آمار مقایسه ظرفیت سازی تولید برق در دو دولت

یکی از مشکلاتی که در دوره حاکمیت یکدست اصولگرایان و به ویژه دولت نهم گریبانگیر کشور شده است مساله آمار و اطلاعات غیرواقعی است که به طور وافر از سوی دولتمردان اراده می شود و ظاهراً هیچ مرجع و مسندی نیز در این باره پاسخگو نیست، طبعاً در ایام هفته دولت که قرار است در سایه تبلیغات پرشدت چهره ای سفید و موفق از عملکرد دولت ارائه شود باید شاهد حجم انبوهی از این آمار و اطلاعات غیرواقعی باشیم.
برای اینکه معلوم شود که این مدعای من چقدر درست است فقط به یک نمونه از قول رئیس دولت نهم درباره میزان ظرفیت سازی برای تولید برق در دولت نهم و دولت خاتمی می پردازم و در ادامه قول وزیر نیروی همین دولت را درباره همین ظرفیت سازی و در نهایت با استفاده از گزارش ترازنامه انرژی که هر ساله توسط وزارت نیرو منتشر می شود، آمار آن ارائه می شود تا دریافته شود که ما در چه محیط و مسوولانی زندگی می کنیم؟ رئیس دولت نهم در ششمین همایش گرامیداشت هفته جهانی مساجد گفته است: «دولت نهم، دولت کار است و وقت خود را با پاسخ دادن به موج سازی های سیاسی تلف نمی کند. به عنوان نمونه، میزان ایجاد نیروگاه و افزایش ظرفیت تولید برق در سال ۷۶ تا ۸۳ (دوران دولت خاتمی) مجموعاً ۱۴ هزار و ۳۸۶ مگاوات بود و این افزایش از ۸۴ تا ۸۷ یعنی در سه سال اخیر ۱۴ هزار و ۶۹۱ مگاوات شده است یعنی بیش از هشت سال قبل به ظرفیت برق کشور اضافه شده و این میزان از سال ۶۸ تا ۷۵ نیز حدود ۸۷۳۹ مگاوات بوده است.» ( روزنامه اعتماد، ۳۱/۵/۸۷، ص ۲)
در صفحه چهار همین روزنامه از قول وزیر نیرو آمده است: «زمانی که وزارت را تحویل گرفتم ظرفیت نصب شده ۳۹ هزار مگاوات بود اما الان این ظرفیت ۴۹ هزار مگاوات است.» ملاحظه می شود که از قول رئیس دولت تا وزیر مسوول اش چقدر از میزان ظرفیت ادعایی نصب شده پرید؟ حال برویم سر گزارش ترازنامه انرژی که آمار به نقل از آخرین گزارش منتشره برای سال ۱۳۸۵ توسط دفتر برنامه ریزی کلان برق و انرژی وزارت نیرو حکایت دارد:
۱) ظرفیت نصب شده اسمی نیروگاه های وزارت نیرو در سال ۱۳۷۶ برابر ۲۳۲۵۷ مگاوات بوده است که در سال ۱۳۸۳ به ۳۶۲۷۰ مگاوات افزایش یافته و این نشان دهنده افزایش ظرفیت ۱۳۰۱۳ مگاوات تولید برق به نیروگاه های وزارت نیرو در دوره خاتمی است.
ظرفیت نصب شده اسمی نیروگاه های کل کشور (وزارت نیرو وسایر بخش ها) در سال ۱۳۷۶ برابر ۲۴۱۶۷ مگاوات بوده که در سال ۱۳۸۳ به ۳۷۳۰۰ مگاوات افزایش یافته است و این نشان دهنده افزایش ظرفیت ۱۳۱۱۳ مگاوات تولید برق به نیروگاه های کل کشور در دوره خاتمی است.
در شش ماهه اول سال ۱۳۸۴ نیز حدود ۲۰۰۰ مگاوات ظرفیت به تولید برق کشور افزوده شده که با احتساب آن در عملکرد دولت خاتمی کل ظرفیت نصب شده در دولت اصلاحات معادل ۱۵۱۱۳ مگاوات می شود که اختلاف کمی با رقم اعلامی توسط رئیس دولت نهم دارد
(۷۲۷ مگاوات) ولی قول وزیر نیرو مبنی بر تحویل گیری ۳۹ هزار مگاوات را تایید می کند.
۲) بر پایه این گزارش در سال ۱۳۸۴ معادل ۹/۳۷۱۹ مگاوات و در سال ۱۳۸۵ معادل ۷/۴۱۱۸ مگاوات به ظرفیت اسمی تولید برق کشور افزوده شده است و اگر به مدار وارد شدن ۵۲۳۳ مگاوات ظرفیت تولید برق را که قرار بوده به طور قطعی در سال ۱۳۸۶ به نتیجه برسد قطعی بگیریم و به این دو رقم اضافه کنیم سرجمع ظرفیت نصب شده در سه سال گذشته برابر ۶/۱۳۰۷۱ مگاوات می شود، که ۲۰۰۰ مگاوات نصب شده در شش ماهه اول سال ۱۳۸۴ باید از آن کسر شود و در نتیجه ظرفیت نصب شده در دولت احمدی نژاد معادل ۶/۱۱۰۷۱ مگاوات می شود که با رقم اعلامی توسط رئیس دولت نهم تفاوتی ناقابل ۳۶۲۰ مگاواتی دارد ، البته با قطعی گرفتن ظرفیت ۵۲۳۳ مگاوات برای سال ۱۳۸۶ ظرفیت نصب شده کل کشور برابر ۵۰۳۷۲ مگاوات می شود که با رقم اعلام شده توسط وزیر نیرو ۱۰۰۰ مگاوات اختلاف دارد و طبعاً اگر قول وزیر نیرو دقیق باشد باید این رقم از عملکرد دولت نهم کسر شود که در نتیجه ظرفیت نصب شده در دوره این دولت بالغ بر ۱۰۰۷۱ مگاوات خواهد شد،
نکته قابل توجه اینکه در دولت های قبلی بار اصلی ظرفیت سازی برای تولید برق کشور به دوش دولت بوده است اما در پی سیاست های متخذه در دولت اصلاحات ورود بخش خصوصی به این بخش تمهید شد و در نتیجه ظرفیت نصب شده ۳۱۱۳ مگاوات در دوسال ۱۳۸۴ و۱۳۸۵ توسط بخش خصوصی و ۱۳۳۳ مگاوات هم توسط صنایع بزرگ سرمایه گذاری شده است و با توجه از مدار خارج شدن برخی از واحدهای نیروگاهی، وزارت نیرو تنها ۳۳۴۱ مگاوات در این دوسال به ظرفیت اسمی تولید برق کشور افزوده است و در مورد سال ۸۶ نیز آمار هنوز در دسترس نیست بنابراین مقایسه ظرفیت نصب شده در دو دوره دولت خاتمی و احمدی نژاد وقتی می تواند درست باشد که فقط سرمایه گذاری انجام شده توسط وزارت نیرو در این باره مورد مقایسه قرار گیرد وگرنه قیاس مع الفارق می شود به ویژه اگر در نظر آوریم که هزینه های ارزی دولت احمدی نژاد در سه سال گذشته معادل هزینه های ارزی دولت خاتمی در هشت سال دوران بوده است،
۳) بر پایه برنامه ریزی وزارت نیرو قرار بوده است در سه سال گذشته ۱۵۰۰۰ مگاوات به ظرفیت اسمی تولید برق کشور اضافه شود که نزدیک به ۷۵ درصد سرمایه گذاری و کار آن در دولت خاتمی انجام و در عمل حدود ۱۳۰۰۰ مگاوات آن در دولت احمدی نژاد به نتیجه رسیده و به ظرفیت تولید برق کشور اضافه شده است. بر پایه همین برنامه ریزی در سه سال گذشته باید انجام سرمایه گذاری برای ظرفیت سازی تولید برق به میزان حداقل ۱۵۰۰۰ مگاوات شروع می شد تا روند جریان تولید برق مصرفی مورد نیاز کشور مواجه با نقصان و خاموشی نشود و متاسفانه گزارش ها حاکی از شروع سرمایه گذاری برای حدود ۱۰۰۰۰ مگاوات است و این در شرایطی است که وزارت نیرو بیش از ۲۰۰۰ میلیارد تومان به پیمانکاران سازنده نیروگاه ها بدهکار است هرچند زمستان سرد گذشته و خشکسالی سال جاری می تواند توجیه خوبی برای کمبود تولید برق در کشور و خاموشی های سال جاری باشد اما متاسفانه باید اذعان کرد که سیاست های غلط مجلس هفتم و دولت نهم در تثبیت قیمت برق در سه سال گذشته علت اصلی این رخداد است و البته تا حدودی سوء مدیریت و البته تا سال گذشته دولت نهم از سرمایه گذاری دولت خاتمی بهره می برد اما از سال جاری باید نان کار خودش را بخورد و ایضاً سال آینده و خاموشی های اخیر از نتایج سحر عملکرد دولت نهم است و به طور قطع و یقین اگر برای ظرفیت سازی مناسب با نیاز کشور برای سال های آینده از هم اکنون برنامه ریزی و اقدام نشود روند و دامنه خاموشی ها در کشور ادامه خواهد یافت و جریان توسعه و پیشرفت اقتصادی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران با اختلال و ضربه جدی مواجه خواهد شد.

علی مزروعی

منبع : روزنامه سرمایه