ادیب‌الممالک فراهانی ، میرزا محمد صادق حسینی

جنسیت: مرد
نام پدر: حاجی‌میرزا حسین
تخلص: پروانه ، امیری
تولد و وفات: (۱۲۷۷ -۱۳۳۵ / ۱۳۳۶) قمری
محل تولد: قریهٔ گازاران ، از توابع فراهان اراک
شهرت علمی و فرهنگی: ادیب ، روزنامه‌نگار و شاعر
در نوجوانی پدرش را از دست داد و به همین علت به تهران آمد. در تهران ، پس از طی مدارج معمول آن زمان ، فنون ادبیات و عرب را از استادان آموخت و سرآمد سخنوران عصر گشت و مورد اکرام و توجه شاهزاده طهماسب میرزای مؤید‌الدوله قرار گرفت. دورهٔ فعال زندگی وی مقارن با جنبش مشروطه‌خواهی در ایران بود. در سال ۱۳۰۹ق که امیر نظام گروسی به حکومت کرمانشاه منصوب شد ، با او به آنجا رفت و تا سال ۱۳۱۳ق در کرمانشاه بود. در سال ۱۳۱۴ق از طرف مظفرالدین‌شاه به
ادیب‌الممالک ملقب گردید ، در همان زمان بود که امیر نظام به پیشکاری کل آذربایجان منصوب شد و با او به تبریز رفت. "روزنامهٔ ادب" را در سال ۱۳۱۶ق در تبریز منتشر کرد. در سال ۱۳۱۸ق از تبریز به قفقاز رفت و در آنجا با کمک احمد بیک آقایف قراباغی ، "روزنامهٔ ارشاد" را به زبان ترکی و فارسی منتشر کرد از آنجا به خوارزم رفت و سپس به مشهد ، "روزنامهٔ ادب" را در آن شهر انتشار داد. سپس به تهران آمد و در سال ۱۳۲۴ق "روزنامهٔ عراق عجم" را در تهران تأسیس کرد. اما دیری نپائید. سپس سردبیر روزنامهٔ "ایران" دولتی شد و در سال ۱۳۲۲ق از طرف وزارت کشور مدیر روزنامهٔ نیمه‌ رسمی "آفتاب" شد. در این ایام در وزارت دادگستری خدمت کرد. در سال ۱۳۳۵ق مأمور عدلیهٔ یزد شد. در تهران بدرود حیات گفت و در امامزادهٔ عبدالعظیم شهر ری به خاک سپرده شد. "دیوان" اشعار وی مشتمل بر بیست و دو هزار بیت ، به همهٔ وحید دستگردی ، در سال ۱۳۱۲ش در تهران به چاپ رسید.

منبع : مطالب ارسالی