تهران و مشکل فاضلاب

بنابر شواهد تاریخی، سابقه تصفیه فاضلاب به قرن سوم هجری و به شهراصفهان بازمی گردد وهم اكنون نیز شهراصفهان یكی از استان های بزرگ كشور است كه از سیستم فاضلاب شهری بهره منداست.
اولین تصفیه خانه فاضلاب شهری ایران به شیوه مدرن درسال ۱۳۴۰ و درشهر تهران به روش لجن فعال متداول برای تصفیه فاضلاب های خانگی منطقه صاحبقرانیه و درسال ۱۳۴۶ در اصفهان با روش مذكور و با استفاده از فیلترهای چكنده احداث شد.
محدود شدن منابع طبیعی با توسعه شهرنشینی نیازبه بازیافت ضایعات ، فاضلاب و زباله ها ی شهری را درحال حاضر به شدت لازم می سازد.
رشد جمعیت ، توسعه مراكز شهری و گسترش فعالیت های صنعتی،افزایش تولید فاضلاب ها وبه دنبال آن آلودگی منابع آب ومحیط زیست را به همراه داشته ، به طوری كه سلامت و بهداشت عمومی جامعه را درمعرض تهدیدی جدی قرار داده است.
در حال حاضر شهر تهران یكی از معدود پایتخت های بزرگ جهان است كه با توجه به وسعت ، جمعیت وهمچنین قدمت شبكه آبرسانی ،فاقد شبكه فاضلاب شهری بوده و طبق معیارهای موجود ازنظرتعریف یك شهرسالم مواجه با مشكلات زیاد ناشی ازاین تركیب ناموزن وغیرمتعارف است.
عدم اجرای تاسیسات جمع آوری جمع آوری ،فاضلاب همزمان با شبكه آبرسانی ، شهر تهران را دچار بیماری صعب العلاج كرده وآن رادر دام عارضه مهلك آلودگی آب گرفتار كرده است .
این وضعیت گویای حقیقت تلخی است كه تا كنون دراین زمینه كاراساسی صورت نگرفته و حیات شهری بزرگ به لحاظ بحران زیست محیطی و آلودگی بهداشتی و نبود شرایط ایمن برای زندگی سالم درمعرض خطر جدی قرارگرفته كه سلامت مردم را به طور جدی تهدید می كند.
هم اكنون دفع فاضلاب در شهرتهران به صورت دفع در چا های جذبی ، دفع در جوی خیابان ها دفع در مسیل های طبیعی، دفع در قنوات دایر و بایرو دفع در سپتیك تانك ها ، حمل تانكر به مراكز دفن زباله یا تخلیه درمسیل های نزدیك به صورت غیر مجازو دفع از طریق شبكه تصفیه خانه های ملی انجام می گیرد كه هر كدام ازاین روش ها از نظر خطر آلودگی منابع آب های زیر زمینی شیوع بیماری های گوناگون ، مشكلات و مسائل بهداشتی ، زیست محیطی ، تهدید كشاورزی و غیره را به همراه دارد.
توسعه ورشد روز افزون شهر موجب شده تاتامین آب آشامیدنی از طریق احداث سد بر روی حوزه های آبگیر كرج، لتیان ، لار و طالقان صورت گیردوبه دلیل انتقال آب از این منابع تغییراتی در چرخه و نوع مصرف آب در دشت های تهران ایجاد شده است.
اجرای طرح فاضلاب تهران همزمان با شروع عملیات لوله كشی آب در سالهای ۱۳۲۷ و ۱۳۲۸ مطرح شد كه با اجرای شبكه توزیع آب در سالهای ۱۳۳۰ چگونگی ایجاد تاسیسات فاضلاب تهران به طور جدی تری دنبال شد به نحوی كه وزیر كشور وقت در جلسه علنی مجلس پاسخ به نمایندگان دولت اعلام كردكه به اعتبار ۳۰۰ میلیون تومان ، طرح فاضلاب تهران آغاز خواهدشد.
قرار بود در سال ۱۳۳۸ با حداث تونل های زیرزمینی انشعاب فاضلاب واگذار شودامادرآخر فاضلاب تهران به یك راه حل عملی منجر نشد و طی سال های اخیر مطالعات و بازنگری های متعددی برای طرح فاضلاب تهران انجام شد كه تاكنون ادامه دارد.
مهمترین مسئله در كشور و به خصوص در تهران علی رقم عقب ماندگی ۵۰ ساله این است كه بایددراجرای طرح فاضلاب سرعت ببخشیم متاسفانه درهر جای دنیا همراه احداث شبكه های آب ، شبكه های فاضلاب نیز احداث می شود اما د ركشور ماو به خصوص در تهران چنین چیزی تاكنون محقق نشده است.
هم اكنون دربرخی از مناطق تهران كه خاك سخت است فاضلاب ها بالا آمده باعث آلودگی محیز زیست و زشتی شهر شده است.ونیزهمچنان ما شاهد تانكر های فاضلابری درشمال تهران هستیم كه فاضلاب را از شمال تهران جمع آوری و به علت وجود تصفیه خانه فاضلاب و نبود جا برای تخلیه فاضلاب در كوچه به تخلیه آن می پردازند همچنین این در حالی است كه بسیار ی از تصفیه خانه های فاضلابی كه در گذشته احداث شده بودنندبا مشكل مواجه شدند.
حال با توجه به اینكه احداث و به اتمام رساندن این طرح مهم می توانداز چه مشكلات ،معضلات و پیامد های جلو گیری كند جالب است كه طی این همه سال باز هم اهمیت آن نادیده گرفته شده و عملیت اجرایی آن این همه سال به دلیل عدم اعتبار كافی به تعویق افتاده است .
امید است با توجه به بازدید رییس جمهور از تاسیسات فاضلا ب كه در یك ماه و نیم گذشته انجام شد و نامه ای توسط رئیس جمهور به رییس سازمان مدیریت وبرنامه ریزی د رمورخه ۲۷/۴/۱۳۸۵ ارسال شد تا به جهت تایید و دستور ابلاغ رسمی به مسئولان اجرائی موارد زیر محقق شود اجرای فاضلاب تهران دراین دولت انجام گیرد:
۱) ایجاد ردیف اعتباری مستقل تحت عنوان "ایجاد تاسیات فاضلاب شهر تهران"در لایحه بودجه سال جاری با پیش بینی اعتباری به میزان ۵۰۰ میلیارد ریال د رسال ۱۳۸۵ و پایدار ماندن ردیف ومیزان اعتبار مذكور درلوایح سنواتی بودجه سالهای بعد حداقل تاپایان برنامه چهارم
۲) تكمیل طرح فاضلاب تهران در مناطق مركزی و محدوده های مسئله دار و منطقه شمالغرب تهران به منظور بهره مندی حداقل ۴ میلیون نفر از جمعیت شهر تهران از خدمات فاضلاب و تكمیل ۶مدول تصفیه خانه فعلی و ساخت ۲ مدول جدید در جنوب تهران بر اساس نامه مذكور دارای الویت و ضرورت است.
۳) مساعدت و همكاری سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور و وزرات اقتصادی و دارائی به منظور فراهم شدن امكان مشاركت بانك جهانی و بانك توسعه اسلامی در تامین حداقل ۳۵۰ میلیون دلار اعتبار جهت اجرای بخشهای فوق و ارئه تضمین ها به عنوان نماینده دولت جمهوری اسلامی ایران جهت باز پرداخت وام مذكور و پیش بینی اعتبار در لایحه بودجه سنواتی .
امید است كه با ابلاغیه مذكور واختصاص اعتبار لازم طرح فاضلاب طی یك دوره ۱۰ -۱۵ ساله محقق شود .

منظر ویسی

منبع : سایر منابع