اعتباری برای جشنواره

اجرای اركسترهای بزرگ داخلی و خارجی از جمله اجرای اركستر سمفونی تهران با رهبری «نادر مشایخی»، اركستر موسیقی ملی با رهبری « فرهاد فخر الدینی»، اركستر مجلسی اوكراین با رهبری «فرانتس»، اركستر ارمنستان با رهبری « لوریس چكناواریان» یكی از بخش های پرطرفدار جشنواره موسیقی فجر امسال است.
اعتبار اغلب جشنواره های جهانی را اجرای اركسترهای معتبر آن كشور و كشورهای میهمان می سازد و سالیانی است كه در جشنواره بین المللی موسیقی فجر نیز بر این امر تأكید شده است. امسال خوشبختانه تعداد بیشتری از اركسترهای ایرانی در جشنواره موسیقی شركت كرده اند. امسال مسئولان برگزاری جشنواره فهرستی را مختص اركسترهای شركت كننده در جشنواره فراهم كرده اند كه در آن اطلاعات اولیه و اسامی اعضای اركسترها به همراه اسامی قطعات آمده است كه مخاطبین از این ایده بسیار استقبال كردند. تاكنون استقبال از برنامه های اركسترها بیش از دیگر برنامه های جشنواره بوده است، بخصوص اجرای اركستر موسیقی ملی با صدای علیرضا قربانی كه بمدت دو شب هرسه بالكن تالار وحدت را مملو از جمعیت كرد.
● اركستر سمفونیك تهران
اركستر سمفونیك تهران كه می توان آن را اصلی ترین اركستر موسیقی كلاسیك ایران دانست امسال به رهبری «نادر مشایخی» در جشنواره شركت كرده است. قرار است این اركستر در دو شب برنامه های مجزایی را اجرا كند كه در هر دو این برنامه ها تنها قطعاتی از آهنگسازان ایرانی اجرا می شود.
اركستر سمفونیك تهران در این دوره از جشنواره موسیقی فجر نخستین اجرا از سمفونی پیامبر را به روی صحنه خواهد برد.نادر مشایخی رهبر این اركستر درباره همكاری مهتاب كرامتی وعلی تفرشی با اركستر سمفونیك تهران گفت: اركستر سمفونیك تهران یكی از جوان ترین اركسترهای دنیا است كه همیشه تمایل داشته با جوان ها اجرای برنامه داشته باشد و درست به همین دلیل بود كه علی تفرشی را برای خواندن انتخاب كردیم و از سوی دیگرخانم كرامتی علاوه بر بازیگری، سفیرصلح ایران در یونسكو است و گمان می كنم حضور او در اركستر سمفونیك تهران با وجود عنصر جوانی؛ می تواند زمینه معرفی موسیقی ایران را در دنیا فراهم كند.یكی از دغدغه های همیشگی من معرفی آهنگسازان معاصر ایرانی در اجراهای مختلف به جهان بوده است ودرست به دلیل همین علاقه امسال آثاری از آهنگسازان معاصر ایرانی را در برنامه خود داریم تا در طول دو شب، اجرایی متفاوت و روایتی تازه از آهنگسازان معاصر را توسط گروه اركستر سمفونیك تهران داشته باشیم. قطعه «ای شهیدان خدایی» ساخته هوشنگ كامكار، «حماسه خرمشهر» اثری از مجید انتظامی، «سوئیت شرقی» كاری از محمد سریر و قطعه «فیه مافیه» از ساخته های خودم را نیز اجرا می كنیم.
وی به قطعات اجرایی در دو روز اجرای كنسرت پیامبر اشاره كرد وافزود: برنامه روز نخست با قطعه ای از مجید انتظامی با نام «حماسه خرمشهر» آغاز می شود و برنامه ها با «سوئیت شرقی» اثر محمد سریر، كنسرتو كمانچه ارسلان كامكار و با اركستر پیامبر به پایان می رسد. روز دوم نیز با قطعه «شهیدان خدایی» اثر هوشنگ كامكار آغاز می شود و با «فیه مافیه» كه ساخته خودم است ادامه پیدا می كند و با قطعه «فلك الافلاك» كه ساخته كامبیز روشن روان است، پایان می پذیرد.
همچنین اركستر سمفونیك تهران پس از پایان جشنواره فجر برنامه ای را برای ماه محرم در دست دارد كه جزئیات آن هنوز مشخص نشده است.
● اركستر موسیقی ملی ایران
همچون سال های اخیر رهبری اركستر موسیقی ملی ایران را «فرهاد فخرالدینی» به عهده دارد. علیرضا قربانی نیز، تنها خواننده اركستر موسیقی ملی ایران در بیست و دومین جشنواره بین المللی موسیقی فجر است. برای نخستین بار است كه در جشنواره بین المللی موسیقی فجر اركستر ملی با یك خواننده قطعات خود را اجرا می كند. پیش از این دو یا سه خواننده با اركستر ملی همكاری می كردند. این اركستر برنامه اش را در دو بخش به صحنه برد كه در این دو بخش قطعاتی را از فریدون حافظی، فرهاد فخرالدینی، زنده یاد تجویدی، میلاد عمرانلو، بهرنگ آزاده و مرتضی محجوبی و شهرام توكلی اجرا كرد. قطعاتی نظیر گیسو، توشه عمر، كبوتر، شورافكن، جدایی، پرتو شمع، رنگ چهارگاه، حق ناشناس، با صفا شو و عجب می گذرد كه بر اساس اشعاری از فریدون مشیری، بیژن ترقی، نواب صفا و...تنظیم شده بودند.نگاهی به آهنگها نشان می دهد كه سلیقه اركستر ملی بیش از همه به موسیقی های دهه چهل و پنجاه نزدیك است. موسیقی ای كه باید از آن به عنوان موسیقی گلها یاد كرد.
بلیت های اركستر از چند روز پیش از جشنواره فروخته شده اند و جمعیت زیادی پیش از اجرای برنامه جلوی در اصلی تالار جمع شده اند كه همه اینها نشانگر علاقه شدید مخاطبین به برنامه های موسیقی ملی است. امسال باردیگر علیرضا قربانی كه سالها پیش به عنوان تنها خواننده اركستر به اجرای قطعات می پرداخت، روی سن آمد تا قطعاتی تازه را از موسیقی ملی ایران به صحنه ببرد. اغلب قطعات اجرایی در این دو شب برنامه برگزیده از تصنیف های قدیمی موسیقی ایران بودند كه قربانی بخوبی از پس اجرای آنها برآمده بود. اگرچه دو قطعه بی كلام «شورافكن» و « رنگ چهارگاه» نیز نواخته شد. این رنگ پیش از این دركار مشترك جناب فخر الدینی با استاد شجریان نواخته شده بود كه از قطعات به یاد ماندنی در موسیقی ایرانی است كه باوجود گذشت بیش از ۳۵ سال از آن قوت و قدرت و تأثیرگذاری اش را حفظ كرده است. رنگی كه بسیاری از ما آن را به عنوان موسیقی همراهی كننده قصه گوی ظهر جمعه رادیو شنیده ایم.
● اركستر آكادمیا
اركستر آكادمیا را «فرید عمران» آهنگساز، پژوهشگر و تئوریسین موسیقی رهبری می كند. این اركستر قطعاتی از موسیقی اركسترال ایرانی را به صحنه برد. اركستر آكادمیا به رهبری دكتر فرید عمران در نوبت دوم برنامه های تالار وحدت كه ساعت۲۱شروع می شود به روی صحنه آمد.دكتر عمران در آغازبرنامه با اشاره به این كه بروشور كنسرت آماده نشده است برای لحظاتی به شرح قطعات برنامه پرداخت و آثاری از ساخته های خودش را ارائه داد. سوییت و قطعه نی انبان كه ملهم از موسیقی اسپانیایی بود از جمله برنامه های جذاب این اركستر بود كه مورد توجه قرار گرفت.
● اركستر زهی پارسیان
پیش از شكل گیری رسمی، اركستر زهی پارسیان، اركستری به نام اركستر زهی نیاوران بود كه كنسرتهای خوبی را هم اجرا می كرد.اركستر پارسیان پس از فروپاشی آن اركستر كه هنوز هم علت آن مشخص نیست، از اعضای همان اركستر شكل گرفت و بچه های گروه بعد از مدت كوتاهی این آنسامبل را تشكیل دادند و بعدها مازیار ظهیرالدینی نیز به آنها پیوست و به درخواست اعضای گروه وی به عنوان سرپرست انتخاب شد. این گروه با همان تركیب مدت سه سال است كه فعالیت هایی را در قالب برگزاری كنسرت انجام می دهند.
دومین اجرا در سالن رودكی در نخستین روز از بیست و دومین جشنواره موسیقی فجر به اجرای گروه پارسیان اختصاص داشت. این گروه متشكل از نوازندگانی چون: سهراب برهمندی: ویولا، آیدین احمدی نژاد و نگار نوزاد: ویولنسل، پورنگ پورشیرازی: كنترباس، نیما زاهدی، علی جعفری پویان و تینا جامه گرمی، مازیار ظهیرالدینی، محمدرضا كریمی: ویولن و میثم مروستی: ویولا به اجرای قطعاتی چون آداجیو فوگ از مهران روحانی، مالامبو از خوزه براگاتو، برناد،۲ اپوس ۶۳ از فولكمن و پنج قسمت از سوییت گایانه از آرام خاچاطوریان پرداختند كه قطعه مهران روحانی از جمله قطعاتی بود كه گروه پارسیان در كنسرت خود در نیاوران نیز اجرا كرده بودند.
گروه پارسیان در این كنسرت قصد داشتند قطعات سنگین تری از موسیقی كلاسیك را اجرا كنند اما به دلیل كمبود وقت این اتفاق نیفتاد.
اركستر زهی پارسیان چهارشنبه ۱۳ دی ماه در پنجمین روز از بیست و دومین جشنواره بین المللی موسیقی فجر بار دیگر در سالن رودكی برای اجرای برنامه به روی صحنه رفت.
● اركستر جوانان پارس و اركستر موسیقی نو
اركستر جوانان پارس از سال ۷۱ به رهبری ناصر نظر، تشكیل شد و از تابستان ،۸۴ ناصر نظر، رهبری این اركستر را به احسان خطیبی واگذار كرد.اركستر جوانان پارس و اركستر موسیقی نو به رهبری علیرضا مشایخی روز یكشنبه ۱۷ دی ماه ساعت ۶ بعد از ظهر در تالار رودكی به اجرای برنامه خواهند پرداخت.اركستر جوانان پارس به رهبری احسان خطیبی قطعه داستان های كوتاه، اپوس، ۱۰۶ اثر علیرضا مشایخی برای پیانو، اركستر زهی و سازهای ضربی در چهار قسمت را به اجرا در خواهد آورد. قطعه داستانهای كوتاه، بخش نخست بر اساس یك ملودی كردی به نام دمكل بنا شده است.قسمت دوم، ملهم از آواز شاتوت خروشان جنوب تهران و قسمت سوم الهامی از حالت ها و ویژگی های موسیقی آوازی و بومی ایران است و سرانجام چهارمین بخش اثر نیز از ترانه های بومی ایران، برگرفته شده است. ویژگی این اثر، همچون دیگر آثار علیرضا مشایخی، نه در یك تنظیم ساده موسیقی ایرانی، بلكه در استفاده از عناصر و ویژگی های شخصیتی موسیقی ایرانی در خدمت آهنگسازی است.
علیرضا مشایخی كه لقب پدر موسیقی مدرن ایران را از آن خود كرده است درباره اجرای این قطعات در جشنواره می گوید: گروه نوازندگان جوان اركستر موسیقی نو مجموعه ای از قطعات مرا كه در طول سال ها فعالیت در عرصه موسیقی ساختم را در بیست و دومین جشنواره موسیقی فجر اجرا می كنند.قطعه «داستان كوتاه» با تك نوازی قوام صدری و با همكاری اركستر موسیقی پارس برای نخستین بار به رهبری احسان خطیبی در جشنواره موسیقی فجر اجرا می شود. «سمفونیتا» قطعه دیگری از آثار چند فرهنگی من است، «سونات ۸۲» قطعه ای به مناسبت سالگرد ده سالگی اركستر موسیقی نو است كه در سال ۸۲ ساختم و همچنین «كاكتوس سفید» پایان بخش قطعات اركسترموسیقی نو در قسمت گروه نوازی است.
وی درباره بخش تك نوازی اركستر موسیقی نو گفت:تك نوازی قطعه «لحظه ها» در نیمه نخست اجرا و «سونات ۸۲» در قسمت دوم برنامه توسط قوام صدری اجرا می شود. علیرضا مشایخی، رهبر اركستر موسیقی نو در پایان درباره جشنواره موسیقی فجر گفت:جشنواره موسیقی فجر فرصتی است برای ارزیابی آثار حاضر در مهمترین رویداد فرهنگی سال در جشنواره موسیقی كه به نظر من علاوه بر در نظر گرفتن این جنبه باید فرصتی مغتنم برای كشف استعداد جوان در عرصه های مختلف موسیقی باشد. لازم به ذكر است گروه اركستر موسیقی نو به رهبری علیرضا مشایخی یكشنبه ۱۷ دی ماه ساعت ۱۸ در تالار رودكی برگزار می شود.

سمیه قاضی زاده

منبع : روزنامه ایران