره‌،(شامل‌ تعداد این‌ گزارشها و تعداداقلام‌ اطلاعاتی‌ موجود در آنها) ارایه‌می‌شود. سپس‌،قسمتی‌ از نتایج‌آخرین‌ نظرسنجی‌ صورت‌ گرفته‌درمورد گزارشهای‌ آماری‌ منتشره‌توسط مركز اطلاع‌رسانی‌ آورده‌می‌شود. در انتها جمع‌بندی‌، پیشنهادو چشم‌انداز طرحهای‌ مشابه‌مطالعاتی‌ (جهت‌ ارتقای‌ كیفیت‌ آمارمنتشره‌) بیان‌ می‌شود.

خلاصه‌ای‌ در موردگزارشهای‌آماری‌
گزارشهای‌ آماری‌ منتشره‌ ازسوی‌ گروه‌ تحلیل‌ و انتشار مركزاطلاع‌رسانی‌ معاون‌ منابع‌ انسانی‌ وبهبود بهره‌وری‌ كه‌ پیشینه‌ای‌ بالغ‌ بر۳۸ سال‌ دارد، از یك‌ گزارش‌ مختصردر سال‌ ۴۶ تبدیل‌ به‌ شش‌ گزارش‌زیر وارایه‌ این‌ گزارشها روی‌ لوح‌فشرده‌ و شبكه‌ داخلی‌ و اینترنتی‌توانیر انجام‌ شده‌ است‌.
۱) آمار تفصیلی‌ ویژه‌ مدیریت‌راهبردی‌
۲) آمار تفصیلی‌
۳ و ۴) آمار تجمعی‌ ۳۸ ساله‌ (فارسی‌ ولاتین‌)
۵) آمار صنعت‌ برق‌ ایران‌ (فارسی‌ولاتین‌)
۶) آمار برق‌ روستایی‌
این‌ گروه‌ علاوه‌ بر كارهای‌ فوق‌به‌ ارایه‌ تصویری‌ از صنعت‌ برق‌ به‌صورت‌ سالانه‌ به‌ زبانهای‌ فارسی‌ ولاتین‌ می‌پردازد.
در این‌ گزارشها، مدیران‌ وكارشناسان‌ به‌ حدود ۵۰۰ قلم‌اطلاعات‌ دسترسی‌ دارند. این‌ اقلام‌ دربیش‌ از ۱۰۰ نوع‌ گزارش‌ مختلف‌دسته‌بندی‌ شده‌ و مورد استفاده‌ آنان‌قرار می‌گیرد.
جمع‌آوری‌، صحت‌سنجی‌ وبروزرسانی‌ اقلام‌ اطلاعاتی‌ و انتشارآنها در گزارشهای‌ متفاوت‌، با استفاده‌از نرم‌افزار است‌.

طرح‌ نظرسنجی‌
این‌ نظرسنجی‌، براساس‌ یك‌طرح‌ نمونه‌گیری‌ در پاییز سال‌ ۱۳۸۳انجام‌ شده‌ است‌ و در آن‌ ۱۷۷ نفر ازافراد جامعه‌ آماری‌، شامل‌ مدیران‌ وكارشناسان‌ ستاد صنعت‌ برق‌ (توانیر)به‌ پرسشهای‌ مطرح‌ شده‌ پاسخ‌ گفتند.
جدول‌ یك‌ تركیب‌ سمت‌(مدیریتی‌ یا كارشناسی‌)، تركیب‌جنسی‌ و تركیب‌ مدرك‌ تحصیلی‌ را دراین‌ نظرسنجی‌ نشان‌ می‌دهد.
پس‌ از اجرای‌ طرح‌ نمونه‌گیری‌(كه‌ با مشكلات‌ اجرایی‌ خاص‌ خودنیز همراه‌ بود) كار داده‌آمایی‌ و تحلیل‌دادها آغاز گشت‌ كه‌ نتایج‌ آن‌ به‌صورت‌ تفضیلی‌ در پایان‌نامه‌ای‌تحت‌ عنوان‌ " بررسی‌ كاربرد آمار درمدیریت‌ صنعت‌ برق " تدوین‌ شد و برای‌ نمونه‌ مهمترین‌ نتایج‌ طرح‌ به‌شرح‌ زیر می‌آید:
لازم‌ به‌ ذكر است‌ كه‌ شاخصهای‌بكار رفته‌ در متن‌ این‌ گزارش‌، درباره‌ اعداد صفر تا صد (۰ تا ۱۰۰)، معادل‌میان‌ كیفی‌ (اصلا تا خیلی‌ زیاد) است‌.بنابراین‌ باید توجه‌ داشت‌ كه‌ مقدارعددی‌ این‌ شاخص‌، میزان‌ اهمیت‌ ومطلوبیت‌ مؤلفه‌های‌ مورد بررسی‌ رامشخص‌ می‌كند و با درصد پاسخها ویا موار مشابه‌ دیگر، معادل‌ نیست‌.(نحوه‌ محاسبه‌ شاخص‌ در پایان‌نامه‌فوق‌الذكر آمده‌ است‌) و به‌ طور خلاصه‌در جدول‌ (۲) آمده‌ است‌.

میزان‌ اهمیت‌ انتشارگزارشهای‌آماری‌
اكثر پاسخگویان‌ (۰۳/۸۶درصد)، خصوصا، مدیران‌ (۸۳/۹۵ درصد) اهمیت‌ انتشار گزارشهای‌آماری‌ صنعت‌ برق‌ را بسیار زیادتوصیف‌ كردند.

میزان‌ استفاده‌ ازگزارشهای‌آماری‌
بیشترین‌ میزان‌ استفاده‌پاسخگویان‌ از گزارشهای‌ آماری‌ درجهت‌ اطلاع‌رسانی‌ (۲۳/۷۰ درصد)است‌ و تصمیم‌گیری‌ (۸۹/۶۱ درصد)،برنامه‌ریزی‌ (۰۴/۶۴ درصد)، كنترل‌ ونظارت‌ (۲/۶۲ درصد) از دیگر موارداستفاده‌ گزارشهای‌ آماری‌ است‌.
كمترین‌ میزان‌ استفاده‌ ازگزارشهای‌ آماری‌، جهت‌ سازماندهی‌منابع‌ انسانی‌ (۱۴/۴۲ درصد) است‌.
تذكر: در تمام‌ موارد فوق‌ سهم‌استفاده‌ مدیران‌ ۵۴/۶۹ درصد) ازاین‌ گزارشها بیش‌ از كارشناسان‌(۱۳/۶۴ درصد) است‌.

میزان‌ صحت‌ و دقت‌گزارشها
پاسخگویان‌ معتقدند كه‌ به‌ صحت‌ودقت‌ گزارشهای‌ آماری‌ می‌توان‌ تاحد نسبتا زیادی‌ (۹۱/۶۳ درصد)می‌توان‌ اعتماد داشت‌.
پاسخگویان‌ معتقدند گزارشهای‌آماری‌، ظرف‌ چند سال‌ گذشته‌ ازلحاظ كیفی‌ ارتقاء یافته‌ است‌ (۹/۶۹درصد).
همچنین‌ آنها اعتقاد دارند كه‌مكانیزه‌ شدن‌ فرآیند جمع‌آوری‌اطلاعات‌، در ارتقای‌ كیفیت‌ گزارشهامؤثر بوده‌ است‌ (۷/۷۴درصد).

میزان‌ نظم‌ زمانی‌ انتشار وبه‌هنگام‌ شدن‌ گزارشها
با این‌ حال‌ كه‌ برای‌ كاربران‌ این‌گزارشها (خصوصا مدیران‌) اهمیت‌چاپ‌ به‌ موقع‌ گزارشهای‌ آماری‌ بسیارزیاد بوده‌ است‌ (۱۷/۷۹ درصد)، اما:
كاربران‌ معتقدند كه‌ آنها گزارشهای‌آماری‌ را در هنگامی‌ كه‌ به‌ آن‌ نیازدارند، دریافت‌ نمی‌كنند (۳۷/۴۲درصد) (یعنی‌ انتشار گزارشها به‌ موقع‌و زمانمند نیست‌)
كاربران‌ (خصوصا مدیران‌) تمایل‌دارند این‌ گزارشها در فواصل‌ زمانی‌كمتری‌ منتشر، (و به‌ روز) شود (۶۰درصد) مثلا به‌ جای‌ انتشار سالانه‌، به‌صورت‌ فصلی‌ و یا حتی‌ ماهانه‌ دراختیار آنها قرار گیرد.

سایر نكات‌
برخی‌ كاربران‌ معتقدند كه‌ به‌ خاطرحجم‌ زیاد گزارش‌ آماری‌ منتشره‌توسط واحد اطلاع‌رسانی‌ توانیر، بایداین‌ گزارش‌ به‌ چند جلد تفكیك‌ شود(۸/۶۰ درصد)
میزان‌ شاخص‌ رضایت‌ كاربران‌ ازدسترسی‌ به‌ اطلاعات‌ موردنیاز(رضایت‌ از طبقه‌بندی‌ و گروه‌بندی‌اطلاعات‌ موجود) در گزارش‌ كنونی‌آمار تفصیلی‌ (۳/۷۱درصد) است‌.
كاربران‌ از گزارشهای‌ چاپی‌ بیشتر(۷۷/۸۳ درصد) استفاده‌ می‌كنند واستفاده‌ از شبكه‌ (۶۸/۷۲ درصد) و یا CD(۴۱/۵۵) برای‌ دسترسی‌ به‌گزارشها به‌ مراتب‌ كمتر است‌ (البته‌ دراین‌ میان‌ سهم‌ استفاده‌ از شبكه‌ نیزكمی‌ بیش‌ از CDاست‌).
هر چند كاربران‌ به‌ اكثر شاخصها وآمارهای‌ مورد نظر خود در گزارشهای‌منتشره‌ دسترسی‌ پیدا می‌كنند(۷۲/۶۶ درصد)، اما هنوز هم‌مشكلاتی‌ در این‌ زمینه‌ وجود دارد.

جمع‌بندی‌
از میان‌ بندهای‌ بالا چنین‌برمی‌آید كه‌ اساسا انتشار گزارشهای‌آماری‌ صنعت‌ برق‌ برای‌ مدیران‌ وكارشناسان‌ این‌ صنعت‌ بسیار بااهمیت‌ بوده‌ و میزان‌ استفاده‌ از این‌گزارشها و همچنین‌ صحت‌ و دقت‌آنها نیز در حد قابل‌ قبولی‌ است‌ اما:
كاربران‌ از نظم‌ زمانی‌ انتشارگزارش‌و طول‌ دوره‌ به‌ هنگام‌ شدن‌ آن‌رضایت‌ خاطر ندارند.

هنوز هم‌ شاخصهایی‌ وجود دارد كه‌كاربران‌ (با وجود حجم‌ بالای‌ گزارش‌)به‌ آنها دسترسی‌ پیدا نمی‌كنند.

درصد میزان‌ شاخصها به‌تفكیك‌ محل‌ خدمت‌پاسخگویان‌
نكات‌ اساسی‌زیر برمی‌آید:
- از نظر معاون‌ برنامه‌ریزی‌، انتشارگزارشهای‌ آماری‌ بیشترین‌ اهمیت‌ رادارد.
- معاون‌ توسعه‌ وامور اقتصادی‌،بیشترین‌ استفاده‌ را از گزارشهای‌آماری‌ دارد.
- به‌ صحت‌ و دقت‌ گزارشهای‌ آماری‌منتشره‌ معاونت‌ توسعه‌ و اموراقتصادی‌ بیشترین‌ نظر مثبت‌ را دارد.
- به‌ هنگام‌ بودن‌ انتشار آمار، برای‌معاونت‌ برنامه‌ریزی‌ بیشترین‌ اهمیت‌را دارد.
- به‌ زمانمند بودن‌ انتشار گزارشها،تقریبا همه‌ معاونت‌ها با دید متوسط پاسخ‌ داده‌اند.
- همه‌ معاونتها تقریبا به‌ آمارها وشاخصهای‌ مور نیاز به‌ خوبی‌دسترسی‌ دارند (۶۱ - ۷۵ درصد)
- از نظر معاونت‌ برنامه‌ریزی‌، مطلوبیت‌ و اهمیت‌ آمار منتشره‌، از سایر معاونت‌ها بیشتر است‌.
خلاصه‌ای‌ از پایان‌نامه‌ كارشناسی‌ ارشد دوره‌ مدیریت‌ صنعتی‌
فهیمه‌ سعدین‌ ـ كارشناس‌ توانیر
استاد راهنما: دكتر غلامرضا حیدری‌