بازی را جدی بگیرید!

تجربه هایی كه در هنگام بازی كردن، كسب می شود، در سنین زیر ۶ سال، نقش مهمی در چگونگی یادگیری و شناخت تمامی مواردی كه به زندگی روزمره مربوط است، ایفا می كند.كودكان اغلب، روشی برای بازی كردن با هر چیزی كه در اطرافشان قرار دارد، پیدا می كنند.چرا بازی كودكان، اهمیت فوق العاده ای دارد؟ چگونه بازی با پازل ها و اشیاء رنگی، برای یادگیری كودكان در تمام زندگیشان مفید خواهد بود؟
یادگیری فعال، هم در كودكان و هم در بزرگسالان بسیار آسان تر و مؤثرتر است. در بزرگسالان، برای درك ایده ها و یادگیری بسیاری از كارهای جدید، استفاده همزمان از فعالیت علمی و به كارگیری فكر، بسیار كمك كننده خواهد بود. به عنوان مثال، كسی كه همزمان با شركت در كلاسهای رانندگی، عملاً رانندگی می كند، از كسی كه فقط در كلاس آموزشی شركت می كند و یا راهنمای عملی مطالعه می كند، بسیار سریع تر در یادگیری فعالیت رانندگی موفق می شود. روش یادگیری در كودكان نیز بسیار به این مورد شبیه است. با این تفاوت كه آنها آنقدر كوچكند كه نمی توانند راهنمای عملی مختلف را بخوانند، بنابراین فعالیت عملی برای آنها بسیار مهمتر از بزرگترهاست. بسیاری از والدین هنگامی كه نام «بازی» را می شنوند، كودكشان را در حال خط خطی كردن با مداد شمعی، دویدن در فضای آزاد و یا هوا كردن بادبادك در آسمان، به یاد می آورند. به هر حال، بازی مهمتر از آن چیزی است كه به نظر می رسد. بهتر است به جای به كار بردن واژه بازی، از عبارت «یادگیری عملی» استفاده كنیم. عبارتی كه نشان می دهد، بازی چقدر می تواند در دوران كودكی تأثیرگذار باشد.در حین بازی، كودك اشیاء را لمس می كند، آنها را جابه جا می كند و از این طریق كشف می كند كه كدام كارها را می تواند انجام دهد و كدام را نه؟ اگر مجموعه ای از لگوهای مختلف در كف اتاق ریخته شده باشد، یك نوزاد می تواند آنها را بلند كرده و در دستانش نگه دارد، یك كودك نوپا می تواند لگوها را روی یكدیگر بچیند و یك كودك پیش دبستانی قادر خواهد بود رنگ های هر كدام از لگوها را نام برده و آنها را بشمارد. هر سه گروه سنی، این فعالیت ها را از طریق بازی، فرا گرفته اند. با جابجایی لگوها و توجه به اینكه بزرگترها و كودكان دیگر، چگونه با آنها بازی می كنند، كودكان سریع تر یاد می گیرند.بازی زمان خاصی ندارد. كودكان هر گاه بازی كنند، توانایی یادگیری نیز دارند. از آنجایی كه هیچ گونه فشاری برای موفق شدن و یا عدم شكست در بازی وجود ندارد، آنها می توانند چیزهای زیادی یاد بگیرند. نبود استرس و فشار به این علت است كه هیچ راهنمای عملی و یا قانونی وجود ندارد كه بگوید آیا كودكان دارند با روشی درست بازی می كنند یا خیر؟ هرگاه كودكی احساس كند قادر به انجام كاری است كه قبلاً نمی توانسته آن را انجام دهد، آموختن را تجربه كرده و از آن پس می خواهد كارهای مشكل تر را نیز فرا گیرد.باور داشته باشید یا نه! بازی می تواند، بیشترین فعالیت آموزشی باشد كه كودك شما تا به حال در آن شركت كرده است. از طریق بازی، فعالیت های اجتماعی و استعدادهای فكری كودكان، گسترش می یابد. آنها یاد می گیرند، چگونه از پس احساسات مختلف خود برآیند، توانایی های فیزیكی آنها بهبود خواهد یافت و خودشان را بیشتر می شناساند.
وقتی كودك شما در حال بازی است، هیچ نگرانی خاصی برای آن چیزهایی كه قرار است یاد بگیرد، ندارد! برای او، بازی بدون یادگیری، واقعاً غیرممكن است. وقتی كودكان از روش بازی خود خسته شدند، سبك بازی را تغییر داده و روند یادگیری را ادامه می دهند.
در اینجا رهنمودهایی ارائه می شود تا شما بتوانید محیطی مناسب و شاد جهت بازی كودكان خود فراهم نمائید:
- كودك خود را بشناسید. توجه كنید كه او دوست دارد چه كارهایی را انجام دهد. معمولاً در مورد چه موضوعاتی سؤال می كند. شما احساس می كنید در چه زمینه هایی نیاز به كسب تجارب بیشتری دارد. ایده هایی برای بازی پیدا كنید كه بر روی زمینه های مورد نظر، تأثیر داشته باشد. برای مثال اگر او از تراكتور خوشش می آید، پازل هایی در مورد آن برایش تهیه كنید.
- زمان كافی برای بازی كردن، در اختیار كودكتان قرار دهید. سعی كنید از بازی به عنوان جایزه ای برای خوردن سبزیجات، مرتب كردن اتاق و... استفاده نكنید. زمانی كه برای بازی در نظر گرفته می شود باید بیشترین وقت از زندگی روزمره را شامل شود. بازی ها، بسیار شبیه كارهای روزمره هستند. انجام روزانه بازی به اندازه حضور كودك در جمع همسالانش، اهمیت دارد.
- توجه كنید، كودكتان چگونه راه حلی برای مشكلاتی كه در بازی پیش می آِید، پیدا می كند. نوزادان خیلی زود از بازی خسته می شوند، بهتر است در بازی همراهیشان كنید و یا راه های جدید بازی كردن را نشان دهید.
- روش های متعدد بازی را در اختیار كودك قرار دهید. زمینه های متعددی جهت سرگرم كردن كودكان وجود دارد مانند: داستانها، تماشای تصاویر كتابها و هنرهای دستی، سرود خوانی، ماسه بازی، خمیر بازی، آب بازی، بازی های خیالی، بازی های آموزشی، بازی در هوای آزاد. هر قدر تنوع بازی های كودكان بیشتر باشد، یادگیری آنها آسان تر خواهد بود.
- موادی سالم برای بازی كردن در اختیار كودك قرار دهید. این مواد می تواند از وسایل موجود در خانه تهیه شود.
- با والدین دیگر صحبت كنید و ببینید آنها چطور با كودكشان بازی می كنند.
- قوانینی كه كودك در عین بازی باید رعایت كند، تا آنجا كه امكان دارد، محدود نمائید. هر قدر این قوانین بیشتر باشد، كودك كمتر احساس می كند كه در حال بازی است و بیشتر فكر می كند در حال انجام كارهایی است كه دیگران به او می گویند، آنها را انجام دهد.
- اگر كودكتان نمی خواهد بازی كند، او را مجبور به این كار نكنید. در این صورت بازی دیگر خوشایند نبوده و مانند كارهای روزمره از روی عادت انجام می شود.
- فكر نكنید، شما باید در بازی كردن با كودك خود، استاد باشید. كودكان تنها برایشان كافی است كه در حین بازی با شما بسیار ذوق زده شده و احساس هیجان كنند، در این صورت مهم نیست، چقدر كارهای شما غیرمنطقی و احمقانه به نظر برسد.
سلن سیونكی
ترجمه: سمیه صیادی فر

منبع : روزنامه همشهری