جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا


غار علیصدر ، روستای علیصدر ، کبودرآهنگ ، همدان


این غار در 80 كیلومتری شمال همدان و در كوه‌های موسوم به سوباشی در روستای علیصدر از توابع بخش گل‌تپه شهرستان كبودرآهنگ واقع شده و یكی از زیباترین پدیده‌های طبیعی جهان است.
كوهی كه این غار عظیم و شگفت‌انگیز در دل آن قرار دارد، در جنوب روستا و تقریباً چسبیده به آن است و ارتفاع چندان زیادی ندارد. در این كوه دو غار دیگر به اسامی سوباشی و غار سراب وجود دارد كه به ترتیب حدود 7 و 11 كیلومتر با غار علیصدر فاصله دارند و به گفته اهالی و آنچه كه در منابع جغرافیایی آمده است، آب درون غار علیصدر از غار سرآب سرچشمه می‌گیرد. دهانه غار در دامنه هم سطح زمین و در جهت یكی از كوچه‌های روستای مذكور قرار دارد.
پس از ورود به غار به محوطه نسبتاً وسیعی می‌رسیم كه رسوبات كربنات كلسیم در سقف و دیوارهای آن، نمایانگر آن است كه در گذشته در این محوطه آب وجود داشته است. محل فعلی آب درون غار حدود 50 متر با این محوطه فاصله دارد و سطح آن چندین متر پایین‌تر از آن است و مجرایی به عمق 2 متر از محوطه ‌ورودی تا محل آب كشیده شده است و تا چند ده متر در آب به طرف عمق غار ادامه دارد و مشخص می‌كند كه در گذشته برای استفاده از آب غار حفر شده است.
محوطه غار از تعداد زیادی تالارهای بزرگ و كوچك و پیچ در پیچ تشكیل شده است كه به وسیله دهلیزها و دالان‌های مشبك با یكدیگر مرتبط می‌شوند و وسعت بعضی از آن‌ها به بیش از چند صد مترمربع می‌رسد. از مجموع رشته آب‌های داخل غار، دریاچه بزرگی به وجود آمده كه كف تمامی غار (تالارها و راهروها) را در بر گرفته است. آب دریاچه بدون رنگ و بو است و مزه آن معمولی و بسیار زلال است و تا عمق 5 متری كف آن به خوبی با كمترین نور قابل دیدن است. این آب از لحاظ درجه حرارت جزو آب‌های سرد است و نتایج آزمایش‌های فیزیكو شیمیایی آن نشان می‌دهد كه در نقاط مختلف غار تركیبات شیمیایی آب نزدیك به هم و جزو دسته آب‌های بی‌كربنات كلسیك سبك یا نزدیك به خنثی و از نظر میكروبی آلوده است.
سطح آب غار دارای نوساناتی است كه آثار آن روی دیواره‌های غار به خوبی مشهود است و چون آب غار توسط رشته‌هایی به خارج می‌رود، سطح آب به استثنای مواقع پرآبی یكنواخت است.
سقف غار علیصدر كه در پاره‌ای از قسمت‌ها تا حدود 10 متر از سطح آب ارتفاع دارد،‌ پوشیده از رسوبات كربنات كلسیم خالص و مخلوط با عناصر شیمیایی مختلف است كه جریان آب از خارج به داخل غار آن را ایجاد كرده است. این رسوبات به صورت‌های مختلف استالاگمیت‌‌هایی را تشكیل داده است كه هر یك از زیبایی و جلوه خاصی برخوردار است.
در كف غار و در نقاطی كه آب وجود ندارد نیز به وفور استالاگمیت‌های متنوع می‌بینیم. در اثر بخار و جریان ملایم آب از خارج به داخل كه در بعضی نقاط به صورت چكه‌هایی به سطح دریاچه ریخته می‌شود،‌ رسوبات آهكی نرم و تجزیه شده با رنگهای مختلف و زیبا تمامی سطح دیواره‌های غار را می‌پوشاند، و با اندك ضربه‌ای به داخل آب ریخته می‌شوند.
منظره درون غار بسیار بدیع و هوای آن سبك است و حالت سكون مطلق دارد، چنان‌كه اگر شمعی در آن روشن كنیم، هیچگونه حركتی در شعله شمع دیده نمی‌شود.
تمامی كانال‌های این غار هنوز كشف نشده است و گفته می‌شود كه در یكی دو شبكه آن میان 10 تا 11 كیلومتر پیشروی شده است. در بعضی از كانال‌های آن پس از عبور از دریاچه به خشكی می‌رسیم كه با طی مسافتی طولانی در خشكی دوباره دریاچه و یا كانال‌های آب را می‌بینیم. به طور رسمی 2100 متر از طول غار شناسایی شده كه ارتفاعی بین 1 تا 35 متر، عرض 2 تا 15متر و عمق 1 تا 17 متر دارد.
این غار از پرجاذبه‌ترین مراكز سیاحتی استان همدان است كه همه ساله از اقصی نقاط كشور و نیز از كشورهای دیگر شمار قابل ملاحظه‌ای (حدود 800 هزار نفر) از آن بازدید می‌كنند. اخیراً تأسیسات رفاهی اطراف غار گسترش یافته و در داخل آن با استفاده از روشنایی برق و قایق‌های پاییِ چهار نفری دیدار از برخی نقاط غار آسان شده است.