نخستین مرواریدهای نوزادی

شاید كمی بعد از تولد، نیش زدن دندان ها، نخستین مشكل جدی پدر و مادر باشد چرا كه نوزاد با تحولات رفتاری - جسمی همچون تب، اسهال، آبریزش بینی و چشم، كج خلقی و ... این خبر را به والدینش مژده می دهد. تشابه نشانه های سرماخوردگی با علایم رویش دندان ها یكی دیگر از مشكلاتی است كه پدر و مادرها با آن روبه رو هستند و در بسیاری موارد نیز زمانی كه والدین سرگرم درمان به اصطلاح سرماخوردگی نوزادشان هستند؛ به ناگاه مروارید كوچكی را در دهان فرزندشان می یابند!
● نیش زدن و مشكلات آن:
برخی از نوزادان با دندان متولد می شوند و در بعضی نخستین دندان شیری حدود ۶ ماهگی نیش زده و در گروهی دیگر، تا حدود یك سالگی دندانی دیده نمی شود، با این حال نشانه هایی در اغلب نوزادان حداكثر تا سن دو تا ۵/۲ سالگی، دندان های شیری كامل شده و با ورود به ۶ سالگی، اولین دندان دائمی، ظاهر می شود. در بشتر موارد نیش زدن دندان با علایمی چون تب خفیف، بدخلقی، بی اشتهایی، گریه كردن، بیخوابی و بیدار شدن های مكرر همراه با گریه، آبریزش بینی و آب دهان، اسهال و حالت های شبیه به سرماخوردگی و... همراه است. این نشانه ها گاه چنان شبیه به سرماخوردگی است كه والدین برای جلوگیری از شدت یافتن علایم، درمان دارویی را آغاز می كنند. با توجه به تشابه علایم نیش زدن دندان و سرماخوردگی، لازم است تا پیش از هر اقدامی با پزشك مشورت كرد چرا كه مصرف بعضی از داروها، به رشد دندان ها آسیب جدی وارد می كند.
● چگونه به نوزادمان كمك كنیم؟
۱) توجه كردن به نوزاد: از آن جایی كه نیش زدن دندان با علایمی ویژه و شبیه به سرماخوردگی همراه بوده و نوعی بیماری به شمار می رود، لازم است تا والدین توجه ویژه ای به تغذیه و استراحت نوزاد داشته باشند.
۲) استفاده از ژل های دندانی: با مشورت پزشك می توانید از ژل های دندانی غیرشیرین (Suger - Free) استفاده كنید. این ژل ها سبب بی حسی موضعی لثه ها و از بین رفتن حالت تورم، خارش و سوزش شده و تاثیر به سزایی در تخفیف درد دارد. توجه كنید این ژل ها نباید برای نوزادان پایین تر از ۴ ماه استفاده شوند.
۳) استفاده از حلقه های دندانی: حلقه های دندانی (Teething ring) یا لاستیك های دندانی، در اشكال مختلف ویژه نوزادان طراحی شده است تا با جویدن و دندان زدن نوزاد به این حلقه ها، خارش و سوزش لثه ها تخفیف پیدا كند. استفاده از تكه های نان، هویج پوست كنده، سیب، كرفس و... نیز توصیه می شود اما باید توجه داشت تا تكه های جدا شده از این خوراكی ها سبب خفگی نوزاد نشود.
● مراقبت از دندان ها
دندان های شیری شامل ۲۰ عدد -۱۰ دندان در فك بالا و ۱۰ دندان در فك پایین - است. این دندان ها اگرچه دایمی نبوده و حداكثر ۵ سال - فاصله بین یك تا ۶ سالگی- كارایی دارند، اما مراقبت از آنها ضروری است، چرا كه پوسیدگی و شكستگی دندان ها نه تنها سبب اختلال در جویدن و هضم غذا می شود بلكه زمینه ساز خراب شدن دندان های دایمی نیز می شود. اصولی ترین، مهم ترین و رایج ترین شیوه مراقبت از دندان ها مسواك زدن، حداقل دو بار در طول شبانه روز، یك بار صبح و یك بار پیش از خوابیدن است. هر چند كودكان از مسواك زدن سرباز می زنند، اما والدین وظیفه دارند تا با نظارت دقیق و اتخاذ تدابیری مفید، این مشكل را برطرف كنند. برای این منظور:
▪ برای كودك، مسواك ویژه كودكان تهیه كنید؛ این مسواك ها نه تنها از جهت اندازه، جنس و كیفیت مطابق با سن كودك طراحی شده اند بلكه سبب ترغیب كودك به مسواك زدن می شوند.
▪ خمیر دندان نیز باید ویژه كودك خریداری شود؛ چرا كه خمیر دندان كودكان از جهت طعم و بو متفاوت از خمیردندان بزرگسالان بوده و به جهت تفاوت در رنگ و عطر و طعم كودك را به مسواك زدن تشویق می كند. در انتخاب نوع خمیر دندان به میزان «فلوراید» آن توجه كنید.
▪ زمان مسواك زدن فرزندتان را با مسواك زدن خودتان تنظیم كنید.
▪ تا پیش از زمانی كه كودك خود بتواند مسواك بزند، دندان های او را مسواك بزنید.
▪ در نوزادان پس از نوشیدن شیر، به ویژه پیش از درآمدن دندان ها، لثه های نوزاد را با پنبه آغشته به آب ولرم، شست وشو دهید.
▪ به شیوه تغذیه كودك توجه كنید؛ مصرف شیر پس از یك سالگی باید با لیوان - نه با شیشه - صورت بگیرد چرا كه مكیدن شیر سبب بدشكل شدن دندان ها و متمایل شدن آنها به سمت جلو می شود.
▪ به تغذیه كودك توجه داشته باشید؛ اگرچه نمی توان مصرف شیرینی، شكلات، نوشیدنی های شیرین و... را ممنوع كرد؛ اما می توان با اتخاذ تدابیری از مضرات مصرف این خوراكی ها كاست. مثلا پس از خوردن شیرینی، خوردن سیب یا هویج را در برنامه عذایی كودك قرار بدهید تا با این شیوه ذرات باقی مانده شیرینی از سطح و بین دندان ها خارج شده و اسیدیته دهان نیز تغییر كند تا فعالیت باكتری های عامل پوسیدگی دندان متوقف و مختل شود.
▪ عادات تغذیه ای كودك را به سوی مصرف مواد غذایی بی ضرر، میوه و سبزی و نوشیدنی های بدون قند چون دوغ و... سوق دهید. این مساله نه تنها مانع از پوسیدگی دندان می شود بلكه از ابتلای كودك به اضافه وزن نیز جلوگیری می كند.

منبع : روزنامه ایران