وب سایت‌های تحویل مدرک

تحویل مدرك یك مفهوم پویاست كه به شدت تحت تأثیر تحولات اقتصادی و فناوری است. طرح فیدو توسط برنامه‌های الكترونیكی كتابخانه‌ بریتانیا حمایت می‌شود و هدف اصلی آن تهیه اطلاعات روزآمد و مناسب برای مدیران كتابخانه‌ها در این رشته پویاست. بررسی وب سایت‌های مربوط به تحویل مدرك در جهت تلاش برای نیل به این هدف انجام شده است. این نوشته به شناسایی وب سایت‌های مهم خدمات تحویل مدرك كه ممكن است مورد استفاده مدیران كتابخانه‌ها قرار گیرند، می‌پردازد و نقدی جالب از این سایت‌ها از دید شاغلین و محققین بدست می‌دهد. وب سایت‌های مورد مطالعه شامل فهرست‌های تهیه كنندگان مدارك، گزارش برنامه‌های تحقیقاتی، توسعه نظام‌ها، ابتكارات ملی و سایت‌های حرفه‌ای، می‌شود. دامنه این پژوهش جهانی است و تلاش ویژه‌ای نسبت به معرفی سایت‌های خارج از آمریكا صورت گرفته است. یكی از عملكردهای كتابخانه كه معمولاَ با نام تحویل مدرك شناخته می‌شود از لحاظ ساختاری، اقتصادی و فنی به سرعت در حال تغییر و تحول است. نه به این معنی كه گفته شود این عملكرد كتابخانه در فراهم‌آوری اسناد برای استفاده‌كننده نهایی كنار گذاشته شود، بلكه فقط بدین معنی كه تصمیم‌گیری راجع به اختصاص بودجه برای منابع مناسب در این زمینه مشكل است. مشكلات مذكور و تقاضای كتابداران برای اطلاعات با كیفیت در حمایت از تصمیم‌گیری درباره تهیه مدرك، نیازی است كه مجریان طرح كتابخانه الكترونیكی فیدو۱ آن را تشخیص داده‌اند. فیدو با هدف بررسی عملكردهای تحویل مدرك و هدف اصلی آن كه فراهم‌آوری اطلاعات معتبر، روزآمد و به صرفه برای مدیران كتابخانه‌هاست، شكل گرفت. خوشبختانه همان تغییرات فناورانه كه در این رشته بسیار سریع اتفاق می‌افتد به انتشار سریع و آسان اطلاعات از طریق وب نیز كمك می‌كنند. به هر حال اعتبار اطلاعات موجود در وب یك مشكل شناخته شده است (یافتن اطلاعات معتبر در وب و ارزشیابی آنها مشكل است). بنابراین، گاهی اوقات موقعیت كتابداران از آنچه كه قبل از ظهور وب وجود داشت، بهتر نیست.هدف این نوشته مطالعه وب سایت‌های مربوط به تحویل مدرك است. با توجه به ماهیت وب و ناكافی بودن روش‌های جستجو در این رسانه، حذف سایت‌های مناسب از این بررسی كاملا محتمل به نظر می‌رسد. به علاوه از آنجا كه عمر متوسط صفحات وب حدود ۶۰ روز است (اسمیت،۱۹۹۸). چنین مطالعاتی از اعتبار و روایی اندكی برخوردارند. این هشدارها به این دلیل داده می‌شود كه این نوشته مدعی است اغلب منابع اصلی اطلاعات در این موضوع و حرفه را با شیوه‌ای سودمند به نقد می‌كشد. دامنه این تحقیق كل جهان است، اگرچه در جهت معرفی سایت‌های خارج از آمریكا تلاش بیشتری صورت گرفته است. این نوشته تنها سایت‌های خاص مربوط به تحویل مدرك را كه در این جا با عنوان تحویل مدرك و برخی عناصر خودكارسازی آمده است، بررسی می‌نماید و سایت‌های اصلی مربوط به رقومی‌ كردن مجلات الكترونیكی، توسعه كتابخانه‌ای رقومی عمومی، یافتن منابع، ذخیره الكترونیكی و غیر آن را، شامل نمی‌شود. این تفاوتها به روشنی مشخص نیستند، با این حال در این مقاله تلاش ویژه‌ای در جهت تمركز بر خدمات تحویل مدرك (الكترونیكی) صورت پذیرفته است. این نوشته همچنین سایت‌های تهیه كنندگان تحویل مدرك كه به طور ویژه‌ای به یك محصول خاص علاقه دارند را مورد مطالعه قرار نمی‌دهد.در این نوشته پنج نوع از وب سایت‌هایی كه بر موضوع تحویل مدرك تمركز نموده اند، معرفی می‌شود. بدیهی است كه سایت‌های خاصی ممكن است در دو یا چند مقوله همپوشانی داشته باشد با این حال موارد زیر، ساختار این نوشته را به خوبی نشان می‌دهد:
▪ فهرست كلی منابع و یا تهیه كنندگان
▪ طرح كتابخانه الكترونیكی
▪ ابتكارات استرالیایی‌ها
▪ دیگر سایت‌های طرح
▪ سایت‌های حرفه‌ای (تخصصی)
به منظور ایجاد هماهنگی، مقایسه و ارائه یك چشم‌انداز روشن از سایت‌های بررسی شده، یك طرح آزمایشی به وسیله دو تن از پژوهشگران دانشگاهی و یك كتابدار امانت بین كتابخانه‌ای به انجام رسیده است. بدین لحاظ ممكن است به هر دوی این زمینه ها یعنی سایت‌هایی كه برای عملكرد روزمره امانت بین كتابخانه‌ای مفیدند و آنهایی كه موقعیت علمی و حرفه‌ای (تخصصی) بیشتری دارند، توجه بیشتری شده باشد. در واقع، تعداد اندكی از سایت‌های بررسی شده برای كتابداران امانت بین كتابخانه‌ای در عملكردهای روزانه مفید بودند، با این حال، اطلاعات پایه و فنی مفیدی در مورد علائق و زمینه‌های علمی و تخصصی را شامل می شوند.
● فهرست كلی منابع و تهیه كنندگان
۱) مفیدترین‌ها
این سایت‌ها معمولا در لیست تهیه‌كنندگان تحویل مدرك معرفی می شوند و هیچكدام از آنها در این زمینه جامع و كامل نیستند. به علاوه هیچكدام از این سایت‌ها ارزشیابی مستقلی از تهیه‌كنندگان و خدمات فهرست شده ندارند. برای نمونه تعدادی مقالات انتقادی را برین اشتین (۱۹۷۷) كامبز (۱۹۹۷)، پرابها و مارش (۱۹۹۷)، سكراك و همكاران (۱۹۹۷) و ویلیامز (۱۹۹۷ الف و۱۹۹۷ب) منتشر كرده‌اند. به علاوه، فیدو قصد دارد نتایج مقایسه روشمند چندین تهیه‌كننده تحویل مدرك را كه خلاصه‌ای از آنها در وب سایت فیدو{۱} موجود است، منتشر نماید.وب سایت‌های فیدو مبتنی بر كتابخانه بریتانیا كه بودجه آنها را طرح كتابخانه الكترونیكی تامین می‌كند، یك فهرست از تهیه‌كنندگان با جزئیات هر یك از تهیه‌ كنندگانی كه نمایه شده‌اند و اطلاعاتی مربوط به قیمت، مكان‌یابی موضوعی و زمان تحویل را دربر می‌گیرد. همچنین فهرستی الفبایی به عنوان یك سیاهه مناسب شامل زمینه‌های موضوعی و نوع مدرك، درحوزه‌های تخصصی تهیه شده است. بعلاوه اطلاعات فراوانی راجع به تحویل مدرك در سایت فیدو موجود است كه تحت عنوان «سایت‌های وابسته به برنامه كتابخانه الكترونیكی بریتانیا» توضیح داده خواهدشد.جین شیپمن۲ كارمند مركز اطلاعات وكتابخانه علوم بهداشتی واشنگتن دی سی یك فهرست منحصر به فرد از تهیه‌كنندگان خدمات تحویل مدرك، مبتنی بر نمایه‌های آمریكا تهیه نموده كه شامل اطلاعاتی راجع به خدمات، هزینه، میزان تخفیف، سطوح خدمات و روش‌های دریافت اطلاعات است و همانند سایت فیدو، خدمات آن را تهیه‌كنندگان ارائه می‌كنند. خدمات ارزشیابی نشده اند، اما چار چوب فهرست واضح و منسجم است، یافتن اطلاعات مورد نیاز به آسانی میسر است و اطلاعات این سایت به طور مداوم روز آمد می‌شود. {۲}در زمینه فهرست تهیه‌كنندگان تحویل مدرك در وب، شاید جامعترین اطلاعات مربوط به سایت DOCDEL.COM www. {۳}باشد. توسط نظام‌های اطلاعاتی سریع كمپانی تهیه مدرك از این سایت، نگهداری آن را و روزآمد می‌كنند. این فهرست امریكایی‌الاصل تنها سایت‌هایی را معرفی می‌نماید كه دارای مجوز حق مؤلف باشند، حداقل پنج سال تجربه فراهم‌آوری مدارك داشته باشند و یك آدرس پست الكترونیكی، جاینمای جهانی منبع (URL) همراه با سفارش الكترونیكی داشته باشند و همچنین اعضایی را معرفی می‌كند كه موقعیت خوبی حداقل در یكی از انجمن‌های حرفه‌ای مثل انجمن كتابخانه‌های اختصاصی، انجمن متخصصان اطلاعات مستقل (آزاد)، یا شبكه محققان اطلاعاتی اروپا، داشته باشند.سایت فوق به دیگر لیست‌های تهیه‌كنندگان (كه هم به صورت موضوعی و هم به صورت جغرافیایی قابل جستجو هستند)، وب سایت‌های مربوط به حق مؤلف و لیست گروههای بحث الكترونیكی، مرتبط شده است. این سایت در كل به خوبی نگهداری و روزآ‌مد می‌شود و استفاده از آن آسان است.
۲) فهرست‌های دیگر تهیه‌كنندگان
اسامی دیگر تهیه‌كنندگان مفید، در كتابخانه ‌اینترنتی (میز مرجع، رزرو، امانت بین كتابخانه‌ای و خدمات تحویل مدرك){۴}و در مخازن مجازی۳ {۵}(به موقع) در دسترس است. فهرست مذكور نسبت به یاهو{۶} تعداد كمتری از تهیه‌كنندگان مدرك را معرفی می‌نماید ولیكن جزئیات ارتباط با آنها را در بر می‌گیرد. به نظر می‌رسد مرتب روزآمد نمی‌شود و هنگام اجراء كند عمل می‌كند. به هر حال این سیاهه قسمتی از طراحی خوب كتابخانه اینترنتی برای كتابداران است و پیوندهای نزدیكی با اغلب اطلاعات مربوط به كتابخانه دارد. سیاهه مذكور به وسیله‌گری مك كیرنان۴ از دانشگاه ایالت لاوا۵ نگهداری می‌شود و به طور ویژه‌ای با خدمات پیشنهادی دستیابی سریع الكترونیكی به مدارك، بر پایه پرداخت در مقابل هر قلم، شامل جزئیات قیمت، پرداخت وجه به صورت مستقیم و فهرست تهیه كنندگان قابل دسترس، درارتباط است. به هر حال فهرستی در یك صفحه بلند دارد كه شاید یافتن اطلاعات در آن از فیدو و DOCDEL.COM هم مشكل تر است و به استفاده‌كنندگان كتابخانه بیشتر از كتابداران توجه دارد. بالاخره دراین سایت یك فهرست دیگر با گرایش امریكایی وجود دارد. متاسفانه، صفحه اصلی آن بد طراحی شده و طولانی است، تهیه‌كنندگان همسان در یك متن كوچك نامفهوم معرفی شده اند و علی رغم این كه این سایت اخیرا روزآمد شده بعضی از پیوندهای آن فعال نیستند. تهیه‌كنندگان كوچكتر فهرست شده در این سایت استفاده كمتری برای كتابداران امانت بین كتابخانه‌ای بریتانیا دارند و به تهیه‌كنندگان بزرگتر كه در هر كجای جهان در دسترس هستند، مرتبط می شوند.
● سایت‌های وابسته به برنامه كتابخانه الكترونیكی بریتانیا
كتابخانه الكترونیكی بریتانیا{۷} از میان دیگر جنبه‌های كتابخانه رقومی طرح‌هایی را به آینده خدمات تحویل مدرك اختصاص داده است. طرح‌ها در سایت كتابخانه الكترونیكی شامل :GEDDS،SEREN وEDDIS (كه تحت عنوان ابتكارات استرالیایی در مورد آن بحث شده)، فهرست می‌شوند. طرح معروف فیدو را كتابخانه الكترونیكی به وجود آورده و چندین طرح تحت عنوان كتابخانه الكترونیكی مرحله سوم (فاز سوم)، كتابخانه‌های تركیبی و طرح‌هایی كه نزدیكی بیشتری با تحویل مدرك دارند، را شامل می‌شود.سایت كتابخانه الكترونیكی علاوه بر قابل دسترس بودن اطلاعات چكیده در خود سایت كتابخانه الكترونیكی، به خاطر حضور فعال در EDDIS به وجود آمده است. این زمانی نا امیدكننده به نظر می‌رسد كه بدانیم پروژه EDDIS كه شاید یكی از جالب‌ترین جنبه‌هایای كتابخانه الكترونیكی است، دستیابی جامع به منابع بالقوه، امانت بین كتابخانه‌ای و نظام مدیریت تحویل مدرك، را توسعه داده است (لاربی، ۱۹۹۸).SEREN {۸}با كشور ولز اشتراك منابع دارد و یك وب سایت شامل اطلاعات پایه جامع و روشنی برای طرح كتابخانه الكترونیكی فراهم می‌نماید. بیشتر این اطلاعات با شكل طرح سال ۱۹۱۷ SEREN موجود است كه متاسفانه فقط هنگام پیشرفت طرح روزآمد می‌شود. LAMDA {۹}با توجه به این كه یك سیستم خودگردان است از لحاظ فنی از ELIB بزرگتر نیست.
LAMDA وب سایتی است كه به طور نامنظم روزآمد می‌شود. قبلا در زمان نگارش، اطلاعاتی در مورد عملكرد LAMDA و بازیابی هزینه وجود نداشت. به هر حال، اطلاعاتی در متن راجع به رویكرد جدید اشتراك منابع و ویژگیهای ابزارهای مورد نیاز برای شركت كتابخانه‌هایا وجود دارد. فهرستگان LAMDA را گروه COPAC در دانشگاه كامپیوترمنچستر توسعه داد و اطلاعاتی راكه در مركز تهیه اسناد كتابخانه بریتانیا۶ موجود نیست، تهیه می‌نماید . با این حال ممكن است منبع مفیدی برای كتابداران امانت بین كتابخانه‌ای نیز باشد.طرح INFOBIKE ابتدا در نشریات پیوسته BIDS و اكنون درINGENTA JOURNAL نمایان شده و در وب سایت BIDS {۱۰}توصیف شده است.پروژه فیدو وب سایتی در خدمت فراهم‌آوری برای مدیران كتابخانه جهت دستیابی به اطلاعات مناسب و روزآمد در تحویل مدرك و یك مطالعه حمایتی برای برنامه كتابخانه الكترونیكی ارائه می‌نماید. همچنین فهرست تهیه‌كنندگان توصیف شده در بالا و انواع گزارشات مختلف از گروه فیدو در زمینه‌هایا و علائق حرفه‌ای برای یك كتابدار امانت بین كتابخانه‌ای یا مدیر كتابخانه، یك كتابشناسی جامع و جزئیات كنفرانس بزرگ تحویل مدرك فراتر از ۲۰۰۰ را در بر می‌گیرد. تمامی سایت‌های بررسی شده در این نوشته در سایت فیدو نمایه شده اند.
● ابتكارات استرالیایی‌ها
كتابخانه‌های استرالیا در پژوهش و پی‌گیری امكانات فناوریهای نوین تحویل مدرك بسیار فعال عمل نموده‌اند و یك وب سایت، ابتكارات مربوط به كسب اطلاعات مفید در این زمینه را به دست میدهد. این سایت را ولز وآموس طراحی كرده است. (۱۹۹۸) این وب سایت شامل REDD {۱۱}، یعنی طرح دستیابی پیوسته به اسناد۷،CILLA، LIDDA و KINETICA می‌شود. طرح تحویل مدرك منطقه‌ایREDD تلا ش در جهت بهبود مدیریت تحویل مدرك در ایالت كوینزلند را تشریح می‌نماید و برای تشریح روند تقاضای پست الكترونیكی در امانت بین كتابخانه‌ای مفید است. این طرح در سال (۱۹۹۶) به اتمام رسید. بنابراین مقدار زیادی از محتویات سایت تنها علائق تاریخی هستند.پروژه دستیابی پیوسته به اسناد{۱۲} هم در سال ‌(۱۹۹۶) به اتمام رسید. یكی از علائق اصلی كتابداران بریتانیایی، سایت‌هایی است كه به روشنی ارائه شده‌اند. شاید مفیدترین منبع در این سایت (گزارش نهایی مرحله یك) باشد كه به بررسی جایابی و بازیابی منابع قابل دسترس می پردازاد. اگر چه اطلاعات روزآمدتر در حوزه‌های مشابه در سایت VIRLIB یافت می‌شود. ازآنجا كه این پروژه در سال (۱۹۹۶) به اتمام رسیده است تعدادی از پیوندهای خارجی اعتبار خود را از دست داده‌اند.وب سایت طرح نرم‌افزاری تحویل مدرك الكترونیكی پیوسته {۱۳}، عملكرد طرح را در جهت توسعه نرم‌افزار تحویل مدرك الكترونیكی سازگار باIME ، به تفصیل بیان می‌دارد. این طرح دسترسی استفاده‌كنندگان كتابخانه به اطلاعات الكترونیكی را فوق‌العاده ساده می‌نماید و به آسانی با سیستم‌هایی مثل EDDIS كار می‌كند.
پروژه مدیریت امانت بین كتابخانه‌ای هماهنگ شده CILLA{۱۴}كار JEDDS را ادامه می‌دهد و سیستم مدیریت تحویل مدرك و اما نت بین كتابخانه‌ای LIDDA. را هدایت میكندو هدف آن ارائه تحویل مدرك و امانت بین كتابخانه‌ای در سراسر جهان و انجام هر چه ساده تر آن از طریق اینترنت می‌باشد.كنیتیكا{۱۵} آخرین نمود طرح خدمات شبكه‌ای كتابخانه ملی استرالیا است كه دارای یك وب سایت با اطلاعات پایه است. اگر چه اطلاعات زیادی در متن نگارش یافته كنتیكا در دسترس نیست ، با این حال در این سایت می توان به اطلاعات مفیدی درباره نیازمندی‌های كتابداران امانت بین كتابخانه‌ای برای سفارش مواد از استرالیا كه اغلب هم مشكلتر از بریتانیاست، دست یافت. طرح‌های استرالیا یی به تنهایی تاًثیرفراوانی بر امكانات دسترس پذیری نوین در مدیریت فرایند تحویل مدرك دارند. هر چند این طرح‌ها واقعیت كارهای انجام شده را نمی‌نمایانند با این حال در این سایت‌ها اطلاعات پایه‌ای مفیدی موجود می‌باشد. درسایت‌های مذكور دسترسی به اطلاعات راجع به بررسی پیشرفت سایت‌های گوناگون امكان پذیر نیست.● سایت‌های پروژه‌های دیگر
هر چند این سایت‌ها مقوله‌هایای متنوع و تكراری را شامل می شوند، با این حال وجودآنها ضروری به نظر می‌رسد، چون در این سایت‌ها مدارك وگزارش‌های مفیدی در مورد وب سایت‌های پروژه نگهداری می‌شود كه به طرح‌های توسعه ملی وابسته نیستند. یكی از بهترین سایت‌ها در این زمینه سایت پروژهVIRLIB {۱۶}در بلژیك است، كه گزارشهای وسیع و جامع راجع به نقدهای انگلیسی سفارش الكترونیكی، سیستم‌های تحویل مدرك، استاندارد ها، نیازهای استفاده‌كنندگان و ذخیره رقومی، نگهداری می‌كند. این گزارش‌ها در فرمت‌های گوناگون از جمله(PDF،Word۷) ، قابل دسترسی می‌باشند و اگر چه در نوامبر سال ۱۹۹۷ نگارش یافته با این حال دورنمای جامعی از این رشته به دست می‌دهد. اگر فردی درباره ایزو ۱۰۶۰ و ۱۰۶۱ (استانداردهای پروتكل امانت بین كتابخانه) اطلاعات بخواهد می تواند آن را در گزارش استانداردهای VIRLIB بیابد. صفحه اصلی آن نسبتا طولانی به نظر می‌رسد و به زیربخش‌هایی برای راهنمایی آسان در استفاده از آن تقسیم شده است. صفحه اصلی و صفحات گوناگون دیگر به سرعت به بریتانیا اتصال می یابند.یكی از پروژهای موجود در وبBIODOC{۱۷}از دانشگاه گرانفیلد است كه جانشین MANDOC (ادوارد و وودفیلد، ۱۹۹۸) می‌باشد كه در وب موجود نیست. BIODOC و MANDOC در زمینه ابطال اشتراك نشریات و حركت به سمت روش دستیابی به اطلاعات به جای نگهداری از آن، و استفاده از خدمات تحویل مدرك، تجربیات زیادی دارند.پروژه یكپارچه‌سازی كتابخانه و مدرك۸ را كمیسیون اروپایی ارائه كرد و قصد آن تحویل مدرك چندرسانه‌ای با یك زیر ساخت كتابخانه‌ای بود. سایت DALI {۱۸}در ایرلند به راحتی بارگذاری۹ می‌شود. اطلاعات این سایت كاملا فنی است و درگزارش‌ها از فرمت‌هایRTF وDOC استفاده می‌كند. گاهی به دلیل شكستگیهای متون كه به جهت پوشش مناسب كل خطوط صورت گرفته است، خواندن متون مشكل است.پروژه دیگر كمیسیون اروپاییUNIverse {۱۹}است كه اكنون درگیر ایجاد فهرستگان مجازی به عنوان پایه‌ای برای رشد خدمات كتابخانه، شامل تحویل مدرك رسانه‌ای- تركیبی، است. وب سایت این پروژه كه شامل یك دستگاه مركزی قوی است، اطلاعات فنی و پایه‌ای و گزارش‌هایی با فرمتHTML با ویژگیها و نگاره قابل تحویل، فراهم می‌نماید.
● سایت‌های حرفه‌ای
وب‌سایت‌های سازمانی، كتابخانه‌ای و حرفه‌ای زیادی وجود دارند. در این میان، پنج سایت مهم كه حاوی اطلاعات مهمی در زمینه تحویل مدرك هستند، عبارتند از: طرح امانت بین كتابخانه و تحویل مدرك امریكای شمالی۱۰ {۲۰}، انجمن كتابخانه‌هایای تحقیقاتی۱۱، گردهمایی امانت بین كتابخانه‌ای بخش انجمن كتابداری انگلستان، فدارسیون بین‌المللی تحویل مدرك و امانت بین كتابخانه‌ای ایفلا و آژانس نگهداری استانداردهای كاربردی امانت بین كتابخانه‌ای۱۲.براساس آنچه كه در این سایت آمده است، طرح امانت بین كتابخانه‌ای و تحویل مدرك امریكای شمالی را انجمن كتابخانه‌های تحقیقاتی امریكا به وجود آورده است و هدف آن گسترش و ارتقاء در جهت حداكثر دستیابی به منابع تحقیقاتی با حداقل هزینه در ارتباط با این فعالیت‌ها می‌باشد. این سایت گرایش بیشتری به امریكا دارد و منابع بسیار ارزشمندی در مورد آشنایی با توسعه تحویل مدرك در آمریكا نگهداری می‌كند. همچنین در این سایت اطلاعات مناسب زیادی مثل سنجش عملكرد مدیریت امانت بین كتابخانه‌ای و تحویل مدرك و استانداردهایی شامل جزئیات گروه تكمیل كنندگان پروتكل امانت بین كتابخانه‌ای و IPIG وجود دارد. این اطلاعات، (شامل اطلاعات كتابشناختی و گزارش‌های تمام متن) كه در كاركرد روزمره امانت بین كتابخانه‌ای نقش ثانونی ایفا می‌كند، برای مدیریت كتابخانه اهمیت ویژه‌ای دارد. این سایت كه به خوبی در یك قالب كوچك و دست یافتنی نمایان شده، به موقع روزآمد می‌شود.سایت انجمن كتابخانه‌های تحقیقاتی {۲۱}هم اطلاعاتی با گرایش‌های حرفه‌ای برای مدیران امانت بین كتابخانه‌ای دارد با این حال برای دستیابی به برخی از این اطلاعات، كلید رمز مورد نیاز است. آنچه آزادانه در دسترس می‌باشد شامل جزئیات برنامه‌های US SHARES، نرم‌افزار انتقالی ARIEL، پروژه WEBDOC، و شرحی از چگونگی یافتن اطلاعات بسیار مفید و دست یافتنی و روش‌های تحویل مدرك، می‌باشد. اطلاعات صفحه اصلی خیلی كلی است و بنابراین علاوه بر صفحه اصلی سایت كه به خوبی سازمان‌یافته است، جستجوی متن سایت در صورتی كه نسبت به وجود منبعی مشكوك باشید، ممكن است مفید واقع شود.گردهمایی بریتانیایی امانت بین كتابخانه‌ای{۲۲}هم یك سایت برای بسیاری از شاغلین حرفه‌ای امانت بین كتابخانه‌ای فراهم نموده كه اطلاعاتی راجع به فعالیتهای این گردهمایی شامل: كنفرانس‌ها، ایستگاه‌های كاری و سمینارها را در خود دارد. بعضی از این گزارش‌ها به صورت تمام متن در سایت موجود است در حالی كه اطلاعاتی هم به صورت بولتن‌های خبری و كنفرانس‌ها در این سایت در دسترس است.سایت بخش امانت بین كتابخانه‌ای و تحویل مدرك ایفلا، {۲۳}آرشیوی از مقالات نظری مربوط به تحویل مدرك، امانت بین كتابخانه‌ای و اشتراك منابع فراهم می‌نماید كه به اطلاعات موجود در خود ایفلا پیوند داده شده است. صفحه وب آن به راحتی كامل می‌شود. سایت برای راهنمایی كمی مشكل دارد. به علاوه تعدادی از مقالات بایگانی جاری نیستند.اطلاعات فنی در مورد پروتكل‌ها و استانداردها در سایت آژانس نگهداری استانداردهای كاربردی امانت بین كتابخانه‌ای{۲۴} قابل دسترسی می‌باشند. فهرست مقالات گروههای كاری و كنفرانس‌ها با هدف توسعه و نگهداری سیستم‌هایی كه پروتكل را تكمیل و اجرا می‌كنند (مثل استاندارد بین‌المللی امانت بین كتابخانه‌ای ۱/۱۰۱۶۰) به وجود آمده اند. این سایت در اروپا به راحتی قابل فراخوانی است. مقر اصلی آن در كاناداست و مسیریابی در آن ساده و روشن است.● نتیجه
تهیه‌كنندگان خدمات تحویل مدرك به خوبی از وب برای گسترش خدمات خود استفاده نموده اند. سایت‌های زیادی وجود دارند كه فهرست تهیه‌كنندگان را ارائه می‌كنند یا اطلاعات مختصری درباره تهیه‌كنندگان به دست می‌دهند. اگرچه كتابداران امانت بین كتابخانه‌ای بریتانیا وابستگی شدید به خدمات تحویل مدرك تجاری ندارند، با این حال در جهت كاركرد رضایت استفاده‌كنندگان زمانی پیش می آید كه كتابداران امانت بین كتابخانه‌ای بریتانیا هم به خدمات تحویل مدرك فراتر از BLDSC نیاز پیدا می‌كنند. نمایه‌های فرامتن و شبكه‌ای تهیه‌كنندگان در برخی موقعیت‌ها ابزارهای مفیدی هستند و ممكن است پاسخگوی این سؤال باشند كه بهترین ساز وكار برای حمایت از بخش امانت بین كتابخانه‌ای در عملكرد روزمره آن چیست؟
در ارتباط با شكل دهی به آینده خدمات تحویل مدرك كارهای زیادی در حال انجام است و این اثر یك پژوهش پویا در وب را گزارش نموده است. اگرچه عدم حمایت از عملكردهای روزمره بخش‌های امانت بین كتابخانه‌ای، گزارش‌ها و مقالات خلاقانه‌ای شبیه،NAILDD ،VIRIB ،KINETICA وSEREN ، می تواند به عنوان یك ابزار موثر باعث جلوگیری از پیشرفت در این زمینه شود. با این حال وب سایتها به متخصصان اجازه می‌دهند تا در توسعه آنها سهمی داشته باشند.

پی‌نوشت‌ها:
۱. Focused Investigation of Document Delivery Options (FIDDO)
۲.Jean Shipman
۳.Cyberstacks
۴.Gerry Mc Kiernan
۵.Lowa State University
۶.British Library Document Supply Center (BLDSC):http://www.bl.uk/Services/Document/dsc.html
۷.Joint Electronic Document Delivery Software Project (JEDDS)
۸.Document And Library Integration (DALI)
۹.Load
۱۰.North American Interlibrary Loan and Document Delivery (NAILDD)
۱۱.Reasearch Libraries Group (RLG)
۱۲.Inter library Loan Applications Standards Maintenance (ILASM)
ارجاعات
۱. http://www.Ibro.ac.uk/departments/dis/fiddo/fiddo.html
۲. http://www.library.vcu.edu/tml/docsupp
۳. http://www.docdel.com
۴. http://www.itcompany.com/inforetriever/cir-dd.htm
۵. http://www.public.iastate.edu/~CYBERSTACKS/Just.htm
۶.http://www.yahoo.co.uk/Business-and-Economy/Companies/Information/Document-Delivery
۷. http://www.ukoln.ac.uk/services/elib/projects
۸. http://www.ukoln.ac.uk/services/elib/projects/seren
.۹. http://lamdaweb.mcc.as.uk/intro.htm
۱۰. http://www.bids.ac.uk/Tfedocs/aboutbids.html
۱۱. http://۱۳۰.۱۰۲.۴۲.۱۸۳/reddlook/redd.htm
۱۲. http://www.ida.unisa.edu.au
۱۳. http://www.gu.edu.au/alib/iii/docdel/jeddshom.htm
۱۴. http://www.gu.edu.au/alib/iii/docdel/cilla/cilla.htm
۱۵. http://www.nla.gov.au/kinetica
۱۶. http://lib.ua.ac.be/VIRLIB
۱۷. http://www.cranfield.ac.uk/cils/library/libinfo/biodoc.htm
۱۸. http://www.ucd.ie/~ofrss/science/compute/۹۱۶.html
۱۹. http://www.fdgroup.co.uk/research/universe/
۲۰. http://www.arl.org/access/naildd/naildd.shtml
۲۱. http://www.rlg.org/toc.html
۲۲. http://www.cilip.org.uk/groups/fil/introf.html
۲۳. http://www.ifla.org/VII/s۱۵/sidd.htm
۲۴. http://www.nlc-bnc.ca/iso/ill
منابع
Berinstein، P. (۱۹۹۷)، “Text and graphics on UMI&#۰۳۹;sProQuest Direct: the best (yet) of both worlds”،
Online، Vol. ۲۱ No. ۲، pp. ۷۳-۷.
Combs، J. (۱۹۹۷)، “ProQuest Direct: remote research and electronic document delivery from UMI”، Library Software Review، Vol. ۱۶، March، pp. ۵۰-۶۳.
Edwards، L. and Wood field، H. (۱۹۹۸)، “Meeting the needs of management research: the MANDOC study” ،Document Delivery beyond ۲۰۰۰: Proceedings of a conference held at the British Library، September۱۹۹۸، Taylor Graham Publishing.
Larbey، D. (۱۹۹۸)، “Management information requirements and the potential of document delivery
systems to fulfil them”، Document Delivery beyond ۲۰۰۰: Proceedings of a conference held at the
British Library، September ۱۹۹۸، Taylor Graham Publishing.
Prabha، C. and Marsh، E.C. (۱۹۹۷)، “Commercial document suppliers: how many of the ILL/DD periodical article requests can they fill?” ،Library Trends، Vol. ۴۵ No. ۳، pp. ۵۵۱-۶۸.
Sekerak، R.J.، Light، J.C.، Wang، H. and Hall، E.F. (۱۹۹۷)، “A trial of three commercial document delivery suppliers with strong holdings in biomedicine” ،Medical Reference Services Quarterly، Vol. ۱۶ . No. ۲، Summer، pp. ۲۷-۳۶.
Smith، M. (۱۹۹۸)، “The information sector publishers ،databases and document delivery services; colla-boration، competition or convergence?” ،Document Delivery beyond ۲۰۰۰: Proceedings of a conference held at the British Library، September ۱۹۹۸، Taylor Graham Publishing.
Wells، A. and Amos، H. (۱۹۹۸)، “What a librarian should Look for in a document access system: developing a new resource sharing infrastructure in Australia” ،Document Delivery beyond ۲۰۰۰: Proceedings of a conference held at the British Library، September ۱۹۹۸، Taylor Graham Publishing.
Williams، F. (۱۹۹۷a)، “Electronic document delivery a trial in an academic library (part ۱)”، Ariadne the Web Version، No. ۱۰، August، http://www.ariad-ne.ac.uk/issue۱۰ ، ۴ December.
Williams، F. (۱۹۹۷b)، “Electronic document delivery a trial in an academic library (part ۲)”، Ariadne the Web Version، No. ۱۱، September، http://www.ariadne.ac.uk/issue۱۱ ، ۴ December.۷۰ Document delivery Websites
نوشته: نیل جاكوبز، جنی چمبرز، آن موریس
ترجمه: غلام حیدری

منبع : فصلنامه علوم اطلاع رسانی