زندگی‌نامه آیت‌الله اشرفی اصفهانی

▪ تولد و خانواده
آیت‌الله اشرفی اصفهانی در شعبان المعظم سال ۱۳۲۲ هجری قمری برابر با ۱۲۸۱ هجری شمسی در سده (‌خمینی‌شهر اصفهان) در خانواده‌ای روحانی و عالم متولد شد. ایشان یگانه فرزند ذکور مرحوم حجت‌الاسلام و المسلمین میرزا اسدالله نوه مرحوم حجت‌‌الاسلام میرزا محمد جعفر از علمای معروف سده بود . جد اعلای ایشان از ائمه جماعات و اهل منبر و دارای کمالات علمی و تقوایی بود مادر وی از سادات و علویات معروف اصفهان بود.
▪ تحصیلات ابتدایی
تحصیلات ابتدایی و مقدماتی را در سده نزد مرحوم سید مصطفی گذراند. ایشان حافظه قوی داشت به طوری که در نه سالگی کتاب نصاب الصبیان را از حفظ می‌دانست در سن دوازده سالگی جهت ادامه تحصیل راهی اصفهان شد و طی حدود ده سال دروس ادبیات و سطح فقه و اصول و همچنین یک دوره درس خارج اصول را در محضر اساتید این شهر آموخت.
▪ تحصیلات حوزوی
در سال ۱۳۰۲ ه.ش (۱۳۴۳ ه.ق) در سن بیست سالگی جهت ادامه تحصیل و نیل به مقامات علمی و دینی رهسپار قم گردید ابتدا مدت یک سال در مدرسه آیت‌الله حائری ،‌ حجت ،‌ محمد تقی خوانساری ،‌ آیت‌الله سید صدرالدین بروجردی تحصیل کرد . مدت بیست سال به طور دائم در حوزه علمیه قم اقامت داشت. در طول این مدت به تعلیم و تربیت اشتغال داشت و شاگردان فاضل و لایقی تربیت کرد.
▪ عزیمت به کرمانشاه
در سال ۱۳۳۵ به دستور آیت‌الله بروجردی جهت تبلیغ و نشر معارف واحکام دین و تقویت بنیه دینی و مذهب اهلی کرمانشاه به آنجا اعزام و رخت اقامت افکند . از زمان حضور امام خمینی در قم شهید اشرفی با ایشان در ارتباط قطع نشد.
پس از حادثه ۱۵ خرداد و دستگیری حضرت امام ایشان فعالیت‌های دامنه‌داری را در استان کرمانشاه آغاز نمود و پس از اینکه خبر دستگیری ایشان را شنید به تهران آمد و به مراجع بزرگی که از قم و دیگر شهرها آمده بودند گفت:‌ "‌ امروز روزی نیست که ما بخواهیم در مقابل این رژیم جنایتکار سکوت بکنیم ما نباید در ارتباط با دستگیری آقای خمینی آرام بنشینیم . "‌ (‌اسناد ساواک ، ده )‌
▪ همگامی با مردم در مبارزه با رژیم
با آغاز حرکت توفنده نهضت امام خمینی و به دنبال انتشار مقاله توهین آمیز روزنامه اطلاعات در ۱۷ دی ماه ۱۳۵۶ و اعتراض گسترده و فراگیر مردم انقلابی ایران اشرفی نیز در این حرکت نقش عظیم داشت . در رابطه با مقاله روزنامه اطلاعات و جریان نوزدهم دی و شهادت گروهی از مردم مؤمن و مسلمان قم و سپس شهدای تبریز و یزد که در چهلم‌های شهدای هر یک از شهرستانهای ذکر شده نیز جمعی از مردم به دست دژخیمان پهلوی قتل عام شدند در استان باختران علیرغم فشارها و اختناق شدید دستگاه طاغوتی آیت‌الله اشرفی با همکاری بعضی از علما و روحانیون شهر مجالس متعددی به عنوان بزرگداشت شهدا و اعتراض به رژیم منعقد کردند که در پایان هر یک مردم به خیابانها ریخته مراکز فساد و مذاکرات را منهدم می‌کردند.
▪ نماینده امام در امور حسبیه و شرعیه کرمانشاه
با آزادی امام خمینی از زندان وی به اتفاق چند تن از علما به قم عزیمت کرد و با معظم‌له دیدار و با کسب اجازه کتبی وکالت و جازه مطلق در امور حسبیه و شرعیه از جانب امام نماینده تام‌الاختیار ایشان در استان کرمانشاه می‌شود.
▪ تبلیغ برای شناساندن امام و مبارزه علیه رژیم
در طول اقامت کرمانشاه فعالیت عمده خود را صرف تثبیت و معرفی امام خمینی به عنوان مرجع نمود و علی رغم کارشکنی‌ها و غرض ورزی‌ها و غرض‌ورزی‌ها و بدخواهی‌هایی که اعمال می‌شد در این مسیر ثابت قدم بود. در زمان حیات مرحوم آیت‌الله حکیم نیز شهید محراب در کرمانشاه مقدمه مرجعیت امام را فراهم نمود و در ایام محرم و رمضان از گویندگان و مبلغینی که از شاگردان امام و فعالان نهضت ایشان بودند دعوت به عمل می‌آورد که به منطقه بیایند و در مسجد آیت‌الله بروجردی کرمانشاه سخنرانی کنند و ضمن آشنا کردن مردم عمده‌ترین مراسمی که تا آن تاریخ سابقه نداشت و در واقع جرقه‌ای بود در جهت شعله‌ور شدن یک آتش عظیم در این منطقه مجلس بزرگداشت شهادت آیت‌الله اشرفی در مسجد آیت‌الله بروجردی منعقد گشت در مجلس سخنرانی‌های پر هیجان و انقلابی مطرح شد و ساواک با وجود بسیج تمام نیرو و قوای خود برای دستگیری و کارشکنی در مراسم موفق نشد و به طور مخفیانه سخنرانان از شهر خارج شدند.
▪ دستگیری در حین تظاهرات ضد رژیم
آیت‌الله در یکی از تظاهراتی که به صورت آرام در تاریخ ۱۱/۷/۵۷ علیه رژیم شاهنشاهی انجام شد در حالی که پیشاپیش مردم حرکت می‌‌کرد مورد هجوم مأموران گارد و ساواک قرار گرفت. و در این حمله چند تن شهید و مجروح گردیدند و ایشان نیز آسیب دیدند پس از آن مأمورین ساواک او را دستگیر کرده به تهران منتقل و در کمیته شهربانی زندانی کردند او چند روزی را در سلول انفرادی گذراند که به دنبال اعتراضات شدید مردم و بعضی از مراجع تقلید و ترس از اغتشاش در شهر و منطقه رژیم مجبور شد ایشان را آزاد کند و وی مجددا توانست رهبری قیام و حرکت مردمی منطقه را به عهده بگیرد.
شهید اشرفی در تمام راهپیمایی‌ها و تظاهرات مردم باختران شرکت می‌کرد و در اکثر مواقع با وجود کبر سن تا آخر مسیر همراه مردم پیاده می‌رفت . اولین راهپیمایی عمومی که به دعوت ایشان انجام گرفت راهپیمایی روز عید فطر بود که در پی آن راهپیمایی‌ها و تظاهرات زیادی انجام شد که یکی از مهمترین آنها در روز تاسوعای سال ۱۳۵۷ برگزار شد که یک راهپیمایی سراسری در سطح کشور بود و با اینکه یکی از مقامات ساواک ایشان را تهدید به قتل کرده بود،‌ او پاسخ داده بود که ما آماده هستیم شما قدرت دارید هر چه خواستید بکنید ما هم در راهپیمایی شرکت خواهیم کرد.
▪ انتشار اعلامیه‌ مشترک با علما
یکی دیگر از جنبه‌های مبارزاتی شهید اشرفی اصفهانی در دوران اوجگیری مبارزات امام خمینی و مردم مسلمان ایران علیه رژیم جنایتکار پهلوی انتشار اعلامیه‌ای مشترک به همراه آیات عظام مدنی دستغیب ، صدوقی و طاهری و … مبنی بر خلع شاه از اریکه قدرت بود. در این اعلامیه غیر قانونی بودن حکومت شاه و خلع وی از قدرت اعلان گردید انتشار این اعلامیه بارقه‌ای از نورالهی و ایمان در قلوب مردم مسلمان تاباند و اراده مستحکم مرد مسلمان و انقلابی را در راه مبارزه با رژیم شاه استوارتر ساخت وی در دوران حکومت غیر قانونی بختیار در جمع روحانیون متحصن در مسجد دانشگاه تهران حضور یافت و اعتراض خود را نسبت به ممانعت بختیار از ورود امام خمینی به میهن ابراز داشت و بدین وسیله نشان داد که تا چه حدبه رهبر انقلاب اسلامی دل باخته و آماده فداکاری و بذل جان در راه آرمانها و اهداف والای وی می‌باشد.
▪ منصوب شدن به امامت جمعه کرمانشاه
به دنبال اقدام ارزنده امام خمینی مبنی بر اقامه نماز جمعه که نقش مهمی در ثبات و تداوم انقلاب اسلامی و خنثی کردن توطئه‌های ضد انقلاب و گروهک های وابسته به غرب و شرق و همچنین منسجم نمودن و در صحنه نگه داشتن امت انقلابی ایران داشت.
آیت‌الله اشرفی اصفهانی در تاریخ ۱۴ ذیقعهده برابر با مهرماه ۱۳۵۸ ه.ش طی حکمی از سوی امام خمینی به امامت جمعه کرمانشاه منصوب شد و تا روز جمعه ۲۳/۷/۶۱ در این سنگر به حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی اشتغال داشت.
▪ مضامین خطبه‌ها
خطبه‌های جمعه شهید اشرفی اصفهانی نشانگر حساسیت و توجه ایشان به بیان موضوعات مورد نیاز مردم مسلمان و تشریح مواضع انقلاب و امام خمینی بود. ارائه مطالب مربوط به ولایت فقیه موضوع جنگ و ضرورت حضور مردم در جبهه‌ها و یا کمک و پشتیبانی رزمندگان و از همه مهمتر تبیین خط امام و مقابله با منحرفین و خیانتکاران ، عمده‌ترین محورهای مباحث ایشان به شمار می‌رفت . نقش و حضور ایشان درجریان افشاء خط انحرافی بنی‌صدر و صدور اعلامیه در رابطه با عزل وی از مقام ریاست جمهوری در آن مقطع تاریخی انقلاب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود که حاکی از تطابق دقیق مواضع فکری و سیاسی ایشان با رهبر سیاسی انقلاب بود.
▪ حضور در جبهه‌های جنگ
با آغاز جنگ تحمیلی و بسیج همه جانبه مردم و قوای مسلح برای حضور در جبهه‌ها و پشتیبانی جبهه‌های جنگ آیت‌الله اشرفی نیز با مهم توصیف کردن مسأله جنگ در مدت ۲۵ ماه در تمام خطبه‌های نماز جمعه و مصاحبه‌ها و پیامهایشان به حضور مردم در جبهه‌ها تأکید می‌ورزید . شهید محراب با حضور درجبهه‌ها به دیدار رزمندگان می‌شتافت و مقید بود. که بر ایشان سخنرانی کند و با آنان به گفتگو بنشیند ایشان علی رغم کهولت سن و ممانعت مقامات امنیتی و حفاظتی مسافتهای طولانی و راه‌های صعب العبور را به عشق دیدار دلاور مردان جهبه‌های نبرد با وسائل نقلیه نظامی در شرایط دشواری می‌پیمود و با سخنان زیبای خود به سپاهیان اسلام روحیه می‌داد . ایشان در پشت جبهه‌ها نیز فعالیت چشمگیری داشت.
▪ دیدار با مجروحین جنگی
از جمله دیدار با مجروحین جنگی و عیادت از آنان در بیمارستانها و مراکز درمانی و بدن وسیله از آنان تفقد و دلجویی می‌کرد و باعث تقویت روحیه صبر و بردباری آنان می گشت وی همچنین در مراسم تشییع شهدا در باختران اصفهان و خمینی شهر شرکت می‌کرد و بعضا چنانچه تعداد شهدا زیاد بود اعلامیه‌ای مبنی بر تعطیلی عمومی منتشر می‌کرد و بدین وسیله ارزش و مقام شهدا را ارج می‌نهاد.
▪ جمع‌آوری کمکهای نقدی برای جبهه‌ها
وی علاوه بر حسابی که در بانک برای جمع‌آوری کمک نقدی به جبهه‌ها و حساب دیگری نیز جهت کمک به مهاجرین جنگ تحمیلی و حسابی نیز جهت بازسازی منطقه گیلان غرب که به استان کرمانشاه محول شده بود، ‌افتتاح نمود . حجم وسیع فعالیت‌های ایشان در رابطه با جنگ تحمیلی نمایانگر توجه و حساسیت ایشان به این امر خطیر بود و به حق می‌توان ادعا نمود که این شهید بزرگوار دین و وظیفه خود را در این راه ادانمود.
▪ اقدامات منافقین
از زمانی که منافقین وارد فاز نظامی شده علیه انقلاب اسلامی دست به اسلحه بردند ترور شخصیتها و رجال سیاسی – مذهبی در دستور کار این گروهک قرار دادند . بر این اساس شهادت آیت‌الله قاضی ،‌ آیت‌الله مدنی و آیت‌الله صدوقی توسط منافقین انجام گرفت و نام شهید اشرفی نیز در لیست ترور آنان گنجانده شد.
▪ طرح ترور آیت‌الله اشرفی اصفهانی
اولین بار در سال ۱۳۵۹ منزل ایشان هدف یک بمب صوتی قرار گرفت . در دومین اقدام منافقین در تیر ماه ۱۳۶۰ هنگامی که برای اقامه نماز ظهر عازم سجد بروجری کرمانشاه بود و قصد ورود به مسجد را داشت ناگهان سه مهاجم مسلح از داخل یک اتومبیل به سوی وی آتش گشودند و در حین فرار نارنجکی پرتاب کردند . این اقدام نیز مؤثر نبود.
▪ شهادت
سومین اقدام در روز جمعه ۲۳ مهر ۶۱ بود. هنگامی که خطبه اول نماز را آغاز کرده بود ناگهان یک نفر به طرف وی هجوم آورده ایشان ار در آغوش گرفت و بر اثر انفجار نارنجک شهید اشرفی در حالی که به صورت سجده بر زمین افتاده بود به شهادت رسید. بدین ترتیب محراب خونین کرمانشاه محل عروج فقیهی بارع ،‌ عالمی مجاهد و امام جمعه‌ای مجاهد گردید.

پژوهشگر: مریم غفاری جاهد
منابع
عروج به ملکوت در مهر خون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منطقه ۷ کشوری ۱۳۶۲
یاران امام به روایت اسناد ساواک ،‌شهید آیت الله اشرفی اصفهانی ،‌ مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات ۱۳۸۲

منبع : مرکز اسناد انقلاب اسلامی