کوکی، راز پنهان در مرورگرهای اینترنتی

قریبا تمام سایت هایی که بازدید می کنید اطلاعاتی را در قالب یک فایل کوچک متنی (Text) بر روی کامپیوتر شما ذخیره می کنند به این فایل کوکی می گویند متل ذخیره شدن این فایل در فولدر Temporary Internet Files در اینترنت اکسپلورر و در نت اسکیپ در فولدر Cashe است در اپرا و موزیلا و نسخه های قدیمی تر اینترنت اکسپلورر در فولدر جدایی به نام کوکی است.انواع مختلفی از کوکی ها وجود دارد و شما در نسخه های جدیدتر وب بروسر ها این امکان را دارید که انتخاب کنید کدام کوکی ها برروی کامپیوتر شما ذخیره شوند در صورتی که کوکی ها را کاملا غیر فعال کنید ممکن است بعضی سایت های اینترنتی را نتوانید ببیند و یا از بعضی امکانات مثل به یاد داشتن شناسه و رمز عبور شما در آن سایت محروم شوید و یا انتخاب هایی که داشتید مثل ساعت محلی و یا دمای هوای محلی و کلا از تنظیمات شخصی ای که در آن وب سایت انجام داده اید نتوانید استفاده کنید.
● کوکی ها چگونه مورد استفاده قرار می گیرند؟
همانطوری که گفتیم کوکی یک فایل است که توسط یک وب سایت برای حفظ اطلاعات بر روی کامپیوتر شما قرار می گیرد یک کوکی می تواند شامل اطلاعاتی باشد که شما در آن سایت وارد کرده اید مانند ایمیل - آدرس - شماره تلفن و سایر اطلاعات شخصی - همچنین کوکی ها می توانند صفحات و یا کارهایی را که در آن وب سایت انجام داده اید مثل تعداد کلیک لینک های بازدید شده و مدت بازدیدرا نیز ضبط کنند. این به سایت کمک می کند تا دفعه بعد که به آن سایت بازگشتید اطلاعات شما را به خاطر داشته باشد و از وارد کردن تکراری اطلاعات خودداری کنید نمونه بارز این مطلب لاگ این ماندن شما در آن سایت است و یا پیغام های Welcome Back و یا حفظ تنظیماتی که درآن سایت انجام داده اید به عنوان مثال می توان به خصوصی کردن صفحه My MSN اشاره کرد.
نکته ای را که باید به خاطر داشته باشید این است که هر وب سایت فقط می تواند از اطلاعاتی که شما وارد کرده اید استفاده کند نه بیشتر مثلا اگرایمیل خود را در آن سایت وارد نکرده اید آن وب سایت نمی تواند ایمیل شما را به دست آورد و یا به سایر اطلاعات کامپیوتر شما دست یابد. مورد دیگر اینکه وب سایت ها فقط می توانند کوکی هایی را که خود ایجاد کرده اند بخوانند و نمی توانند از سایر کوکی های موجود استفاده کنند. وقتی که از یک وب سایت برای بار دوم بازدید می کنید آن وب سایت به دنبال کوکی مربوط به خود می گردد و در صورت وجود از آن استفاده می کند. (البته باز هم با توجه به تنظیماتی که انجام داده اید)
● انواع کوکی ها:
▪ کوکی های پایا - دائمی presistent Cookies:
این نوع کوکی ها به عنوان یک فایل بر روی کامپیوتر شما ذخیره می شوند و بعد از بستن مرورگر اینترنتی شما پاک نخواهند شد و همچنان باقی می مانند. این کوکی ها قابلیت به روز شدن توسط سایت ایجاد کننده خود را دارند همچنین سایت اجازه دسترسی مستقیم به این کوکی ها را نیز دارد حدود ۸۰ درصد کوکی های مورد استفاده از این نوع هستند.
▪ کوکی های موقت ((Temporary Cookies
کوکی هایی هستند که بعد از بستن مرورگر اینترنتی شما و یا خروج از سایت استفاده کننده از کوکی پاک می شوند. نوع دیگر کوکی های موقت کوکی های زمان دار هستند که زمانی برای کار دارند و بعد از آن اصطلاحا Expire می شوند و از کار می افتند ولی پاک نمی شوند و در صورت بازدید مجدد از سایت ممکن است به روز رسانی شوند و مجددا مورد استفاده قرار بگیرند.
▪ کوکی های ناخوشایند؟ (Unsatisfactory cookies)
این کوکی ها اجازه دسترسی به اطلاعات خصوصی شما را برای استفاده دوباره بدون پرسیدن از شما دارند از این کوکی ها بیشتر در خرید های اینترنتی و سایت امن (SSL*) مورد استفاده قرار می گیرند.کوکی عبارت است از یک پیغام که سرور به مرورگر (Browser) شما می فرستد. مرورگر شما این پیغام را در یک فایل متنی (Text) ذخیره می کند.
پس از آن هر بار که شما به آن سرور مراجعه می کنید (یعنی یک صفحه از وب سایتی را که روی آن سرور قرار دارد باز می کنید.) یا به عبارت دیگر هر بار که مرورگر شما (مثلاً اینترنت اکسپلورر) در خواست یک صفحه از آن سرور می کند این پیغام را به آن سرور باز می گرداند.هدف اصلی کوکی ها شناسایی کاربران است تا تنظیماتی را که کاربر بنا بر سلیقه خود دفعه قبل روی یک وب سایت مثلاً یاهو انجام داده اکنون هم بتواند صفحه را با همان تنظیمات دفعه قبل برایش باز کند.
برای مثال فرض کنید در Hotmail یک ایمیل درست کرده اید و اکنون بعد از چند روز دوباره وارد سایت Hotmail می شوید تا با وارد کردن ID (یا شناسه) و پسورد وارد ایمیل خود شوید و مشاهده می کنید که با باز شدن صفحه ID شما از قبل نوشته شده است یا حتی اگر از قبل این امکان را ایجاد کرده باشید پسورد شما هم وارد شده فقط کافیست اینتر را بزنید و وارد ایمیل خود شوید.
و زمانیکه در گوگل زبان خود را انتخاب می کنید و دفعه بعد که وارد گوگل می شوید و زبان مورد نظر شما به طور اتوماتیک انتخاب شده است همه این کارها و بسیاری از کارهای دیگر اینچنینی بوسیله کوکی ها انجام می شود در حقیقت از طریق کوکی ها سرور وب صفحات را مطابق عادت و سلیقه شما باز می کند و به این طریق در وقت و حوصله شما صرفه جویی می شود.
● مشکلات کوکی ها
کوکی ها مکانیزم کاملی برای شناسایی نیستند، ولی کارهایی را ممکن می سازند که شاید بدون آنها انجام همین کارهای ساده غیر ممکن بود. در اینجا به بررسی چند مشکل که از کارایی کوکی ها می کاهد می پردازیم.
افراد معمولاً از کامپیوتر ها به طور مشترک استفاده می کنند. هر کامپیوتری که در یک مکان عمومی مانند محل کار یا حتی در خانه معمولاً به طور اشتراکی چند نفر از آن استفاده می کنند. و چندین نفر در زمان های مختلف بوسیله این کامپیوتر به اینترنت متصل می شوند. کوکی ها نمی توانند نیاز همه آنها را همزمان برآورده کنند.فرض کنید از یک مکان عمومی مانند یک کافی نت در حال خرید از یک فروشگاه اینترنتی هستید.
این فروشگاه اینترنتی روی کامپیوتری که از آن برای خرید استفاده می کنید یک کوکی قرار می دهد تا اگر بار دیگر وارد این فروشگاه اینترنتی شدید حساب شما را استفاده کند. فروشگاههای اینترنتی معمولاً در این زمینه بسیار هشدار می دهند.
یا فرض کنید که شما با استفاده از کامپیوتر شخصی همسرتان از فروشگاه اینترنتی آمازون خرید کرده اید و حال اگر همسرتان بعد از شما برای خرید وارد آمازون شود فقط با یک کلیک می تواند خرید کند البته با حساب شما!در یک کامپیوتر با سیستم عاملی مانند ویندوز NT یا یونیکس که حسابها به طور مناسب و درست در اختیار کاربران قرار می گیرند کمتر این مشکلات پدید می آیند.
● اگر کوکی ها پاک شوند.
اگر شما با مرورگر خود (مانند اینترنت اکسپلورر) مشکل دارید. و از شرکت پشتیبانی کننده این مرورگر کمک بخواهید ممکن است اولین چیزی که به شما بگویند تا انجام دهید پاک کردن temporary Internet files یا همان فایلهای موقت اینترنتی در شاخه ویندوز باشد. زمانیکه این کار را می کنید تمام کوکی ها را از دست می دهید و اگر سایتی را که قبلاً بازدید کرده اید بعد از این عمل دوباره بازدید کنید آن سایت شما را به عنوان یک کاربر جدید فرض خواهد کرد و برای شما یک کوکی جدید می فرستد.
و به همین علت است که بعضی از سایتها از شما می خواهند که در آنهاثبت نام کنید (یا اصطلاحاً رجیستر شوید.) چون اگر با یک کلمه کاربری (User Name) و یک کلمه عبور (Password) شما می توانید وارد حوزه شخصی خود در آن سایت شوید حتی اگر فایل کوکی را از دست داده باشید.
افراد زیادی در روز از بیش از یک کامپیوتر برای دستیابی به اینترنت استفاده می کنند. به عنوان مثال اگر شما یک کامپیوتر در محل کار و یک کامپیوتر در خانه و یک لپ تاپ برای خارج از این دو محل استفاده می کنید برای هر کامپیوتری که با آن به یک وب سایت متصل می شوید کوکی های جداگانه برای هر کامپیوتر ارسال می شود و این سبب می شود که تنظیمات خود را برای هر کامپیوتر به طور جداگانه انجام دهید که خسته کننده است.حل مشکلات مذکور احتمالاً به همین سادگی ها هم نیست مگر اینکه از کاربر خواسته شود در سایت مذکور ثبت نام کند.

منبع : ارجا نت