چگونه خشممان را مهار کنیم؟

بسیاری از مردم توان نگهداری خشم در درون خود را ندارند. روش ابراز خشم شما چیست؟ آیا شما می دانید كه شیوه ابراز خشمتان چیست؟ اگر نمی دانید، ممكن است دلیل مشكلاتی كه در خانه، محل كار یا زندگی اجتماعی دارید، همین باشد. نگذارید خشم، كنترل شما را به دست بگیرد. بلكه شما باید با شناختن سه روش اصلی مهار خشم، كنترل زندگی خود را به دست بگیرید، این سه شیوه عبارتند از: فرونشاندن، بیرون ریختن و منفجر شدن و كنترل یا مهار كردن خشم.
● انواع خشم
هر چند اكثر مردم در زندگی روزمره ممكن است از همه این روشها استفاده كرده باشند، اما معمولا هر شخص یك شیوه را نسبت به دو شیوه دیگر بیشتر مورد استفاده قرار می دهد. این سه شیوه مولود شرایط خارجی و محیطی و همچنین رفتارهای ژنتیكی هستند. هر خلق و خوی خاص، یك یا دو نوع از این روشها را بیشتر مورد استفاده قرار می دهد و فرهنگ، خانواده و اجتماع نیز نقش مهمی در این موضوع ایفا می كنند،اما مهمترین عامل در تعیین كردن روشی كه هر فرد در برخورد با نزدیكترین كسان خود، مانند خانواده، به كار می برد، آموختن است.
● روشهای اكتسابی
تمامی روشهای ابراز خشم، روشهای اكتسابی هستند و ما آنها را از دیگران می آموزیم. در نتیجه، هر نوع ابراز خشم می تواند با روش دیگر جایگزین شود یا فراموش شود. به این معنا كه شخص می تواند روش خاص ابراز عصبانیت خود را تغییر داده، آن را كنترل و هدایت كند.
● فرونشاندن خشم
روش فرونشاندن خشم، در اشخاصی وجود دارد كه خشم را به طول كل چیزی ناپسند دانسته و سركوب كردن آن را كاری شایسته می دانند، اما خشم، احساسی خدا داده و طبیعی است كه نمی تواند سركوب شده یا از بین برود.
در نتیجه، كسانی كه خشم خود را مدام سركوب می كنند، با گذشتن از مرز تحمل خود، در ناچیزترین و كوچكترین موقعیت عصبی ممكن، منفجر می شوند. افرادی كه از این روش پیروی می كنند عادت كرده اند كه احساس و ابراز خشم را نادیده بگیرند. آنها مدام نگران این هستند كه در صورت عصبانیت، دیگران درباره شان چه فكر خواهند كرد. مهمترین دل مشغولی آنها این است كه سعی می كنند در تمام احوال موافق دل دیگران عمل كنند و همه آنها را به دید مثبت بنگرند. ممكن است آنها سركوب كردن خشم را به خاطر ترس از انتقام طرف مقابل به كار برند یا اینكه قسم خورده باشند مانند والدین غضبناك خود رفتار نكنند.
● بیرون ریختن و منفجر شدن
این روش درست نقطه مقابل شیوه قبلی است. چنین شخصی، برخلاف فرد سركوب كننده، خشم خود را آزادانه و بدون كنترل ابراز می كند، آنها هیچ چیزی را در دل نگه نمی دارند و تحت تاثیر شدت موقعیت، بی رحمانه بر همه می تازند. هر كسی می تواند هدف حملات لفظی یا جسمی آنها باشد. آنها غالبا احساسات خود را «سیل آسا» توصیف می كنند و می گویند كه چنان تحت تاثیر احساسات قرار می گیرند كه نمی دانند در آن لحظه چه می كنند.
آنها معمولا به خاطر شیوه ابراز خشم خود دچار پشیمانی و احساس گناه می شوند و گاهی قول می دهند كه رفتار خود را تغییر دهند. این دسته از افراد آموخته اند كه ابراز خشم روشی سریع و مطمئن برای رسیدن به خواسته ها و كنترل دیگران است. كودكان در سن كم می آموزند كه كج خلقی و رفتاری توام با گریه و جیغ و فریاد می تواند یك شكلات، اسباب بازی یا عملی شدن خواسته آنها را به دنبال داشته باشد و بزرگسالان نیز متوجه می شوند كه عصبانیت می تواند سبب شود كودكان به حرفشان گوش دهند، هر چند كه عمر این حرف شنوی ممكن است بسیار كوتاه باشد.
آنچه در كانون افكار این اشخاص وجود دارد، نیاز به قدرت و كنترل داشتن بر دیگران است. آنها برخلاف ظاهرشان معمولا دارای حس ناامنی و عدم قدرت هستند و غیر از مواقع ابراز خشم، خود را قوی نمی دانند. آنها از وابستگی رنج می برند و هنگامی كه دیگران تركشان می كنند دچار انزوا و تنهایی شده و بیش از پیش به خشم فزاینده و انفجاری مبتلا می شوند.
● كنترل یا مهار كردن
آخرین روش، كنترل یا مهار خشم است. شخصی كه چنین روشی در ابراز خشم دارد، از میزان خشم خود آگاه است و آن را در راهی سازنده ابراز می كند. او به جای سركوب كردن یا منفجر شدن از غضب، به احساس خود واقف است و انرژی حاصل از آن را در راهی صرف می كند كه منجر به یك تغییر در موقعیت یا رابطه آنها شود.
برای مثال، یكی از والدین ممكن است بگوید: «من از این كه تو اسباب بازیهایت را جمع نكرده ای عصبانی هستم» شخصی كه خشم خود را كنترل می كند، گفتگو را طوری پیش می برد كه سازنده باشد و به جای اینكه بگوید چه چیزی نمی خواهد، به بیان روشن خواسته خود می پردازد. او ممكن است به فرزندش بگوید: «من می خواهم كه تمام اسباب بازیهایت را جمع كنی. در غیر این صورت مجبور می شوم مدتی آنها را كنار بگذارم.»
در این روش پدر یا مادر فرزند خود را به خاطر اجرای خواسته خود شرمگین نمی كند و او را مقصر جلوه نمی دهد. روش نخست ممكن است در كوتاه مدت مفید باشد، اما همكاری كودك را در دراز مدت تضمین نمی كند و علاوه بر آن سبب بروز رنجش و كینه توزی خواهد شد.
● خشم و باورهای غلط
كسی كه می تواند خشم خود را كنترل كند، می داند كه جملاتی نظیر: «خشم و غضب نادرست و مذموم هستند» و یا «اگر داد بزنی خشمت به پایان می رسد» واقعیت ندارند و مهمتر از همه این كه، چنین افرادی افكار غیرمنطقی و بی معنایی كه می توانند سبب خشمشان شوند را تشخیص می دهند، با آنها مبارزه كرده و از ذهن خود خارج می كنند، آنها به خوبی متوجه هستند كه چه چیزی خونشان را به جوش می آورد و با تمرین و ممارست توانسته اند در چنین برخوردهایی بهترین تصمیم را اتخاذ كنند.

منبع : روزنامه جوان