انتخابات پارلمانی و آینده مبهم پاکستان

قرار است بعد از ترورها، برکناری‌ها، و انفجارات گستردۀ انتحاری و بمی، انتخابات پارلمانی پاکستان امروز ساعت ۸ بامداد در حالی برگزار شود که باز هم این کشور با انبوهی از امواج تشدد و تنش دست و پنجه نرم می‌نماید که بادرنظر داشت این وضعیت پیش بینی می‌شود، شماری کمی از مردم به پای صندوق‌های رای بروند.
به هر حال بعد از گذشت چندین موعود برای برگزاری انتخابات پارلمانی، اینک در آستانۀ برگزاری آن قرار داریم. باید گفت همزمان با برگزاری انتخابات دامنۀ تشنج سراسر این کشور را فر اگرفته و اوضاع این کشور با گذشت هر روز به سوی بحران کشانده و از بد بدتر می شود.
چیزیکه امروز پاکستان بیش از هر وقت دیگر، نیازمند آن می باشد، استقرار ثبات و ایجاد فضای امن در این کشور است و این مامول زمانی برآورده شده می‌تواند که این کشور دارای نظامی باشد که با داشتن پایه‌های مردمی و انتخاب دموکراتیک، توانایی مقابله با این اوضاع بحران زا و استحکام بخشیدن به حالت علیل موجود در این کشور را، داشته باشد.
پیش از ترور خانم بینظیر بوتو در دسمبر سال گذشتۀ میلادی، انتظار می رفت که بوتو با داشتن جایگاه خاصی در بین مردم و محبوبیت نسبی‌یی که پس از قرار گرفتن جنرالان نظامی بر اریکۀ قدرت در پاکستان، نسبت عملکردهای استبدادی و نامناسب نظامیان، نصیب او گردیده بود. بتواند با کسب بیشترین آراء در انتخابات کرسی‌های بیشتری را در پارلمان این کشور از آن حزب مردم که خود در راس آن قرار داشت، سازد، اما این امیدها زمانی نقش بر آب گردید که بوتو در پی یک حادثۀ خونبار ظاهرا انتحاری جان داد، و در نتیجۀ آن حزب مردم پاکستان از یک رهبریت مقتدر و چهره سیاسی شناخته شده، محروم گردید. گرچه حزب مردم اکنون نیز در مقایسه با سایر احزاب در اثر ریختن آرای دلسوزانۀ‌ مردم در صندوق‌های نامزدهای این حزب، از شانس خوبی برخوردار می باشد، چنانکه پیش بینی می شود که بیشترین آراء یعنی ۴۰ درصد را از آن خود سازد، اما هرگز نمی توان فقدان بوتو را در عرصۀ سیاسی پاکستان تلافی کرد، چهره ‌یی که می توانست به حالت رنجور کنونی پاکستان تا اندازه‌یی بهبود بخشد.
اکنون حزب مردم از رهبری نیرومندی که بتواند، پس از انتخابات به خاطر ایجاد یک حکومت با پایه های استوار به طور مستقلانه و پیروزمندانه بپردازد، محروم می باشد؛ وارثان بوتو نسبت تنش‌های موجود هیچگاه نمی‌توانند، از فرصت‌های دست داشته، استفادۀ موثری نمایند و در پارلمان اکثریت آراء را به دست آورند.
احزاب دیگری که در صحنۀ سیاسی پاکستان حضور دارند، انتظار نمی رود، دستاورهای خوبی در این مسابقه، داشته باشند؛ زیرا حزب مسلم لیگ به رهیری نوازشریف نسبت تبعید دراز مدت رهبرش شریف در طول چند سال گذشته و محدودیت هایی که پس از بازگشت او به کشور، علیه وی اعمال گردیده بود، مجال هنرنمایی و صف آرایی بهتری در صحنۀ سیاسی پاکستان نیافت، حزب دیگری که بیشتر از آن نام برده می‌شود، حزب مسلم لیگ شاخۀ قاید اعظم است که از حامیان نزدیک مشرف به شمار می‌رود؛ این حزب به دنبال ترور خانم بوتو به نسبت سهل انگاری‌هایی که حکومت پاکستان در حفظ جان بوتو روا داشته بود، شانس اندکی را که در این زمینه داشت، نیز از دست داد.
در شرایط کنونی چیزیکه استقرار یک حکومت با صلاحیت و نیرومند را ممکن می‌سازد، آن عبارت از راه اندازی ایتلاف‌هایی در درون پارلمان آیندۀ این کشور می‌باشد، که آن‌هم به نسبت نا متناسب بودن طرف‌های دخیل و چگونگی پس منظر آنان در قبال همدیگر در پارلمان آینده، ناممکن می نماید.
بنابراین گفته می‌توانیم که احزاب رقیب موجود در صحنۀ مسابقات انتخاباتی، هیچکدام به تنهایی نمی‌توانند به تشکیل حکومتی که پاسخگوی نیازمندی‌های کنونی پاکستان و مردم آنکشور باشد، بپردازند؛ بدین ترتیب چیزی که می‌تواند کشتی توفانی پاکستان را به ساحل نسبتا آرام برساند، و تصور تشکیل چنین حکومتی را تاحدی ممکن سازد، تشکیل ایتلاف‌های درون پارلمانی است که طی آن چندین حزب در راس حزب مردم که شانس بیشتری دارد، کنار هم آیند و به تشکیل یک حکومت ایتلافی بپردازند، چیزی که اوضاع لرزان جاری این کشور نیز امکانات آنرا محدود ساخته است.
با درنظر داشت نکات فوق به دنبال انتخابات پارلمانی باز هم، تشکیل حکومت مقتدری که بتواند با چالش‌های جاری در این کشور مقابله نماید، پاکستان را از یک حالت دشوار تاریخی و بحران زا نجات دهد و پاکستانیان را به یک آیندۀ سیاسی نسبتا امیدوار کننده، خوشبین سازد، بعید به نظر می‌رسد.

خادم احمد حقیقی
کابل