دنیای مخفی امپراتوری رومن

● سیاست، تجارت و ورزش
در اولین مصاحبه اش پس از سه سال رومن آبراموویچ مالک میلیاردر چلسی در مورد روابطش با کرملین، شایعات طلاقش و اینکه چرا فرمانداری چوکوتکا را رها کرده توضیحاتی داده است. «او خیلی ساکت است.» این جمله یکی از نزدیک ترین دوست های رومن آبراموویچ است. «خجالتی بهترین کلمه برای توصیف او است.» با کلمات فراوانی می توان یک نفر را توصیف کرد، کلماتی چون بی ادب، بخشنده، حسابگر، محتاط اما چرا خجالتی؟
کلمه خجالتی برای توصیف یکی از ثروتمندترین و قدرتمندترین مردان دنیا کلمه یی عجیب به نظر می رسد خصوصاً برای فردی که می تواند با یک حرکت فوتبال انگلستان را دگرگون کند. رویارویی با آبراموویچ برای خبرنگاران کاری بس دشوار است زیرا در مورد گذشته وی، دیدگاهش درباره تجارت، سیاست یا ورزش اطلاعات بسیار کمی در دست است. برای هیچ کس معلوم نیست که او چگونه میلیاردها دلار ثروت کسب کرده است؟ یا اینکه چرا روابط او با ولادیمیر پوتین برخلاف سایر سرمایه گذاران بسیار خوب است؟ فوتبال برای او چه شکلی است؟ و اگر او برود فوتبال چه شکلی خواهد شد؟ اما اکنون پس از اولین مصاحبه رومن آبراموویچ پس از سه سال می توانید بیشتر با او و عقایدش آشنا شوید.
این میلیاردر ۴۰ساله در اتاقش در یک شرکت مالی به آرامی نشسته است. بر روی یکی از دیوارها تصویر کوچکی از پوتین نقش بسته و در گوشه یی از اتاق هم مجسمه یک ماهی قرار دارد و هیچ نشانی از بادی گارد و نیروهای امنیتی وجود ندارد. آبراموویچ هم همانند بیل گیتس میلیاردر بزرگ امریکایی بسیار لاغر و نحیف است.
او اخیراً برای درمان لاغری اش به یک کلینیک تخصصی در اتریش مراجعه کرد. موهای قهوه یی و چشمان آبی اش درست همانند تصاویر او در تلویزیون و مطبوعات است. او ثروتی معادل ۸/۱۰ میلیارد پوند دارد اما یک ساعت بسیار معمولی و ارزان قیمت بر دست دارد. در سمت راست او ساشابورودین قرار دارد، وی منشی و مترجم رومن است. در این جلسه جان مان سخنگوی امریکایی آبراموویچ هم قرار دارد. او تمامی شایعات مربوط به اینکه ایرنیا آبراموویچ اخیراً برای طلاق اقدام کرده را تکذیب می کند. آبراموویچ دست به سینه نشسته و همان طور خجالتی به نظر می رسد.
زمانی که بحث فوتبالی می شود او کمی آرام تر می شود. برای او این مسائل که وی را به خریدن بازی های فوتبال با پولش متهم می کنند اهمیتی ندارد. به نظر او پول تهدیدی برای فوتبال نیست.
او می گوید؛ «پول نقش مهمی در فوتبال بازی می کند اما پول عامل تعیین کننده و اصلی نیست. زمانی که چلسی در جام اتحادیه در شهری کوچک با تیمی کوچک بازی می کند نتیجه بازی می تواند به تساوی ختم شود اما هیجان و شور حاکم بر بازی ها زیبایی حقیقی فوتبال در انگلستان است.» آبراموویچ زمانی که در دهه ۹۰ خدمات رسانی در روسیه خصوصی شد از طریق نفت به ثروت کلانش دست یافت و تا سه سال پیش زمانی که چلسی را خرید هیچ کس در بریتانیا او را نمی شناخت. او ۵۰۰ میلیون پوند خرج چلسی بدهکار کرد و اکنون که قصد دارد این تیم را به بزرگترین باشگاه در دنیا تبدیل کند به یکی از منفورترین باشگاه ها تبدیل شده است.
● از این شاخه به آن شاخه پریدن
هیچ کس نمی داند امپراتوری آبراموویچ چقدر به طول خواهد انجامید. اما یکی از کارمندانش که رومن را برای چندین سال می شناسد، می گوید؛ «آبراموویچ خیلی زود به مسائل مختلف علاقه مند می شود اما این علاقه زیاد به طول نمی انجامد. او برای سال ها به مسائل نفت علاقه مند بود اما اکنون اینگونه نیست. در مورد چوکوتکا هم وضع به همین منوال بود.
در مورد فوتبال هم همینطور خواهد بود.» آبراموویچ که منتظر شنیدن این مساله بود با آمادگی پاسخ داد؛ «افرادی که من را می شناسند می دانند من پس از کسب یک یا دو عنوان قهرمانی دیگر در لیگ برتر علاقه ام به فوتبال را از دست خواهم داد. حقیقت این است که ما تاکنون دو عنوان قهرمانی در لیگ برتر را به دست آورده ایم اما باید بگویم که من در این فصل بیش از همیشه برای کسب عنوان قهرمانی مشتاق هستم. من قبل از هر بازی بسیار هیجان زده هستم. قهرمانی که در آخر برایم حاصل می شود کمتر از هر بازی برایم هیجان انگیز است.»
● زندگی رویایی
آبراموویچ خانه یی به ارزش تقریبی ۲۸ میلیون پوند در بلگراویا و ملکی هم به ارزش ۱۸ میلیون پوند در غرب ساسکس دارد. همسرش ایرنیا که زمانی مهماندار هواپیما بود اکنون ۵ فرزند دارد که همگی به مدارس انگلیسی زبان می روند. آبراموویچ همچنین یک ویلا به ارزش ۱۰ میلیون پوند در سنت تروپز دارد. دو قایق بزرگ و یک بوئینگ ۷۶۷ از دیگر دارایی های آبراموویچ در انگلستان است. با این وجود او هنوز انگلستان را خانه خودش نمی داند.
وی می گوید؛ «اگر قرار نباشد در مسکو زندگی کنم، ابتدا لندن را ترجیح می دهم و پس از آن نیویورک را. من در مسکو بیش از هر جایی احساس راحتی می کنم. افرادی که در روسیه بزرگ شده اند دوست دارند در برف بازی کنند. به نظر من شما با پول نمی توانید خوشحالی را بخرید. اما شاید با پول بتوانید برای خود استقلال را بخرید.» آبراموویچ می گوید هیچ گاه در لندن تهدید نشده و در تعداد بادی گاردهایش مبالغه شده است.
● روی کار آمدن آبراموویچ
در انتهای زمین و شاید کمی هم دورتر منطقه یی وجود دارد که آن را چوکوتکا می نامند. چوکوتکا در ۴۳۷۵ مایلی شرق مسکو قرار دارد و حتی روس ها برای رفتن به آنجا باید مجوز داشته باشند. در این منطقه ۹ ماه از سال زمستان است و در مواقعی از سال دمای هوا در آنجا به منفی ۶۰ درجه سانتی گراد می رسد.
این منطقه یکی از نامناسب ترین مناطق جهان برای زندگی است و تنها ۵۰ هزار نفر در چوکوتکا سکونت دارند و تا هزارها مایل در اطراف این منطقه هیچ چیز قرار ندارد. مردم چوکوتکا در دهه ۹۰ دچار مشکلات عدیده یی شدند، حقوق مردم این ناحیه قطع شد به صورتی که بسیاری از افراد این منطقه از گرسنگی در آستانه مرگ قرار گرفتند. مردم چوکوتکا جوک معروفی دارند و آن این است که حضور در سیبری برایشان یک آرزو است و این مساله نشانه وخامت اوضاع زندگی در این منطقه است.
اکنون تصور اینکه رومن آبراموویچ را در چنین منطقه یی ببینیم کاری بس دشوار است. زمانی که بوریس برزوسکی تاجری که با ظهور کاپیتالیسم در روسیه به ثروت رسیده بود مورد غضب ولادیمیر پوتین قرار گرفت آبراموویچ با خرید سهام او در سیب نفت (غول نفتی) و ایروفلوت (خط هواپیمایی ملی) ثروت کلانی به هم زد. همتایان آبراموویچ او را به رفتاری بی رحمانه مقابل برزوسکی متهم کردند و حتی یک بار مقامات وی را مورد بازجویی های شدید قرار دادند اما آبراموویچ هیچ کار خلاف قانونی انجام نداده بود و از همه اتهاماتی که به وی زده بودند مبرا شد.
● فرمانداری چوکوتکا
آبراموویچ تا پاییز ۱۹۹۹ پایش را در چوکوتکا نگذاشته بود اما خیلی زود نماینده این منطقه در پارلمان روسیه شد و برای فرمانداری آنجا کاندیدا شد. او به روستاهای این منطقه می رفت و برای ساعت ها پای درد دل مردم این منطقه می نشست.
سخنرانی های کاریزماتیک به هیچ وجه از آن کارهایی نیست که مورد توجه آبراموویچ باشد با این وجود او با ۱۰۰ درصد آرا در انتخابات پیروز شد و همین مساله زنگ خطر را برای دموکرات ها به صدا درآورد. او در سال ۲۰۰۱ قدرت را در این منطقه در دست گرفت. او با خودش سیب نفت را به این منطقه آورد و دو موسسه خیریه در آنجا تاسیس کرد تا همه بچه های منطقه چوکوتکا بتوانند سالانه برای تعطیلات به یک منطقه گرم بروند. او در کل ۷۷۰ میلیون پوند را صرف چوکوتکا کرد و ۵۰۰ میلیون پوند هم توانست صرف جذب سرمایه گذاری در این منطقه بکند.
منتقدان آبراموویچ بر این باورند که وی می خواهد به پوتین و سایر دولتمردان روسیه نشان دهد آرزو دارد قسمتی از ثروتش را صرف مردم کشورش کند. در واقع آبراموویچ نمی خواهد به سرنوشت میخائیل خودورکوفسکی دچار شود. خودورکوفسکی که زمانی ثروتمندترین فرد روسیه بود به دلیل فرار از مالیات مورد غضب پوتین واقع شد و اکنون در زندان است. اما کارهای خیریه آبراموویچ باعث شد پوتین رابطه یی خوب با او داشته باشد. شایعات فراوانی در مورد اینکه چرا آبراموویچ چوکوتکا را انتخاب کرده وجود دارد.
او که از این شایعات خسته شده می گوید؛ «هر کس برای خودش دلیلی می آورد. برخی می گویند چون من دوران کودکی ام را در منطقه یی دورافتاده در شمال سپری کرده ام چوکوتکا را انتخاب کرده ام. برخی می گویند به دلیل دوران کودکی دشوارم آنجا را برگزیدم و عده یی دیگر هم می گویند چون دزد هستم به چوکوتکا کمک می کنم. اما هیچ کدام از آنها حقیقت ندارد. زمانی که من وضعیت زندگی ۵۰ هزار نفر را در آنجا دیدم واقعاً متاثر شدم، هیچ گاه چیزی بدتر از آنچه در چوکوتکا دیده ام را ندیده بودم.» زمانی که از آبراموویچ پرسیدند آیا میلیاردرها باید قسمتی از ثروت شان را ببخشند، گفت؛ «اگر بخواهید همه را راضی نگه دارید جواب مثبت است. کارهای خیریه واقعاً پیچیده است. مهم است که بتوانید منطقه یی را پیدا کنید که به کمک نیاز دارد. کارهای خیریه دادن دانه به کبوتران در میادین نیست. این کارها به مدیریت های حرفه یی نیاز دارد.»
● کارهای خیریه آبراموویچ
آبراموویچ در چوکوتکا ۱۸ مدرسه جدید ساخت و ۱۸ مدرسه را تعمیر کرد. مدارسی با تجهیزات کامل کامپیوتری، تلویزیونی و غذای مجانی در اختیار دانش آموزان این منطقه قرار گرفت. ۲۸ بیمارستان و مرکز پزشکی در اینجا احداث شد. در آنادیر مرکز چوکوتکا سینما، هتل، موزه، سوپرمارکت و مراکز فرهنگی تاسیس شد. بنا به اعلام دفتر مطبوعاتی آبراموویچ امید به زندگی در این منطقه افزایش یافته و نرخ تولد هم ۵۰ درصد زیادتر شده و مرگ و میر در نوزادان ۵۰ درصد کاهش یافته است. بچه ها در مرکز توجه آبراموویچ هستند.
رومن زمانی که دو سال و نیم داشت یتیم شد و بیشتر دوران کودکی اش را در منطقه یی نامناسب همراه عمویش زندگی کرد. آبراموویچ خودش در این باره می گوید؛ «من نمی توانم بگویم که دوران کودکی ام بد بوده است. شما در دوران کودکی نمی توانید مسائل را با هم مقایسه کنید. یک نفر هویج می خورد و دیگری شکلات اما هر دو خوشمزه هستند.» خدمات او در چوکوتکا آنقدر زیاد بود که آبراموویچ را همانند یک قدیس پرستش می کنند.
زمانی که آبراموویچ از پست فرمانداری چوکوتکا کناره گرفت بسیاری گفتند او دیگر علاقه اش به ملتش را از دست داده. او سیب نفت را به گازپروم فروخت و این مساله باعث ثروتمندتر شدن او شد. او میلیاردها پوند را در صنعت فولادسازی، داروسازی، غذاسازی و مطبوعات در روسیه سرمایه گذاری کرد. خودروکوفسکی و برزوسکی اکنون هر دو در زندان هستند اما آبراموویچ همچنان رابطه یی بسیار خوب با کرملین دارد. آبراموویچ خجالتی با حالتی فروتنانه می گوید؛ «شما هرگز نمی توانید بگویید که به زندان نخواهید افتاد و فقیر نخواهید شد بنابراین همیشه باید سرتان را پایین بیندازید.
● حقایقی در مورد آبراموویچ
تولد؛ رومن آبراموویچ در ۲۴ اکتبر ۱۹۶۶ در ساراتوف شهری نزدیک رودخانه ولگا در جنوب روسیه متولد شد. مادر او در اثر بیماری خونی جان خود را از دست داده و پدرش هم که یک کارگر ساختمانی بود در یک حادثه ساختمانی مرد و بدین ترتیب رومن در سه سالگی یتیم شد.
تحصیلات؛ او در موسسه صنعتی در اوختا تحصیل کرد سپس به خدمت سربازی رفت و سپس در کمتر از یک سال مدرک حقوقش را از آکادمی حقوق مسکو گرفت.
علایق تجاری؛ او از طریق صنعت نفت، آلومینیوم و شرکت هواپیمایی ایروفلوت به ثروت عظیمش دست یافت. او اکنون در صنعت فولادسازی، دارویی، املاک، صنعت، غذا و نشر مجلات فعالیت دارد، او همچنین مالک چلسی هم است. علایق سیاسی؛ او برای شش سال فرماندار چوکوتکا در شمال شرق روسیه بود. ثروت تقریبی؛ ۸/۱۰ میلیارد پوند. او دومین فرد ثروتمند بریتانیا پس از لاکشنی میتال است. خانواده؛ او با اولگا ازدواج کرد اما پس از سه سال در سال ۱۹۸۷ از او جدا شد. در حال حاضر ایرنیا که مهماندار بوده همسر رومن است آنها پنج فرزند دارند.

مینا شرفی

منبع : روزنامه اعتماد