سکوی پرش اسکی منطقه برگیسل

مارکبری، کفش پاشنه بلند، باشگاه گلف، ... تنها شماری از عناوینی است که از زمان افتتاح سکوی جدید پرش اسکی برگیسل در سپتامبر ۲۰۰۲ به آن اطلاق شده است. البته اینکه کدامیک از عناوین مذکور تثبیت خواهد شد، چیزی است که زمان مشخص می‌کند. اما در هر حال سکوی پرش که توسط دفتر معماری زاحا حدید در لندن طراحی شده به نقطه عطف مهمی در مناظر کوهستانی اطراف منطقه تبدیل شده است.غیرعادی بودن پروژه مذکور به این دلیل است که این بنا صرفاً یک سکوی پرش نیست، بلکه ترکیبی از امکانات ورزشی بسیار تخصصی و مجموعه‌ای از فضاهای عمومی، شامل یک کافه و یک تراس با چشم‌انداز گسترده می‌باشد.معمولاً سکوی پرش اسکی ساختمان فنی نسبتاً یک بعدی و تک منظوره است، اما در اینسبروک معمار می‌خواست فرمی جدید برای استفاده‌های مختلف پیدا کند.اینسبروک سال‌هاست که به‌عنوان محل انجام مسابقات ورزش‌های زمستانی و خصوصاً، مسابقات المپیک پرش با اسکی مورد توجه قرار گرفته است. کوهستان برگیسل در بالاترین نقطهٔ شهر محل انجام مسابقات بزرگ پرش اسکی در المپیک‌های زمستانی ۱۹۶۴ و ۱۹۷۶ بود. با این وجود اینسبروک در دههٔ ۹۰ با مشکل مواجه شد، چرا که امکانات ساختمانی مربوط به دههٔ ۶۰ می‌پریدند، در نتیجه اگر قرار بود منطقهٔ مذکور هم‌چنان جزء برترین مناطق بین‌المللی باقی بماند، سایت می‌بایست مجدداً طراحی می‌شد.سرانجام برنامه‌ریزان تصمیم گرفتند بازسازی عمده‌ای را در محوطهٔ المپیک آغاز کنند و سکوی قدیمی پرش که توسط مهندس ”هورت پاسر“ بنا شده بود می‌بایست با ساختمان جدیدی جایگزین می‌شد و شرکت زاحا حدید در دسامبر ۱۹۹۹ در مسابقهٔ Bergisel Betriebsgesellschaft برنده شد.
گسترە بنا در دامنه کوه
سکوی جدید پرش اسکی برگیسل یک بنای قوس‌دار هندسی است که با پس زمینهٔ کوه‌های آلپ هماهنگی کامل دارد. این بنا همانند صلیبی مابین برج و پل قرار گرفته است و ۲۹۵ پا (۹۰ متر) طول و حدود ۱۶۵ پا (۵۰ متر) ارتفاع دارد و برج باریک، کافه و تراس را در بالا شامل می‌شود. دو آسانسور بازدیدکنندگان را به کافه که در ۱۳۰ پائی (۴۰ متری) بالای قلهٔ برگیسل واقع است می‌رساند. تماشاچیان از این نقطه می‌توانند از تماشای چشم‌انداز وسیع و زیبای آلپ و هم‌چنین از دیدن ورزشکارانی که بر فراز اینسبروک به پرواز درمی‌آیند، لذت ببرند.طرح جدید آن را در مسابقه از دیگران متمایز کرده بود. طراحی تا حدودی نوعی حضور جاندار را عرضه می‌کند و دارای این قدرت است که به یک نشانهٔ محلی تبدیل گردد.جان هوبنر مدیر پروژه در مصاحبه‌ای گفت: ”طرح در ابتدا یک ایدۀ انتزاعی بود که مستقل از قوانین مسابقه بسط یافت و طی روند طراحی مشخص شد که به‌دلیل انعطاف‌پذیری کافی طرح، هیچ مشکلی برای پیاده کردن کل برنامه در این ایدهٔ انتزاعی وجود ندارد.“به این ترتیب، با همکاری مهندس سازه ”کریستیان است“ ساختار و شکل پروژه گسترش پیدا کرد. به منظور هماهنگی پروسهٔ ساخت، لازم بود که معماران با توجه به شرایط سخت توپوگرافی کوهستان و نیازهای بسیار فنی ساختمان آن هم در یک برنامهٔ زمانی کوتاه، تدارکات دقیقی را در منطقه فراهم کنند.
بخش‌های زمینی و هوائی
به‌دلیل وجود سه ساختار مختلف در این پروژه، طراحی بسیار پیچیده بود که عبارت بودند از، سه ساختارهای زیرزمینی، زمینی و هوائی.از نظر ساختمانی سکوی پرش اسکی یک برج بتنی قائم، یک پل فلزی سبز شامل رمپ و کافه و فونداسیونی که در کوه برگیسل حفر شد.با این حال، عناصر ساختاری سیستم‌های متفاوتی نیستند، بلکه اجزائی از یک سازهٔ کلی می‌باشند. این که پروژهٔ مذکور معماری‌ای همساز و بنائی سیال را به‌وجود آورد از اهمیت فراوانی برخوردار است. برای تقویت این سیالیت، ساختمان با ورق‌های فلزی دارای شیارهای عمومی پوشیده شده است که در امتداد خمیدگی‌هائی قرار گرفته‌اند و بسته به زمان روز، نور را به‌صورت متفاوت منعکس می‌کنند.در شب تراس، کافه و مسیر رمپ روشن می‌شوند. داخل رمپ که مقطع U شکل دارد و نیز درون کافه، با ردیفی از لامپ‌ها که تغییر رنگ می‌دهند و روشن می‌شود. نورپردازی داخلی باعث می‌شود که نمای برج در شب نسبت به روز کاملاً متفاوت به‌نظر برسد.در یک نظر سکوی پرش مذکور نشان‌دهندهٔ وجود دیدگاهی متقابل است: از یک سو توجه افراد را به‌خود جلب می‌کند و از سوی دیگر چشم‌اندازی از مناظر اطراف و شهر اینسبروک را به‌دست می‌دهد. امید است که اماکن عمومی بنا نه تنها توسط جهانگردان، بلکه توسط افراد بومی نیز مورد استفاده قرار گیرد و ساکنان دره را برای بازدید از کوه برگیسل تشویق کند.همچنین، برای خارجی‌هائی که به دنبال فرصتی برای بازدید از این بنا بودند، استادیوم بازسازی شدهٔ برگیسل در ژانویه ۲۰۰۴ مسابقات قهرمانی پرش با اسکی بود.
کریستین هورن

منبع : ماهنامه معماری و فرهنگ