پیامی برای اهالی گفت وگوی تمدن ها

۱) قریب به سی سال پیش بود؛ اسقف هانیبال بوگینینی فرستاده «رهبر کاتولیک های جهان» خدمت امام راحل رسید. و امام با بیان اینکه اگر در این موقع حساس، مقامات دیگر تقاضای ملاقات کرده بودند نمیپذیرفتند، سخن آغاز کردند و ابراز خوشحالی کردند که فرصتی فراهم شده تا تذکراتی را بیان کنند. تذکراتی برای همیشه تاریخ. و چنین فرمودند: «آقای پاپ باید به فکر ملت مسیح باشد، به فکر همه ملتهای مستضعف باشد، به فکر آبروی مسیحیین باشد.‎/‎/ من به شما آقای پاپ عرض میکنم که اگر عیسی مسیح امروز بود؛ کارتر را استیضاح میکرد. اگر عیسی مسیح بود ما را از چنگال این دشمن خلق و دشمن بشر نجات میداد. و شما نماینده ایشان هستید، و شما «باید» همان کاری که مسیح میکند، بکنید.»
ایشان در جای دیگر به صراحت نسبت به سکوت کلیسا واکنش نشان دادند: «ما این سؤال را داریم که چرا سکوت در مقابل ظلم این دستور حضرت مسیح هست! چرا واگذار کردند ابرقدرتها را به حال خود تا هرچه جنایت میخواهند بکنند و هرچه مظلومان را میخواهند از بین ببرند » و باز هم تأکید کردند: «هرکس که دنباله مسیح باشد باید حامی مظلومان باشد، و باید با ابرقدرتها مقابله کند، همان طوری که کسی که تابع مذهب اسلام است باید با ابرقدرتها مخالفت کند، و مظلومان را از زیر چنگال اینها بیرون بیاورد.»
۲) چند روز پیش بود که شماری از شخصیتهای سیاسی - مذهبی بین المللی خدمت مقام معظم رهبری رسیدند تا در حاشیه همایش پر هیاهوی «دین در دنیای جدید» با ایشان دیدار کنند. رهبر انقلاب با ترجیح داعیان قاطع بر ناصحان قاعد فرمودند:
ـ «تداوم دیدار و گفت وگو و بیان متقابل حقایق، یقیناً در ایجاد تفاهم میان ملتها و دولتها نقش زیادی دارد، اما اینگونه اقدامات برای مهار خصلتهای ناپسند قدرت طلبان جهانی، و پایان بخشیدن به مصائب کنونی بشر، کافی و مؤثر نیست و باید عوامل دیگری را نیز مد نظر قرار داد.»
رهبر انقلاب خطاب به این شخصیت ها که به دعوت بنیاد باران به ایران آمده بودند فرمودند: «دعا و نصیحت برای حل مشکلات جهان خوب است اما بدون عدالت طلبی و مقابله با ظلم، هیچ نصیحتی و اقدامی مؤثر نخواهد بود بنابراین عناصری که در کشورهای مختلف جهان و جامعه بین المللی تأثیرگذارند با ظلم واضح و آشکار جاری در فلسطین و عراق مقابله کنند.»
موضع رهبر انقلاب که آئینه تمام نمای مواضع انقلابی امام راحل بود، بر یک واقعیت مهم تکیه داشت و آن اینکه نمی توان با خوش بینی و ساده انگاری، زبان نصیحت و اندرز و گفت وگو را که البته برای راحت طلبان بهترین مشی است، گره گشای مشکلات روز جهان دانست و نمی توان حق مظلوم را از ظالمان مستکبر عرصه جهانی با لبخند و تبسم گرفت. ایشان از سوی دیگر شاخص اصلی را برای حل مشکلات جهان این گونه بیان کردند: «در هر تلاش و حرکتی برای حل مشکلات جهان، باید شعار عدالت طلبی و مبارزه با ظلم را شاخص اصلی قرار داد.»
۳) رهبر انقلاب در دیدار اخیر خود با اعضای هیأت دولت نهم فرمودند: «گفتمان عمومی دولت اینهاست؛ به طور خلاصه: زندهکردن و بازسازی برخی خصوصیات جوهری انقلاب و منطق امام؛ و مقابله با کسانی که می خواستند این ارزشها و این مفاهیم اساسی را منسوخ کنند، یا از بین ببرند، یا ادعا می کردند که منسوخ شده و از بین رفته؛ این چیز باارزشی است. این خصوصیت دوم و امتیاز دومی است که در این دولت هست.» ایشان با اشاره به اینکه جهت گیری ممتاز دولت نهم در عرصه سیاست خارجی را هیچکس نمیتواند نادیده بگیرد، افزوده بودند:«هر دلبسته به انقلاب، این را قدر میداند.»
۴) اما ریشه و بنیان این دو گفتمان به کجا می انجامد و مدعیان آن کدامند «داریوش شایگان» از مشاوران اشرف پهلوی در سال ۱۳۵۶ با حمایت دربار، اولین بار«مرکز ایرانی مطالعه فرهنگها» را در ایران بنا نهاد. بعدها یک فصل از کتاب «زیر آسمانهای جهان» او به «گفت وگوی تمدنها» اختصاص یافت.
شایگان ۱۰ روز پس از ارتحال امام خمینی(ره) همراه با رامین جهانبگلو، داریوش همایون (وزیر اطلاعات رژیم شاه)، بهروز صوراسرافیل و عده ای دیگر، بیانیه ای علیه جمهوری اسلامی ایران منتشر کرد و ایران اسلامی را جنایتکاری بر ضد بشریت لقب داد. در آن بیانیه آمده است: «جای خوشحالی است که اکثریت مهمی از نمایندگان پارلمان اروپا قطعنامه ای را امضا کرده اند که در آن رژیم قرون وسطایی و تروریست تهران محکوم شده است.»
وی سپس در شهریور ماه سال ۱۳۸۴ همراه با سید محمد خاتمی و رامین جهانبگلو به کنفرانس بین المللی بنیاد گورباچف دعوت شد و مقالاتش مورد توجه حامیان ایده «گفت وگوی تمدن ها» در ایران قرار گرفت. واین در حالی بود که در سوی دیگرجهان، آتش دو جنگ افغانستان و عراق به فرماندهی دولتمردان امریکا در حال شعله ور شدن بود.

محمد مهدی تهرانی

منبع : رجا نیوز