کیفیت نامناسب،قطعی متناوب

با آغاز ثبت نام اینترنتی سیم کارت های ۱۵۰هزار تومانی و بروز اختلال در روند ثبت نام متقاضیان سیم کارت های ۰۹۱۰ بار دیگر مشکل نبود پهنای باند کافی اینترنت برای مراجعه متقاضیان در صدر اخبار حوزه IT قرار گرفت. این موضوع باتوجه به اعتراضات دانشجویان دانشگاه های مجازی کشور نسبت به مناسب نبودن صدا و تصویر کلاس های درس مجازی آنها و همچنین مشکلاتی که برای متقاضیان رشته های کارشناسی ارشد کشور در زمان انتخاب رشته شان به وجود آمده است وارد عرصه جدیدتری شد چرا که مسوولان کشور به جای اینکه در تکاپوی رفع و رجوع این مشکلات باشند پهنای باند ارائه شده را برای استفاده کاربران اینترنتی مناسب می دانند.
«محمد سلیمانی» وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه پهنای باند ۵۶ کیلوبیت یا ۱۲۸ کیلوبیت مشکل حال حاضر اینترنت کشور نیست، نحوه ارائه این میزان (پهنای باند) از سوی شرکت های ارائه دهنده اینترنت را مورد بحث می داند.
این اظهارات وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور بسیار تامل برانگیز است چراکه مشخص نیست، زمانی که وی پهنای باندی را که تنها قابلیت دانلود کردن فایل های PDF وWORD را دارد برای امور روزمره مردم و ارائه پروژه های تحقیقاتی در دنیای پرشتاب امروز مناسب می داند به چه صورت خواهان فراهم کردن زیر ساخت های IT و آمادگی این زیر ساخت ها برای ارائه خدمات دولت الکترونیکی و تجارت الکترونیکی است.
راه طولانی تا رسیدن به اهداف برنامه چهارم توسعه در صنعت IT باقی است. براساس برنامه چهارم توسعه باید تا پایان سال۸۸ (سال پایانی این برنامه) تعداد پورت های فعال ADSL کشور به تعداد ۵/۱ میلیون پورت ارتقا پیدا کند این درحالی است که تا پایان سال گذشته تنها ۹۰۰ هزار پورت راه اندازی شده بود و از این تعداد نیز در حال حاضر کمتر از ۱۰۰ هزار پورت فعال در کشور وجود دارد و بیشتر کاربران ایرانی از روش های منسوخ شده DAIL UP برای اتصال خود به اینترنت استفاده می کنند.
البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که برخی از شرکت های ICP در طول ماه های اخیر با پرداخت مبالغی خواهان ارتقای پهنای باندهای خود شده اند اما شرکت مخابرات هنوز از ارائه خدمات مورد نیاز به این شرکت ها خودداری کرده است.
پهنای باند عاملی برای رشد و توسعه صنایع IT همچنین تبادلات اطلاعاتی کشور با متخصصان دیگر نقاط جهان در جهت پیشبرد پروژه های تحقیقاتی است اما مشخص نیست که وزارت ارتباطات با کدام توجیه علمی از ارائه پهنای باند مورد نظر به کاربران سرباز می زند، متاسفانه کاربران ایرانی علاوه بر نامناسب بودن پهنای باند مورد نظر از مشکل قطعی پهنای باند نیز به شدت رنج می برند به طوری که در زمان قطعی پهنای باند کیفیت خدمات ارائه شده به شدت دچار افت می شود.
براساس بررسی های صورت گرفته سرعت ارتباطات برقرار شده کاربر به دو عامل کیفیت ارتباط شرکت تامین کننده و میزان پهنای باند اختصاص داده شده به هر کاربر وابسته است اما در ایران هیچ یک از شرکت های تامین کننده و مخابرات حاضر به پذیرش کوتاهی خود در ارائه خدمات مورد نیاز به کاربران نیستند این در حالی است که در دیگر نقاط جهان سرمایه گذاری در صنعت IT را محملی برای افزایش حضور خود در دنیای پرشتاب امروزی قلمداد می کنند.
به هرحال فقر سرعت اینترنت ایران در میان کشورهای منطقه و جهان به شدت احساس می شود تا آنجا که در حال حاضر سرعت اینترنت در کشور آفریقای جنوبی با پنج میلیون کاربر۴ مگابیت، فرانسه با ۳۰ میلیون کاربر ۴۴ مگابیت، نیوزیلند با کمتر از یک میلیون کاربر ۵/۱۳مگابیت، بحرین با ۹۵ هزار و ۷۰۰ نفر کاربر۲ مگابیت و در کشور مالزی با حدود پنج میلیون کاربر۱۰ مگابیت بر ثانیه است، در صورتی که در کشور ایران با ۱۸ میلیون کاربر سرعت اینترنت تنها ۵۱۲ کیلو بیت برثانیه است.
روندی که کشورهای پیشرفته جهان برای ارائه خدمات اینترنتی به عموم کاربران در پیش گرفته اند بسیار قابل توجه است به طوری که در کشور فرانسه کاربران خانگی نیز به اینترنت پرسرعت ۶/۴ مگابیت بر ثانیه دسترسی دارند در حالی که در ایران کاربران خانگی هنوز از خطوط قدیمیDAIL UP که با سرعت ۵۶ کیلوبیت عرضه می شود استفاده می کنند و تعداد محدودی از این کابران نیز با استفاده از خطوط ADSL توان دسترسی به اینترنت ۱۲۸ کیلوبیت بر ثانیه را دارند.
علاوه بر این کشور مالزی که مانند ایران در جهان به عنوان یک کشور اسلامی شناخته می شود در صدد است تا برای اولین بار در دنیا، به کاربران خود اینترنت با سرعت ۲۲۴ مگابیت را عرضه کند و تعداد ۴۰۰ هزار از مساجد این کشور را نیز به اینترنت پرسرعت مجهز کند.
در دیگر کشورهای اسلامی نیز خدمات دولتی در سطح قابل توجهی به کاربران ارائه می شود به طوری که در حال حاضر قیمت خدمات اینترنتی در ترکیه ۱۲برابر ارزان تر از ایران است یا در عربستان که نسبت به کشورمان از فضای محدودتر اجتماعی برخوردار است اینترنت به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار می گیرد، خدمات اینترنت رایگان در کشور ی مانند کره جنوبی که از پهنای باندی ۵۰۰ برابری ایران برخوردار است نیز به رایگان در اختیار کاربران قرار داده می شود این درحالی است که در دانشگاه های ایران به رغم پرداخت هزینه های گزاف با کمبود باند مواجه هستیم.
دغدغه ای که مسوولان کشورهای جهان برای ارتقای خدمات حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات خود دارند شایسته تقدیر است اما متاسفانه در کشور ایران وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه پهنای باند ۵۶ کیلوبیت برای مصارف و کاربران اینترنتی خانگی، دانشگاه ها و حتی برای دانلود کتاب های ۵۰۰ صفحه ای مناسب است می افزاید: «برای سرعت های بالاتر از ۵۶ کیلو بیت خریداری وجود ندارد و پهنای باند ۱۲۸ کیلوبیت برای بسیاری از سازمان ها بدون مشتری است و این میزان را شرکت ها حتی نمی توانند به مشتریان خود عرضه کنند.» بیان این جملات از سوی عالی ترین مقام صنعت IT کشور بسیار تامل برانگیز است چراکه در حال حاضر کشورهای پیشرفته برای پیشبرد اهداف تحقیقاتی خود در دانشگاه ها، ارائه اینترنت با سرعت چند صدمگابیت و حتی گیگا بیت را در دستور کار خود قرار داده اند.
در بیشتر کشورها سرعت ۵/۱ مگابیت بر ثانیه را سرعت معمول برای اینترنت پرسرعت می دانند اما در برخی از کشورها مانند ایران اینترنت پرسرعت برای کاربران حرفه ای هنوز به صورت ملموس و به معنای واقعی کلمه عرضه نشده است.
براساس آمار ارائه شده کشور سنگاپور تا سال۲۰۱۰ برای هریک از کاربران خانگی پهنای باندی به وسعت یک گیگابیت را مهیا خواهد کرد در حالی که میزان نفوذ اینترنت پرسرعت در ایران بسیار کمتر از میزان پیش بینی های برنامه چهارم توسعه است.
مسوولان کم کاری بخش خصوصی را سبب قطعی های پهنای باند قلمداد می کنند البته طبق عرف جاری در کشور مسوولان بخش خصوصی را مسوول کاستی های پهنای باند و قطعی های خطوط اینترنت قلمداد می کنند و در مقابل نیز برخی از کارشناسان معتقدند مخابرات با فراهم نکردن تسهیلات لازم و محدود کردن سرعت اینترنت ADSL سبب عدم موفقیت برنامه ها و فعالیت های ۱۱ شرکتPAP شده است و برخلاف اصل ۴۴ قانون اساسی که صراحتاً بر لزوم خصوصی سازی بخش های دولتی تاکید می کند مانعی برای راه اندازی پورت های ADSL است.
دلایلی که مسوولان در رابطه با امکان بهره برداری نامناسب از اینترنت پرسرعت برای دانلود برخی از فیلم های مغایر با شئون اسلامی ارائه می دهند نیز به هیچ وجه پذیرفتنی نیست چراکه درحال حاضر که امکان دستیابی به اینترنت پرسرعت و پهنای بیشتر باند برای کاربران خانگی وجود ندارد فیلم های روز سینمای جهان همزمان با نمایش بر پرده سینمای کشورهای مختلف به صورت DVD و با کیفیت بسیار عالی در دسترس متقاضیان قرار دارد.
به رغم مشکلات موجود در کشور در بحث پهنای باند اینترنت «صابر فیضی» مدیرعامل شرکت مادر تخصصی مخابرات در گفت وگو با خبرنگار «سرمایه» معتقد است در کشور، مشکلی با عنوان پهنای باند وجود ندارد و تمام کاستی های این بخش مربوط به خدمات ارائه شده از سوی HOSTING ها است.
وی با عنوان اینکه کاربران ایرانی با سرعت کم نیز می توانند به اطلاعات موردنظر خود در اینترنت دست پیدا کنند می افزاید: «معمولاً حجم بالای مراجعات کاربران اینترنت به یک سایت به خصوص باعث به وجود آمدن مشکلاتی می شود که ما آنها را به قطعی یا کمبود میزان پهنای باند تعبیر می کنیم.»
فیضی خاطرنشان می کند ترافیک ورودی کاربران و عدم پیش بینی مسوولان سایت مورد نظر برای اختصاص باند کافی سبب به وجود آمدن کاستی هایی می شود و در غیر این صورت در ایران مشکلی با عنوان پهنای باند وجود ندارد. پویایی حوزه IT و افزایش پهنای باند نیازمند شکسته شدن انحصار دولت است.
البته برخلاف اظهارات این مسوول شرکت مخابرات کارشناسان معتقدند به دلیل انحصاری بودن تامین پهنای باند توسط دولت پیش بینی های لازم برای پشتیبانی و گرفتن لینک های BACK UP از پهنای باند نشده است و اختلالات شدید پهنای باند نیز از این موضوع ناشی می شود، بر همین اساس باید برای جبران عدم انعطاف و پویایی ساختار دولتی کار تامین و توزیع پهنای باند به شرکت های خصوصی سپرده شود تا کیفیت ارائه خدمات در این بخش بهبود پیدا کند البته دولت نیز می تواند برای نظارت بر حسن فعالیت های این بخش و جلوگیری از به وجود آمدن مشکلات امنیتی بسته های زیرساختی پهنای باند را نزد خود محفوظ دارد.
در حال حاضر دولت برای کاستن از میزان شکاف دیجیتالی شهرها و روستاها به دنبال تجهیز روستاهای کشور به اینترنت است اما این اقدام دولت نیز با واکنش های برخی از کارشناسان حوزه IT مواجه شده است. «رضا هاشمی» یکی از کارشناسان این حوزه معتقد است مسوولان باید به جای توجه به شکاف های دیجیتالی روستاها تمرکز خود را به سرعت و پهنای باند اینترنت کشور مبذول دارند.
وی تصریح می کند: «اینترنت یک تکنولوژی وارداتی برای کشورهایی مانند ایران است تا خود را از حد و اندازه های یک کشور در حال توسعه فراتر برند و به عنوان یک کشور مدعی در علوم پیشرفته مطرح کنند.»
این کارشناس حوزه IT معتقد است شرط نخست برای نشان دادن میزان موفقیت و توانایی متخصصان ایرانی در عرصه جهان به وجود آوردن بستر های مخابراتی هماهنگ با دیگر کشورها برای تبادل اطلاعات است.
وی متذکر می شود درصورتی که بخواهیم از قافله رشد و توسعه تحولات جهانی عقب نمانیم باید تکنولوژی های خود را هماهنگ با نظام جهانی رشد دهیم.
هاشمی با اشاره به بهره برداری های کشورهای جهان از اینترنت در جهت رشد فعالیت های اقتصادی شان خاطرنشان می کند با رفع موانع موجود ما نیز می توانیم از فرصت های به وجود آمده در دهکده جهانی برای رشد کارآفرینی کشور استفاده کنیم.
برهمین اساس به نظر می رسد در صورتی که مسوولان بخشی از سرمایه گذاری های کلان صنعت IT را به افزایش پهنای باند اختصاص دهند به طرز قابل توجهی از مشکلات این بخش کاسته می شود البته همه این موارد مستلزم پذیرش موضوع مناسب نبودن پهنای باند اینترنت موجود از سوی مسوولان امر است.

آمنه موسوی

منبع : روزنامه سرمایه