چهارشنبه, ۲ خرداد, ۱۴۰۳ / 22 May, 2024
مجله ویستا

روحانیون روشنفکرزده !


روحانیون روشنفکرزده !
انسان در فضای فرهنگی در سه الگوی متلائم یا نامتلائم زندگی می‌کند . یک الگو باستانی است که نقطه شروع تاریخی فرض می‌شود Archetype الگوی دیگر الگوی نرمال و عادی است که وضعیت فعلی را ترسیم می‌کند Prototype و یک الگوی آرمانی است که آینده را ترسیم می‌کند )idealtype( این سه الگو اگر در جامعه دارای وضعیت همراهی و همگانی و تلائم باشند آنگاه آن جامعه در حال ثبات می‌باشد ولی لحظه ای که این سه الگو در حالت تلائم نباشند بحران جامعه را خواهد پیمود. شناخت و تبیین این الگو برای رسیدن به تلائم امری بسیار ضروری برای تمامی اقشار جامعه می‌باشد.
روشنفکری ایرانی همیشه به دنبال عدم تلائم جامعه بوده است و آن ناکجا آبادی خود را هرگز ترسیم نکرده است و مقصد واقعی خود را نشان نداده است. دستکاری سه الگوی مذکور توسط روشنفکری در جهت بحران جامعه کار اصلی است چرا که سعی در جهت تلائم ، آن را از تعریف روشنفکری بیرون می ‌برد.
روحانیت روشنفکر محور نیز در همین جهت حرکت می‌کند این قشر روحانیت که از مشروطه به وجود آمده است از یک جهت پشت به سنت خود کرده و از طرف دیگر به روشنفکر منتقد دین دست دوستی داده است و خود را فرع او می‌کند و از سوی دیگر با نظام شاهنشاهی تجدد طلب (همراهی کرده است )و در دوره قاجار همراهی با شاهزادگان قاجار تجدد طلب. شناخت این قشر روحانیت بسیار مهم است چون همیشه محمل جریان ضربه زدن به سازمان روحانیت توسط غرب بوده است. قشر روشنفکر توسط این قشر از روحانیت وارد نهضت های انقلابی می شده است و سپس با توجه به این اسب تروا از درون به نهضت روحانیت حمله کرده است که تجربه مشروطه به خوبی این را نشان می‌دهد.
الگوی باستانی این قشر از روحانیت روشنفکر محور الگوی باستانی ماقبل اسلام و بریده از مابعد اسلام بوده است یعنی یک نوع انقطاع تاریخی ایران توسط اسلام است انقلاب اسلامی، روحانیون درباری و روحانیون روشنفکر محور را به کنار گذاشت. تز این روحانیون سلطنتی بودن حکومت بود و این تز برای مقابله با انقلاب بود وگرنه در بطن آن ، حکومتی سلطنتی وجود داشت و این تز روشنفکران ملی - مذهبی می‌باشد و همراهی این قشر روحانیون با ملی مذهبی ها در انقلاب شاهد خوبی برنکته مذکور است. بعد از انقلاب ، قشر روحانی روشنفکر محور ، شروع به مبارزه با حکومت کرد. بحران های تبریز و شهرهای دیگر توسط آنها هدایت شد و این در حالی بود که روشنفکران در کردستان و ترکمن صحرا و خوزستان در تدارک برای شورش و بحران بودند. ملی - مذهبی ها بعد از شکست این قشر روحانیون، به سوی روحانیون انقلابی رفتند تا در یک پروژه موفق به رام سازی آنها در جهت اهداف خود شوند.
مخالفت با ارزش‌های انقلاب دفاع مقدس، مهمترین مسیر حرکت این قشر را تشکیل می داد. ایران کشوری عرفان گرا و اشراقی است که الگوی باستانی ایران از قبل تا بعد از اسلام را تشکیل می‌دهد و محور اشراقیت انسان کامل می‌باشد.
انقلاب اسلامی این مفهوم را به جای خود بازگرداند و آن را در ولایت فقیه قرارداد. ولایت فقیه تز سیاسی است که ریشه آن در انسان کامل قراردارد. ملی - مذهبی ها با این تزبه به عنوان یک تز رقیب شاهنشاهی نگاه می‌کنند و با آن مبارزه کرده اند و خواهند کرد و آمریکایی ها نیز مبارزه خود با ایران را در این چارچوب تمدنی قرار خواهند داد.
رئیس جمهور نهم بایستی الگوی باستانی خود را ایران تاریخی از اول تا حال قرار دهد و انقطاع تاریخی ایران را نپذیرد و الگوی عادی خود را جامعه در حال گذر قرار ندهد بلکه یک جامعه در حال زندگی قرار دهد و الگوی آرمانی را الگوی ایران اسلامی قرار دهد.
سارا محمدی نژاد
منبع : روزنامه رسالت