کاسموزاروس، دایناسورشکاف

● آناتومی:
كاسموزاروس، دایناسوركرگدن مانندی بود كه ۲۶-۱۶ فوت(۸-۵ متر)طول و حدود ۵/۳ تن(۳۲۲۰ كیلوگرم) وزن داشت. این دایناسور، روی صورتش و بر روی ورقه استخوانی بزرگی كه از پشت جمجمه اش بالا آمده بود، سه شاخ كوچك داشت. یكی از این شاخهای كوتاه و پهن بر روی پوزه و بالای منقار طوطی مانندش قرار داشت و دو شاخ دیگر كه به سمت عقب تمایل داشتند بر روی پیشانی و در بالای چشمانش قرار داشتند. كاسموزاروس،‌ جمجمه ای بزرگ،‌ چهارپای قطور با پنجه های سم مانند، بدنی بزرگ و دمی كوتاه و نوك تیز داشت. كاسموزاروس، تخم گذار بود. طول ران كاسموزاروس(استخوان ران) ۷۵ سانتیمتر بود.
پوست فسیل شده كاسموزاروس كشف شده است. این پوست برآمدگیهای دگمه مانندی داشت كه ۵ یا۶ وجه داشتند.
كاسموزاروس،‌فراوانترین سراتوپسین(گیاهخواران دارای شاخ و زایده) بود. اكثر گونه های این جنس یافت شده اند كه عبارتند از:
· كاسموزاروس بلی(لامب،۱۹۰۲)(گونه نوعی)- در اصل تك كلونی- از آلبرتای كانادا.
· كاسموزاروس كانادنسیس(لامب، ۱۹۰۲)- در اصل تك كلونی از آلبرتای كانادا.
· كاسموزاروس ماریسكالنسیس- لمن،۱۹۸۹، از تگزاس آمریكا.
· كاسموزاروس روسلی- استرنبرگ، ۱۹۴۰- بدون شاخهای پیشانی- از آلبرتای كانادا.
● طبقه بندی:
كاسموزاروس،‌ دایناسور اورنیتیچین بود، كه راسته ای از دایناسورهای گیاهخوار پرنده مانند می باشند. كاسموزاروس عضو زیرراسته مارجینوسفالیا و خانواده گیاهخواران بزرگ، شاخدار و گله ای، سراتوپسیان، بود. سراتوپسیانها،‌یكی از آخرین گروههای دایناسوری بودند كه تكامل یافتند و شامل سیتاكوزاروس، لپتوسراتوپس،‌ پاكیرینوزاروس، مونتانوسراتوپس، كاسموزاروس، سنتروزاروس، تریسراتوپس، استیراكوزاروس، پروتوسراتوپس و غیره می باشند.
● زمان زیست:
كاسموزاروس، در دوره كرتاسه پسین، حدود ۷۰-۷۶ میلیون سال قبل، تا انتهای مزوزوییك، عصر خزندگان می زیست. كاسموزاروس،‌از آخرین گونه های دایناسوری بود كه قبل از انقراض كرتاسه- ترشیاری،‌ ۶۵ میلیون سال قبل، تكامل یافت. هم عصرهای كاسموزاروس عبارت بودند از: تیرانوزاروس ركس(كه احتمالا كاسموزاروس را شكار می كرده است)، آنكیلوزاروس(گیاهخوار زره دار)،‌ كوریتوزاروس(دایناسور تاج دار) و دریپتوزاروس.
● رفتار:
احتمالاكاسموزاروس،‌ مانند سراتوپسیانهای(دایناسورهای گیاهخواردارای شاخ) دیگربه صورت گله ای زندگی می كرده است. این فرضیه با كشف لایه های استخوانی،‌نهشته های بزرگی از استخوانهای گونه های مشابه در یك منطقه، تایید و تقویت شده است.
كاسموزاروس، تخم گذار بوده است و احتمالا افراد بالغ از نوزادان مراقبت می كرده اند.
احتمالا هنگامی كه كاسموزاروسها مورد حمله درندگان قرار می گرفتند، مثل كرگدنهای پیشرفته امروزی به دشمن هجوم می بردند و این روش، وسیله دفاعی بسیار موثری بوده است.
● هوش:
كاسموزاروس، نوعی سراتوپسیان بودكه هوش آنها(یا EQ كه از روی نسبت مغز به وزن بدن اندازه گیری می شود) در بین دایناسورها متوسط بود.
● تغذیه:
كاسموزاروس، گیاهخوار بود و احتمالا با منقار سختش، سیكادها، نخلها و گیاهان ماقبل تاریخ دیگررا می خورده است. همچنین با دندانهای گونه ای اش(مثل سراتوپسیانهای دیگر و برخلاف اكثر دایناسورها) غذا را به خوبی می جوید.
● تحرك:
كاسموزاروس،‌ روی چهارپای كوتاه راه می رفت.
● كشف فسیلها:
كاسموزاروس، در سال ۱۹۱۴، توسط دیرینه شناس كانادایی، لارنس لامب نامگذاری شد. تعداد زیادی از فسیلهای كاسموزاروس،‌ در آلبرتای كانادا و تگزاس آمریكا یافت شده است.

منبع : پایگاه داده های علوم زمین کشور