منشور وکالت

IBA یا كانون بین المللی وكلا۱ بزرگترین و شاید كهن ترین سازمان دربرگیرنده نزدیك به ۱۸۰ كانون وكلا از سراسر جهان باشد.
شمار اعضای این سازمان از طریق كانون های عضو به یك میلیون و پانصد هزار نفر می رسد و بیش از شانزده هزار وكیل نیز خود جدا از كانونشان به آن پیوسته اند.
به این گونه سازمانی بس سترگ و توانمند پدید آمده كه پاسدار حقوق وكلا و حرمت ایشان در پهنه گیتی است و از این رو بر خود نام «آوای جهانی مشاغل حقوقی»۲ نهاده است.
كانون وكلای مركز شاید از نخستین كانون هایی باشد كه در آغاز برپایی IBA به آن پیوسته اند و نخستین سرپرست IBA كه پایه گذار آن نیز بوده پنجاه و چند سال پیش با میزبانی شادروان محمود سرشار نایب رئیس وقت كانون مركز به ایران آمده و از كانون مركز دیدن كرده است.
این رویداد پس از پنجاه و چند سال در دوره بیست و دوم هیات مدیره كانون مركز ۱۳۸۲۱۳۸۱ دیگربار روی داده و آقای كاردیناس سرپرست IBA در آن هنگام با همراهانی چند و در میان ایشان آقای كاظم لمی وكیل انگلیسی زاده عراق كه ایران دوست و دوستدار مردم ایران و خاورمیانه است از ایران و كانون های مركز، اصفهان، فارس و خراسان دیدن كرده است و این پیوستگی با آ مدن آقای لمی به ایران برای بازدید غیررسمی از كانون های مركز و خراسان و رفتن وی به پابوس حضرت امام رضاع كه آقای لمی كه مسلمان و شیعه است به آن حضرت ارادت فراوان دارد ادامه یافته است.
IBA شاید تنها سازمان حرفه ای و تخصصی جهانی بوده كه در آغاز اجرای ماده ۱۸۷ قانون برنامه سوم توسعه با دریافتن كاستی ها و كژی های آن، درباره این ماده نامه ای مفصل به دولتمردان دست اندركار در ایران نگاشته و این كژی ها و كاستی ها را باز كرده است.
IBA همه ساله همایشی در یكی از كشورهای عضو برپا می كند كه در آن سرپرستان كانون های عضو و نمایندگان كانون ها در شورای مركزی IBA گردهم می آیند و به رایزنی می پردازند.
امسال این گردهمایی از ۱۷ تا ۲۲ سپتامبر در شیكاگو برگزار می شود. از ایران رئیس كانون مركز به نمایندگی از این كانون در همایش شركت خواهد كرد و گمان می رود برخی دیگر از وكلای ایران هم اگر روادید و دیگر اسباب فراهم آید در آن شركت كنند.
بی گمان گردهم آمدن همكاران اگر با انگیزه همبستگی و پیشبرد كارهای گروهی باشد، توانی را برخواهد انگیخت كه به هیچ روی در یكایك ایشان یافت نتواند شد. از این رو بر وكلای ایران بایسته است از سویی «اتحادیه سراسری كانون های وكلای دادگستری ایران» اسكودا را بیش از پیش ارج نهند و پاس دارند و بر اتحادیه است كه خود را باور كند و در جایی كه باید بایستد و آنچه را درخور چنین سازمانی است انجام دهد و از دیگر سو كانون های ایران باید هر یك جداگانه به IBA بپیوندند و نمایندگان ایشان در اسكودا نیز باید این سازمان را به سوی پیوستن هر چه زودتر به IBA برانند. IBA در دستور كار همایش شیكاگو منشوری به نام «اصول كلی حاكم بر وكلای حرفه ای»۳ فراهم آورده كه دربردارنده همه چیزهایی است كه یك «وكیل حرفه ای» باید به آنها پایبند باشد و این نوشته را از این رو شاید بتوان «منشور وكالت» نامید.
چون آن را برای همكاران بزرگوار به ویژه جوانان كه تازه به این كار پرداخته و دشواری های آن را دریافته اند سودمند یافتم، به پارسی اش برگرداندم تا روشن شود همكاران ما در دنیا چگونه می اندیشند و چه چیزهایی را بایسته و چه چیزها را ناشایسته می دانند و از یاد نبریم كه ما از این خانواده بزرگ جدا نیستیم. برگردان مقدمه و متن این منشور چنین است:
وكلا در سراسر جهان افراد حرفه ای متخصصی هستند كه برای منافع موكلین خود نسبت به خود اولویت قائلند و در راستای حاكمیت قانون مبارزه می كنند. آنها مكلف اند مجموعه ای از پیشرفت های مستمر و روزآمد حقوقی را برای خدمت به موكلین، احترام به دادگاه ها همراه با تمایل به حفظ استاندارد قابل قبولی برای زندگی خود رعایت كنند. بین این عوامل همواره تعارضاتی وجود دارد. منظور از گردآوری و بیان این اصول به دست دادن قالب و ساختار پذیرفته شده ای است كه مقامات ذی صلاحیت هر نقطه ای از جهان را در تدوین قوانین و ضوابط اخلاق حرفه ای وكلا به كار آید. هدف دیگر عرضه این اصول ترویج و تشویق ضوابط آرمانی و كامل حرفه وكالت است.این اصول كلی برای آن نیست كه جایگزین قوانین و ضوابط موضوعه راجع به الزامات وكلا بشود یا این قواعد و ضوابط را محدود كند. همچنین این اصول نباید به عنوان ضابطه و ملاك قانونی برای تحمیل مسئولیت یا مجازات یا تنبیهات انتظامی از هر نوع مورد استفاده قرار گیرد.
۱ استقلال و عدم وابستگی۴
استقلال وكیل باید تامین و بقا و استمرار این استقلال حمایت شود تا وكیل بتواند بی طرفانه به موكل خود مشاوره دهد و یا وكالت او را برعهده گیرد. وكیل باید در مشاوره دادن به موكل یا پذیرفتن وكالت او صرفا داوری مستقل و بی طرفانه حرفه ای خود را در خصوص احتمال موفقیت موكل به كار گیرد.
۲ راستگویی، درستی و انصاف
وكیل باید همواره بالاترین حد راستگویی، درستی و انصاف را نسبت به دادگاه ها، همكاران و همه كسانی كه از نظر حرفه ای با ایشان تماس پیدا می كند، رعایت كند.
۳ تعارض منافع
وكیل نباید در موضعی قرار گیرد كه منافع او یا شركا یا موكل دیگرش با منافع موكل تعارض پیدا كند مگر اینكه قانون چنین حالتی را مجاز شمرده و یا به شرط وجود مجوز قانونی موكل اذن آن را داده باشد.
۴ رازداری، اسرار حرفه ای
وكیل باید همواره محرمانه بودن اموری را كه به موكلین فعلی یا قبلی اش مربوط می شود رعایت كند مگر اینكه قانون حكم دیگری داشته و یا به شرط وجود مجوز قانونی اذن موكل جز این باشد.
۵ غبطه موكل
وكیل باید، همیشه، به شرط رعایت وظایفش در قبال دادگاه و صرفه و صلاح عدالت و لزوم اجرای قانون و محترم شمردن ضوابط مربوط اخلاق حرفه ای، غبطه و منافع موكل را در اولویت نخست قرار دهد.
۶ تعهد وكیل
وكیل باید كلیه تعهداتی را كه ضمن انجام وكالت برعهده گرفته تا زمانی كه ایفا یا ابراء یا منتفی نشده محترم بشمارد.
۷ آزادی موكل
وكیل باید آزادی موكل را در مراجعه به هر وكیلی كه دلخواه او است محترم بشمارد. جز در مواردی كه به وسیله ضوابط یا آئین نامه های حرفه ای منع شده باشد، وكیل در پذیرش یا رد هر دعوایی مختار است.
۸ اموال موكلین و اشخاص ثالث
وكیل باید حساب دقیق اموال موكلین و اشخاص ثالثی را كه امین آنها واقع می شود نگه دارد و حساب این اموال باید از اموال شخصی او جدا باشد.
۹ شایستگی و مهارت
وكیل باید وظیفه خود را ماهرانه و به موقع انجام دهد و از پذیرش كاری كه باور منطقی به توانایی خود در انجام ماهرانه و به موقع آن ندارد، خودداری كند.
۱۰ حق الوكاله
وكیل استحقاق دریافت حق الوكاله منطقی و معقول را در قبال كار خود دارد و نباید كارهای غیرلازم به منظور مطالبه حق الوكاله آن از موكل ایجاد كند.

بهمن كشاورز
پی نوشت ها:
۱- INTERNATIONAL BAR ASSOCIATION
۲- THE GLOBAL VOICE OF THE LEGAL PROFESSION
۳- GENERAL PRINCIPLES FOR THE LEGAL PROFESSIONAL
۴ منظور از INDEPENDENCE این است كه هیچ چیز دیگری از قبیل ترس از موقعیت شغلی یا تعقیب و مجازات نباید در رد یا قبول كار موكل یا راهنمایی وكیل به او دخالت داشته باشد.
*رئیس كانون وكلای دادگستری مركز

منبع : روزنامه شرق