نهج البلاغه گمشده بشریت معاصر

ما منتظریم كه كتاب نهج البلاغه كه بعد از قرآن بزرگترین دستور زندگی مادی و معنوی و بالاترین كتاب رهایی بخش بشر است و دستورات معنوی و حكومتی آن بالاترین راه نجات است، از امام معصوم ماست.
(امام خمینی «ره»)
نهج البلاغه مرهمی است بر دردهای جانكاه بشریت.
نهج البلاغه داروی مؤثری است بر تلطیف روح انسانها و مبارزه با خشونتها.
نهج البلاغه اثری است به درخشندگی آفتاب، به لطافت گل، به قاطعیت صاعقه، به غرش طوفان و برق، به تحرك امواج، به بلندی ستارگان دوردست بر اوج آسمانها.
نهج البلاغه در حقیقت فرزند قرآن است.
این مجموعه زیبا و نفیس كه روزگار از كهنه كردن آن ناتوان است و گذشت زمان و ظهور افكار و اندیشه ای نوتر و روشن تر بر ارزش آن افزوده، منتخبی است از خطابه ها و دعاها، وصایا، نامه ها و جمله های كوتاه مولای متقیان علی (ع) كه بوسیله سید شریف رضی در حدود هزار سال پیش گردآوری شده است.
او از نظر خودش آنهایی كه از جنبه بلاغت برجستگی خاصی را داشته اند انتخاب كرده، از اینرو این منتخب را نهج البلاغه نام نهاد. كلمات امیرالمؤمنین (ع) از قدیم ترین ایام با دو امتیاز همراه بوده است.
۱) فصاحت و بلاغت
۲) همه جانبه بودن (چندی بعدی بودن) توأم شدن ایندو با هم سخن علی (ع) را در حد اعجاز قرار داد و به همین جهت سخن علی (ع) در حد واسط كلام مخلوق و كلام خالق قرار گرفته((فوق كلام المخلوق و دون كلام الخالق))[[نهج البلاغه]]
به اقرار اغلب دانشمندان و نویسندگان و ادبای حتی معاصر غیر شیعی عرب، زیباترین متن عرب است.
سخنانی كه از نظر ادبی در اوج زیبایی و از نظر فكر در عمق بسیار و از نظر اخلاق سرمشق و نمونه است،
در آن عباراتی هست كه هر خواننده ای اقرار می كند كه در بشریت نظایر این عبارات وجود ندارد.
● چرا نهج البلاغه چنین كششی دارد؟
۱) نهج البلاغه ، همه جا سخن از همدردی با طبقات محروم و ستمدیده انسانها است. سخن از مبارزه با بی عدالتی و ظلم و طاغوتهاست.
۲) نهج البلاغه همه جا در مسیر آزادی انسانها گام بر می دارد. آزادی از زنجیر اسارت هوا و هوسهای سركش، از زنجیر اسارت ستمگران خودكامه، طبقات مرفه پرتوقع، جهل و بی خبری، كه انسان را به لذت و بدبختی می كشاند، و هشدار می دهد كه هر جا نعمتهای فراوانی روی هم انباشته است حقوق از دست رفته ای در كنار آن به چشم می خورد.
۳) جذبه های عرفانی نهج البلاغه چنان است كه ارواح تشته را با زلال خود آنچنان سیراب و مست می كند كه نشئه شراب طهورش را به لرزه می اندازد ، لرزه ای دردناك و در عین حال لذت بخش.
۴) در هر میدانی گام می نهد چنان سخن را ادا می كند و دقایق را مو به مو شرح می دهد كه گویی گوینده متخصص همین موضوع بوده است . لیكن از امتیازات سخنان امام علی (ع) این است كه محدود به زمینه خاصی نیست در شرح اسماء و صفات الهی به چهره یك فیلسوف مجسم می شود كه فقط از توحید سخن گفته، در خطبه جهاد، فرمانده و افسر شجاع و دلاوری را می بینیم كه دقیقترین تاكتیكها را تشریح می كند. در مسند حكومت و رهبری راه وصول به یك آرامش اجتماعی و سیاسی و نظامی را با پخته ترین عبارات بیان می كند و در مسند درس و اخلاق عباراتی محكم، عمیق و نافذ برای سالكان می گوید كه مرد وارسته ای چون ((همام)) پس از شنیدن آن صیحه ای می زند و نقش زمین می شود.
● چرا از نهج البلاغه دوریم؟
ما كه چنین گنجی در خانه داریم چرا تهی دستیم؟ ما كه چنین چشمه زلال و گوارا و جوشنده ای در دسترس داریم چرا تشنه ایم؟ ما كه دارای این میراث بزرگ اسلامی هستیم چرا دست بسوی دیگران دراز می كنیم؟ و پاسخی جز این ندارد كه،نهج البلاغه را نشناخته ایم و بر ارزش واقعی این مجموعه بزرگ واقف نگشته ایم.
و عجیب این كه نهج البلاغه در دیار خویش در میان شیعیان علی (ع)، حتی در حوزه های علمیه شیعه غریب و تنهاست. همچنانكه خود علی (ع) غریب و تنهاست. بدیهی است اگر محتویات كتابی و یا اندیشه ها و احساسات و عواطف شخصی با دنیای روحی مردمی سازگار نباشد، این كتاب یا آن شخص در عمل تنهاست و بیگانه می ماند و هر چند نامشان با هزاران تجلیل و تعظیم برده شود.

منبع : امام علی