همسرگزینی مجازی

چند سال پیش، وقتی یك روحانی جوان در تهران پایگاهی اینترنتی را برای همسریابی جوانان مسلمان راه اندازی كرد، كمتر كسی فكر می كرد كه همسریابی اینترنتی و مشاوره مجازی برای ازدواج در ایران متداول شود.
به تازگی نیز یك موسسه پرسش نامه هایی ۱۰۰گزینه ای را با عنوان كنكور ازدواج و با هدف انتخاب همسری ایده آل در اختیار جوانانی قرار می دهد كه دوست دارند ازدواج كنند.
آیا در شرایطی كه بسیاری از جوانان در انتخاب همسر به دلیل فقدان بهره گیری از مشاوره صحیح دچار سردرگمی می شوند و برای رسیدن به مقصد خیلی وقت ها به بیراهه می روند، با گسترش و تنوع فناوری های نوین ارتباطی، شیوه ازدواج های آینده و همسریابی در میان جوانان ایرانی نیز تغییر خواهد كرد، یا اینكه سنت های هزارساله همچنان پابرجا خواهند ماند؟
موضوع مشاوره در جامعه ما هنوز برای بسیاری از افراد ناشناخته است و همه تنها به دنبال افزایش آمار ازدواج جوانان هستند، اما نگاهشان به ازدواج عمیق و دوراندیشانه نیست. در واقع انتخاب صحیح و مناسب بسیار مهمتر از افزایش آمار ازدواج است. در حال حاضر۱۰۹ مركز خدمات مشاوره ای ازدواج در تهران فعالند. سال های گذشته در كنار تغییرات فرهنگی كه در جامعه روی داده، بسیاری از باید ها و نبایدهای اجتماعی نیز دستخوش دگرگونی شده است. این هنجارها كه به آرامی جای خود را در میان باورهای مردم باز می كنند، با باورهای گذشته همخوانی چندانی ندارند و حتی در تعارض یا تضاد با آنها نیز قرار می گیرند.
تغییرات به وجود آمده در شیوه های همسریابی جوانان از جمله مواردی است كه بسیاری از خانواده ها را با مسائل و مشكلات بسیاری روبه رو كرده است. معیار انتخاب همسر، نحوه شناخت همسر، توقعات زن و شوهر جوان از یكدیگر و موارد مشابه تحت تأثیر دگرگونی های فرهنگی جامعه، جوانان را در شرایط دشوار و متفاوتی نسبت به گذشته قرار داده است. اگر تا دیروز وصلت میان دختر و پسر را بزرگترها به عهده می گرفتند، اما امروز با حضور پررنگ تر اینترنت در جامعه جوان ،پا پیش گذاشتن برای آشنایی دو طرف تا حدود برعهده سایت ها همسریاب اینترنت گذاشته شده است.
●ازدواج تضمینی
تعجب نكنید ازدواج هم چون كنكور م تواند تضمین باشد پس از ثبت نام برا استفاده از خدمات مشاوره ای ازدواج تضمین كارشناسان موسسه برا ازدواج شما بسیج می شوند. این روش به آقایان سخت گیر و مشكل پسند نیز توصیه م شود.
یافتن همسر دلخواه با تضمین صد در صد، یكی از همین سایت ها در صفحه اول خود، ازدواج تضمینی را به مخاطبان وعده داده است.
هر چند همسریاب اینترنت در كشور ما عمر كوتاه و نوپای دارد، اما در مقابل سایت ها خارج مشابه، سال هاست رو اینترنت فعالیت و تبلیغ دارند، ظهور چنین سایت هایی در كشور نشان دهنده گسترش دایره نفوذ اینترنت در حوزه ها غیر تخصص و اجتماع است. امروز سایت های همسریابی اینترنتی به زبان فارسی محدود نیست و چندین سایت هم اكنون در این زمینه فعالیت دارند. این سایت ها روز به روز گسترش می یابند و با تبلیغات مختلف شان همواره توجه هر بیننده ای را به سوی خود جلب می كنند.
كسانی كه بخواهند با كمك اینترنت همسریابی كنند با مراجعه به سایت ها نام و نشان خود را در فرم های ویژه وارد می كنند و سپس به یك رشته پرسش ها درباره ویژگی های شخصیتی و خصوصیات مورد نظر شریك زندگی خود پاسخ می دهند و حتی می توانند عكس خود را نیز كنار آگهی قرار دهند. در سایت های همسریابی اسلامی علاوه بر این گونه اطلاعات از افراد در مورد مسایلی چون غذای مورد علاقه (با توجه به حلال و حرام بودن آن) و میزان تعهد و پایبندی آنها به رعایت موازین دینی پرسش هایی مطرح می شود.
در صورتی كه زن و مرد در این مرحله همدیگر را بپسندند با رد و بدل كردن ای میل و شماره تلفن به ارتباط خود ادامه می دهند تا بالاخره مرد پیشنهاد ازدواج را مطرح سازد. در مواردی نیز این زنان هستند كه برخلاف سنت غالب در جوامع اسلامی پیشنهاد ازدواج می دهند. این شیوه كمتر سنتی است و در آن صراحت بیشتری وجود دارد، چون انسان وقتی با كسی رودرروست نمی تواند بعضی چیزها را راحت بپرسد اما چنین كاری با كمك اینترنت وپست الكترونیكی عملی است چرا كه همه چیز محرمانه است.
●زندگی مشترك كاغذی
مراحل مشاوره در مراكز همسریابی اینترنتی نیز به گونه ای است كه وقتی فرم موجود از سوی متقاضی تكمیل و به نشانی مقصد ارسال شد، این فرم ها در كمترین زمان جمع آوری و در ?? رده سنی و تحصیلی تقسیم و تنظیم می شوند كه شامل مواردی مانند ?? ساله (دیپلم، زیر دیپلم)، ?? تا ?? (دیپلم، زیر دیپلم، لیسانس، فوق لیسانس، دكترا)، ?? تا ?? (دیپلم، زیر دیپلم و. . . ) ?? تا ?? (دیپلم، زیر دیپلم، لیسانس و. . . ) سال به بالا كه باز شامل مراحل تحصیلی همچون دیپلم، زیر دیپلم، لیسانس، فوق لیسانس، و دكتری است، می شود.
بعد از پر كردن فرم شماره یك، استخراج و تنظیم آن به گروه سنی و تحصیلی با فرد مورد نظر تماس تلفنی گرفته می شود كه به شكل حضوری به مركز مراجعه كرده و فرم شماره دو را پر كند. این فرم شامل پرسش های محرمانه و كلیدی است.
سربرگ فرم شماره دو شامل نام و نام خانوادگی، جنس، سن، تحصیلات و همراهان (پدر، مادر، خواهر، برادر، دوست یا هیچكدام) است و گاه تا یكصد پرسش را در بر می گیرد كه از جمله این پرسش ها می توان به این موارد اشاره كرد: همسر خوب از نظر شما كیست، بارزترین ویژ گی هایی كه همسر شما باید دارا باشد چیست، چه هدیه مادی را به عنوان هدیه روز تولد و سالگرد ازدواج خود می پسندید، تا چه حدی به نظم و ترتیب و سر وقت بودن متعهدید، دوراندیشی و آینده نگری در زندگی مشترك را چگونه می بینید و...
در مرحله بعد یعنی بعد از كامل شدن فرم شماره ? و ? هر متقاضی می تواند از بین پوشه ای كه در دسترس او قرار می گیرد ? گزینه را انتخاب كند. این پوشه شامل فهرست افرادی است كه تا حدودی با معیارهای فرد متقاضی همخوانی دارد.
همچنین این مراكز برای جلوگیری از هرگونه سوء استفاده فهرست های موجود در پوشه را با حذف اطلاعاتی همچون شماره تماس، پست الكترونیكی، حذف كامل نشانی در اختیار متقاضی قرار می دهند. بعد از آنكه ? گزینه از سوی فرد انتخاب شد فرم شماره ? و ? و پنج گزینه انتخابی یكجا بررسی شده و سپس قرار مشاوره كه زمان آن حدود ?? دقیقه است تعیین می شود. به گفته مدیر یكی از پایگاه های اینترنتی همسریابی به طور میانگین هر روز۱۰۰ تا ۱۵۰ نفر از این سایت بازدید می كنند.
●ازدواج در سرزمین عجایب
همسریاب اینترنتی تنها در این روش خلاصه نمی شود ،چرا كه دست كم ۶ روش دیگر را نیز پیش رو مشتاقان ازدواج م گذارد، از جمله این روش ها شركت در سمینار WHO FOR WHO ، انتخاب همسر با روش SS ، یافتن همسر دلخواه با تكنیك COM FOR CHAT ، یافتن همسر از طریق گرفتن شماره تلفن ها خیابان و یافتن و ارزیاب همسر آینده با شركت در برخی سمینارهاست.
در یكی از سایت های اینترنتی همسریابی یك از روش ها، شركت در سمینار WHO FOR WHO عنوان شده است .در این روش به همه افراد یك كد تعلق م گیرد، نام و نام خانوادگی افراد قابل شناسای نیست. هر شخص كه در جایگاه قرار م گیرد مشخصات خود و همسر دلخواه را اعلام می كند، اگر یك از حاضرین علاقه مند باشد با یك از كدها در رابطه با ازدواج گفت وگو كند كد را در فرم ویژه یادداشت می كند. هر شخص م تواند حداكثر ۳ نفر را یادداشت كند بعد از سمینار با استخراج نتایج با كمك كامپیوتر از افراد تلفن دعوت م شود تا در موسسه حضور یافته و با یكدیگر به صورت چهره به چهره آشنا شوند، این افراد بعد از حداكثر۳ جلسه باید نتیجه را به موسسه اعلام كنند و در صورت مثبت بودن بعد از مشاوره، مراحل بعد برای آشنایی بیشتر ادامه م یابد. ورود به این سمینار ۵ هزار تومان است.
همچنین این سایت برا مشاوره ها حضور به ازا هر نیم ساعت ۱۰هزار تومان حق مشاوره و ۱۰ هزار تومان هم برای۳ تا ۵ نوبت مشاوره تلفن دریافت م كند.
جالب اینجاست كه در كشور ما ازدواج های عجیب دیگری نیز متداول است. خواستگاری های ویدئویی، وكالتی، پستی و تصویری!
در نوع اول، دختران و پسران جوانی كه در فاصله های طولانی از یكدیگر در خارج از كشور زندگی می كنند به خاطر دوری راه و نبود امكان دیدار حضوری، از زندگی خود و خانواده شان فیلم ویدیویی تهیه می كنند و آن را برای یكدیگر می فرستند. بدین ترتیب پس از بررسی های اولیه هر دو نفر نظرشان را به یكدیگر می گویند و چنانچه هر دو طرف نظر موافق داشتند قرار ملاقات حضوری تنظیم می شود وگرنه همه چیز همان جا پایان می پذیرد.
در ازدواج های وكالتی هم یكی از بستگان فردی كه امكان حضور در مراسم عقد را ندارد شخصی را به وكالت از طرف خود به مجلس عقد می فرستد. ازدواج های پستی نیز شیوه دیگری است كه با پیدایش اینترنت و سایر وسایل ارتباطی پیشرفته به نوعی منسوخ شده است. اما ناگفته نماند هنوز هم در كشور ما سنت های قدیمی در زمینه همسریابی و ازدواج پابرجا هستند. پس باید منتظر بمانیم تا ببینیم در دهكده جهانی چه سرنوشتی در انتظار ماست.
●موارد سوء استفاده
هرچند كه اینگونه بهره بردار از اینترنت در فعالیت ها اجتماع به نوع نوید بخش افزایش تعداد كاربران و تنوع در استفاده از اینترنت است اما در این میان سوءاستفاده های نیز صورت خواهد گرفت.
بسیاری از خانواده های مسلمان از همسریابی اینترنتی گریزانند. یك دلیل آنها بی اعتمادی به نیت واقعی زنان و مردانی است كه از طریق این سایت ها خود را معرفی می كنند. یا از طرفی بعضی از آنها تنها به نیت ازدواج با شهروندی آمریكایی و كسب اجازه اقامت و كارت سبز پا پیش می گذارند.
در این زمینه نیز یك ایرانی مقیم آمریكا به نام كیوان صالحی، پس از تجربه شخصی ناموفق، پایگاه اینترنتی همسریابی خود را براه انداخته است.
كیوان صالحی در سایت خود نوشته است، هفت سال پیش از طریق اینترنت با دختری از اندونزی آشنا شد و با صرف ?? هزار دلار و شش ماه وقت او را به قصد ازدواج به تورنتو دعوت كرد. ولی پس از مدتی متوجه شد كه این خانم در سایت اینترنتی دیگری آگهی گذاشته تا با پیدا كردن مردی آمریكایی به این كشور برود و ساكن دایمی آنجا شود. به گفته صالحی، از زمانی كه سایت خود را راه اندازی كرده بارها به مراسم ازدواج كسانی دعوت شده كه از طریق سایت او با یكدیگر آشنا شده اند.

بنیامین صدر

منبع : روزنامه همشهری