۱۶ ژوئن سال ۸۶۸ ـ یعقوب لیث و دستور مهم میهنی او پس از تصرف کرمان

یعقوب لیث صفار، قهرمان ملی ایرانیان که تصمیم به پایان دادن به حکومت عرب بر میهن گرفته بود ۱۶ ژوئن سال ۸۶۸ میلادی شهر کرمان را آزاد کرد.
در کرمان بود که یعقوب دستور اکید داد به زبانی که او نمی فهمد (عربی)، مکاتبه نکنند. از زمان تصرف ایران به دست اعراب مسلمان، تا آن زمان مکاتبات اداری به زبان عربی صورت می گرفت. از زمان صدور دستور یعقوب لیث بود که «فارسی» بار دیگر زبان رسمی شد و رونق گرفت. یعقوب بود که خواست که برای حروفی که در عربی نیست و در فارسی تلفظ می شود، جانشین بیابند تا خط الرسم تکمیل شود و سالها طول کشید تا ادیبان با هم به توافق رسیدند که «پ، چ، ژ، گ» را با افزودن نقطه و سرکش بر حروف عربی مشابه، به وجود آورند تا ترکیب حروف تغییر نکند و مقرر داشتند که از بکار بردن حروف خاص زبان عربی از جمله «ص، ض، ط، ظ، ث، ح، ع و ء » در واژه ها و اسامی فارسی خودداری شود. تکمیل این تغییرات هشتاد سال وقت گرفت و این اصلاحات حروف و تبدیل واژه ها در سال ۹۵۰ میلادی به پایان رسید و خط الرسم فارسی امروز به دست آمد. باید دانست که ایرانیان تنها مسلمانان آن زمان بودند که زبان ملی خود را از دست ندادند.
یعقوب که پرچم استقلال طلبی را در سیستان برافراشته بود در سال ۸۶۲ میلادی هرات و سال بعد سراسر شمال شرقی ایران و تا کابل را از دست عمال خلیفه بغداد بیرون آورده بود. یعقوب پس از آزاد کردن کرمان، با همان هدف، فارس و خوزستان را پس گرفت و با خلیفه عباسی مستقیماً وارد جنگ شد، ولی اندکی پس از رد پیشنهاد صلح خلیفه در سال ۸۷۸ میلادی‏، در خوزستان از بیماری قولنج درگذشت و برادرش «عمرو» بر جای او نشست و مصلحت در آن دید که با خلیفه از در آشتی درآید و خلیفه هم حکومت وی را بر فارس، اصفهان، کرمان، سیستان، مکران (بلوچستان)، سند (ایالت جنوبی پاکستان امروز به مرکزیت شهر کراچی) و خراسان به رسمیت شناخت.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز