پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا
امام و ضرورتهای زمان و مکان
تردیدی نیست که امام خمینی(ره) به عنوان یک احیاگر بزرگ دینی تلاش های وسیع بی وقفه و موفقی برای طرح چهره ای جذاب از اسلام در دنیای معاصر به انجام رساند.
شاید مهم ترین ممیزه این گونه احیاگری با انواع دیگر آن در جهان اسلام توجه و تاکید امام بر واقعیت های روزگار ما و به زبانی دیگر در نظر داشتن مقتضیات زمان و تعیین کننده بودن زمان و مکان در اجتهاد است. احیای تفکر دینی و بازگشت به خویشتنی که امام مظهر آن بود بازگشت به حقیقتی بود که گرچه در گذشته بیان شده ولی فرازمانی و فرامکانی است و در برابر واقعیت های زمانه سر ستیز ندارد.
جنبش کم نظیری که امام آن را رهبری کرد و به پیروزی و استقرار رسانید، رستاخیز بزرگی بود که سازگار با گفتمان غالب انسان عصر ما در درون مرزهای ملی و فراتر از آن بود. به این ترتیب اسلامی که امام مبین و معرف آن است، دینی است که در عین حال که به اصالت ها و ارزش های رحمانی، معنوی و راهگشای دین اهتمام جدی دارد بر احیای حقوق فراموش شده و پایمال شده یا ناشناخته انسان و حق حضور واقعی مردم در تعیین سرنوشت و به عبارتی دیگر جمهوریت و مردم سالاری اصرار می کند.
کار بزرگ امام احیای دین به وسیله مردم و احقاق حقوق مردم به وسیله دین بود.رمز مهم موفقیت های امام در این مسیر را باید توجه جدی ایشان به مقتضیات زمان و مکان هم در بعد داخلی و هم بعد خارجی آن دانست. بر این اساس است که از همان ابتدا امام با بهره گیری از نمادهای مدرن حکومت و سیاست در جهان معاصر و تجارب تاریخی ایران و سایر ملت ها قالبی برای نظام و حکومت تعیین کردند که ضمن حفظ اصول و ارزش ها پاسخگوی نیازها و تحولات جامعه و نسل امروز باشد و با منطق دنیای امروز نیز بسازد.
همین رویکرد بود که قبل از پیروزی انقلاب شعار حکومت اسلامی را به جمهوری اسلامی تغییر داد، و براساس همین رویکرد است که امام در تشریح جمهوری اسلامی با صراحت گفتند این جمهوری همان جمهوری است که در همه جا هست.
در شناخت اندیشه و راه امام شاید امروز توجه به همین مبنا بیش از هر چیز مورد نیاز باشد. متاسفانه این نکته مهم امروز از دو سو مورد غفلت و بی توجهی است و سوءبرداشت ها و گمراهی های سیاسی از سویی و ارائه تصویری غیر واقعی از امام را از سوی دیگر در پی دارد. در یک طرف گروهی تصور می کنند می توان با اقتضائات و ملاک های سال های اولیه انقلاب به مسائل امروز ایران و جهان پرداخت و درباره آنها داوری و تصمیم گیری کرد. در این بینش گمان می رود که با مشابهت سازی مسائل امروز با آن شرایط و مشابه قلمداد کردن تصمیم های امروز با آن تصمیمات انقلابی است که مشکلات کشور و حتی جهان حل می شود.
صاحبان این دیدگاه حفظ ارزش ها و اصولگرایی را در مشابه سازی و مشابه نمایی و تکرار همان روش ها و شعارهای سه دهه قبل می بینند. حاصل این تفکر آن است که به رغم تغییرات گسترده و عمیقی که هم در نظام بین الملل و هم عرصه های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در کشور صورت گرفته است، عدم توجه به شرایط و مقتضیات زمان و مکان به نوعی اخباری گری و جزمیت منتهی شده و لطمات جبران ناپذیری به کشور وارد کند.
چنین رویکردی از یک سو شناخت مسائل واقعی و تصمیم گیری درباره آنها را از مسیر عقلانی و علمی خارج می کند و از سوی دیگر تصویری غیر واقعی و غیر منطقی از انقلاب اسلامی و مسائل آن دوران به نسل جدیدی که آن مقطع مهم را ندیده است ارائه می کند. در طرف دیگر بینشی قرار می گیرد که با ملاک ها و مقتضیات امروز حوادث و تحولات دوران انقلاب و عملکرد امام راحل را در سه دهه قبل ارزیابی و تحلیل می کند.
این رویکرد نیز همچون رویکرد اول دور از واقعیت و گمراه کننده است و در نهایت به نادیده گرفتن زمینه ها، ضرورت ها و دستاوردهای دوران انقلاب و دفاع مقدس و امثال آن و رشد نوعی گسستگی و بی حافظگی تاریخی می انجامد.
در صورتی که ارزیابی آن دوران در ظرف زمانی و مکانی خود نتایج و دستاوردهای کاملاً متفاوتی را در پی دارد که توجه به آنها می تواند محرک و پیش برنده جامعه ما در این دوران نیز باشد. این دو رویکرد هرچند در تقابل با یکدیگرند اما در عمل تقویت کننده همدیگر هستند. برجستگی مهم اندیشه و راه حضرت امام که امروز نیز همچنان می تواند راهگشا و سرنوشت ساز باشد این بود که امام هرگز در گذشته متوقف نمی ماندند و اسیر گذشته نمی شدند، همواره با تحولات زمانه حرکت می کردند و در برابر مسائل جامعه با حفظ اصول ولی با توجه به شرایط و اقتضائات زمان و مکان تصمیم مناسب را می گرفتند.
شاید همین رویکرد بود که موجب شد بیشترین مرزهای نظری و عملی امام در آخرین سال های عمر را مرزبندی های صریح و قاطع با تحجر و واپسگرایی تشکیل دهد و تا به آنجا پیش رود که ایشان شهادت در این راه را آرزو کنند. چنین است که باید از امام به عنوان فقیه، عارف، سیاستمدار و مبارزی ماندگار که به نام خدا، راه هایی نو در برابر مردم و با مردم گشود، همچنان بیاموزیم.
محسن میردامادی
منبع : روزنامه شرق
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران اسرائیل غزه روز معلم مجلس شورای اسلامی دولت رهبر انقلاب نیکا شاکرمی دولت سیزدهم مجلس بابک زنجانی شهید مطهری
آتش سوزی تهران پلیس زلزله قوه قضاییه پلیس راهور شهرداری تهران سیل آموزش و پرورش سلامت سازمان هواشناسی دستگیری
قیمت طلا قیمت خودرو قیمت دلار خودرو بازار خودرو دلار بانک مرکزی ایران خودرو سایپا کارگران تورم حقوق بازنشستگان
سریال نمایشگاه کتاب فیلم سینمایی عفاف و حجاب تلویزیون جواد عزتی مسعود اسکویی سینما رضا عطاران سینمای ایران دفاع مقدس فیلم
مکزیک
رژیم صهیونیستی فلسطین آمریکا جنگ غزه حماس اوکراین نوار غزه انگلیس نتانیاهو یمن افغانستان ایالات متحده آمریکا
پرسپولیس استقلال فوتبال سپاهان تراکتور علی خطیر لیگ برتر ایران لیگ قهرمانان اروپا رئال مادرید باشگاه استقلال بایرن مونیخ لیگ برتر
هوش مصنوعی تلفن همراه اپل اینستاگرام گوگل همراه اول فرودگاه واکسن تبلیغات ناسا پهپاد
سرطان کبد چرب فشار خون بیمه کاهش وزن بیماری قلبی دیابت مسمومیت داروخانه