مشکلات برآمده از نبود کلان نگری و هماهنگی میان دستگاه ها

اسد سلیمانیان - امسال تحت عنایات پروردگار، پاییز و زمستان پر برف و بارانی را پشت سر گذاشتیم. در بهار هم، كم و بیش بارندگی داشتیم. به طور طبیعی باید وضعیت ذخیره آبی ما در مقایسه با پارسال و سالهای پیش از آن كه درگیر خشكسالی های پی در پی بودیم، بهتر باشد كه همینطور هم هست، اما یكی، دو هفته پیش كه هوا در تهران رو به گرمی گذاشته بود، ناگهان اطلاعیه هشداردهنده ای از طرف شركت آب و فاضلاب تهران پخش شد، مبنی بر اینكه مصرف بالا رفته و از لحاظ ذخایر آب در وضعیت نگران كننده ای قرار داریم. جالب توجه این بود كه بعد از جمع شدن ابرها و بارندگی شدید، هشدار هایی هم داده شد كه دریاچه سد كرج لبریز شده و به ساكنان پایین دست این سد و دیگر سدهای استان تهران اطلاع داده شد كه منازل خود را تخلیه كنند. با این حساب اگر آب فراوان است، اما تاسیسات و تصفیه خانه های كافی برای تصفیه آب نداریم، مشكل از جای دیگر است. به قول معروف نباید همه كاسه كوزه ها را بر سر مصرف كننده پایین دست یا به عبارتی مردم عادی شكست. اگر با وجود فراوانی بارش برف و باران و پرشدن پشت سدها باز هم در تهران با مسئله كمبود آب رو به رو هستیم، مسئله برمی گردد به مسئولان برنامه ریز و اداره كننده منابع آب كشور كه همپای توسعه، باید در فكر تامین آب مورد نیاز جمعیت شهرها باشند. ضمن آنكه تلاش ها و فعالیت هایی در زمینه كاهش مصرف آب و ترویج فرهنگ بهینه سازی مصرف را حركتی بسیار مثبت و ضروری می دانیم، اما نباید غافل بود كه كمبودهای برخاسته از فقدان برنامه ریزی و آینده نگری، قبل از آنكه متوجه مردم باشد، به دستگاه های مسئول برمی گردد. مثلا در تهران با توسعه مطالعه نشده و بی رویه شهر و احداث بناها و برج های روز افزون، مصرف آب در مقایسه با ۲۰ سال پیش، چندین برابر شده است و طبعا منابع و تاسیسات تصفیه آب موجود، پاسخگوی تقاضاهای جدید و ناشی از این توسعه بی رویه نمی تواند باشد. اما آیا، مردم و مصرف كنندگان باید پاسخگو باشند؟! ممكن است سازمان آب، مدعی شود كه كنترل ساخت و ساز و توسعه بی مطالعه و بدون آینده نگری شهر در اختیار ما نیست، اما دستگاه دولت در سطح كلان می تواند از خود رفع مسئولیت كند؟
آنچه كه در یكی دو دهه اخیر شاهد بوده ایم شركت آب و فاضلاب بیشترین فعالیت های تبلیغاتی خود را متوجه مصرف كنندگان آب به طور عام كرده است، در حالی كه به موازات این قبیل فعالیت ها باید فعالیت های اصلی روی كاهش تقاضای آب در تهران متمركز شود. یعنی از گسترش بی رویه شهر و به وجود آمدن قارچ گونه شهرك های جدید در پیرامون تهران با روش های قانونی، اقناءكننده و پایدار جلوگیری به عمل آید. دستگاه های مسئول آب از وزارت نیرو تا شركت های تابعه آن از جمله شركت آب و فاضلاب تهران، در ازای ساخت و سازه های تازه بویژه ساختمان های بلندمرتبه یا همان برج، بابت اشتراك یا آب مصرفی برای امور بنایی و ... درآمد كلانی دارند و در سالیان اخیر، از منابع مهم درآمدزای آنها به حساب آمده است. بنابراین نمی توان هم درآمدهای ناشی از ساخت و سازهای بی رویه شهری را طالب بود و هم بابت كمبود آب، ابراز نگرانی كرد! ضعف اصلی متوجه برنامه ریزی های كلان دولت در مورد شهرهاست. نمی توان دست روی دست گذاشت تا تهران باز هم بزرگتر از این شود و سهم آب تمام شهرهاوآبادی ها اطراف را ببلعد و حتی منابع آب تامین كننده كشاورزی استان برای تامین آب آشامیدنی این كلانشهر اختصاص داده شود یا با ساخت و سازهای مخرب و آلوده كننده در حاشیه رودخانه های جاجرود و كرج، به موقع برخورد نشود تا برای تصفیه خانه های آب تهران یك معضل جدی به وجود بیاید. دولت مجموعه ای یكپارچه بوده و به نمایندگی از سوی ملت، حافظ حقوق ملی است.
مسئله آب تهران هم یك مسئله ملی است و تا زمانی كه سازمان ها هر كدام جداگانه، در حیطه مسئولیت های خودشان حكم می رانند، این مسئله هر سال پیچیده تر خواهد شد و چاه و پل توسعه بی رویه، رودخانه های بیشتری را مطالبه خواهد كرد.

منبع : روزنامه کیهان