جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا


تفکیک‌ زباله‌ را عملی‌ بیاموزیم‌!


تفکیک‌ زباله‌ را عملی‌ بیاموزیم‌!
در حال‌ حاضر ما در كشور ۴۰ تا ۴۲ هزار تن‌ پسماند شهری‌ تولید می‌كنیم‌. این‌ در حالی‌ است‌ كه‌ ۷ هزار تن‌ زباله‌ شهری‌ به‌ تهران‌ اختصاص‌ دارد. از این‌ مقدار ۷۰ درصد مواد آلی‌ است‌ كه‌ شامل‌ مواد تری‌ می‌شود كه‌ در منازل‌ استفاده‌ می‌كنیم‌. ۳۰ درصد باقیمانده‌ هم‌ چیزی‌ در حدود ۹ درصد كاغذ، ۵ درصد پلاستیك‌ و مابقی‌ پارچه‌، چوب‌ و ... كه‌ اكثراً قابل‌ بازیافت‌ هستند.
مطمئناً اگر این‌ بازیافت‌ مطلوب‌ انجام‌ شود چیزی‌ به‌ نام‌ دفن‌ درخصوص‌ زباله‌های‌ قابل‌ بازیافت‌ وجود نخواهد داشت‌ و بنابراین‌ زمین‌ كمتری‌ استفاده‌ می‌شود.
مهسا رضایی‌مقدم‌، كارشناس‌ پسماندهای‌ سازمان‌ حفاظت‌ محیط‌ زیست‌ معتقد است‌: یكی‌ از راه‌های‌ موفق‌ برای‌ رسیدن‌ به‌ بازیافت‌ مطلوب‌ چه‌ كمپوست‌، چه‌ بازیافت‌ معمولی‌، تفكیك‌ از مبدا است‌.
درصورتی‌ كه‌ برنامه‌ریزی‌ و تمركز در این‌ مقوله‌ بیشتر شود مطمئناص بازیافت‌ هم‌ تقریباً مطلوب‌ شده‌ و دیگر بازیافت‌ غیراصولی‌ و غیربهداشتی‌ نخواهیم‌ داشت‌.
از سال‌ ۸۳ كه‌ قانون‌ مدیریت‌ پسماندها تصویب‌ شد، سعی‌ شد هماهنگی‌های‌ بیشتری‌ در این‌ خصوص‌ انجام‌ گیرد، درخصوص‌ كمپوست‌ هم‌ در خیلی‌ از شهرها در حال‌ حاضر چنین‌ كاری‌ انجام‌ می‌شود، اما به‌ دلیل‌ تصفیه‌ و تفكیك‌ نداشتن‌ از مبدا با مشكل‌ مواجه‌ می‌شود، چراكه‌ در پسماند مواد خطرناكی‌ نظیر باتری‌، فریم‌ و حتی‌ شیشه‌ وجود دارد كه‌ مواد آلی‌ را آلوده‌ می‌كند.
در این‌ خصوص‌ دو راهكار ارایه‌ می‌شود، یكی‌ آموزش‌ به‌ مردم‌ جهت‌ تصفیه‌ از مبدا و دیگر اینكه‌ دولت‌ اجازه‌ سرمایه‌گذاری‌ به‌ بخش‌ خصوصی‌ را بدهد و از این‌ كار حمایت‌ كند.
در راستای‌ همین‌ موضوع‌ نیز یكسری‌ استانداردهای‌ بازیافت‌ تدوین‌ شود كه‌ تولید كننده‌ محصول‌ بداند براساس‌ چه‌ استانداردی‌ باید محصولش‌ را ارایه‌ كند.
وی‌ می‌گوید: در حال‌ حاضر چند شهر مثل‌ كرمانشاه‌، اصفهان‌، مشهد و شیراز در كمپوست‌ موفق‌ عمل‌ می‌كنند. اصولاً در كلانشهرها كار كردن‌ دشوارتر از شهرهای‌ كوچك‌ است‌، چراكه‌ زمان‌ مناسب‌ برای‌ اجرای‌ برنامه‌ها باید وجود داشته‌ باشد.
یك‌ نكته‌ دیگر هم‌ كه‌ در آموزش‌ بازیافت‌ و تصفیه‌ مهم‌ است‌ اینكه‌ آموزش‌ها نباید تنها در حد تئوری‌ باشند و وقتی‌ این‌ مفاهیم‌ و راه‌ها توضیح‌ تئوریك‌ داده‌ می‌شوند، آموزش‌ عملی‌ به‌ مردم‌ نیز داده‌ شود.
نقش‌ اطلاع‌رسانی‌ رسانه‌ها هم‌ در این‌ خصوص‌ بسیار تاثیرگذار خواهد بود. در حال‌ حاضر تمام‌ ارگان‌های‌ ذی‌ربط‌ وزارت‌ كشور، سازمان‌ محیط‌ زیست‌، وزارت‌ صنایع‌، وزارت‌ كشور و سازمان‌ بازیافت‌ هم‌ سعی‌ می‌كنند در راستای‌ قانون‌ و آیین‌نامه‌ مصوب‌ راهكار ارایه‌ دهند و برنامه‌ریزی‌ خوب‌ و مستمری‌ داشته‌ باشند.
صدا و سیما هم‌ باید تلاش‌ خود را در زمینه‌ اطلاع‌رسانی‌ و فرهنگسازی‌ در این‌ خصوص‌ با تولید برنامه‌های‌ متنوع‌ و شاد نظیر برنامه‌های‌ راهنمایی‌ و رانندگی‌ و نیروی‌ انتظامی‌، به‌ فرهنگسازی‌ و آموزش‌ بپردازد.
در برنامه‌ها همانطور كه‌ از متخصصین‌ در بحث‌ علمی‌ استفاده‌ می‌كنیم‌، باید توانایی‌ این‌ را ایجاد كنیم‌ كه‌ با زبان‌ مردم‌ برنامه‌های‌ آموزشی‌ تولید كنیم‌.
یكی‌ از نكاتی‌ كه‌ درخصوص‌ برنامه‌ریزی‌ و سیاستگذاری‌ برای‌ شهرهای‌ كشور درخصوص‌ زباله‌ باید در نظر گرفت‌ این‌ است‌ كه‌ سیاست‌های‌ متفاوت‌ را در دستور قرار دهیم‌، چراكه‌ با یك‌ نوع‌ سیاست‌ نمی‌توان‌ در تمام‌ شهرها موثر عمل‌ كرد، فرهنگ‌ مردم‌ در شهرهای‌ مختلف‌ متفاوت‌ است‌.
درخصوص‌ وضعیت‌ و فاصله‌ ما با استانداردهای‌ جهانی‌ نمی‌توان‌ به‌ قطعیت‌ درصدی‌ اعلام‌ كرد اما بطور كلی‌ نسبت‌ به‌ كشورهای‌ پیشرفته‌ اسراف‌ زیادی‌ داریم‌. مقایسه‌ نمی‌شود كرد چراكه‌ فرهنگ‌ ما با كشورهای‌ خارجی‌ متفاوت‌ است‌. آنچه‌ در جمع‌بندی‌ این‌ موضوع‌ می‌توان‌ گفت‌ اینكه‌ مطمئنا از شرایط‌ استاندارد عقب‌ هستیم‌.
تبلیغات‌ و بیلبوردهای‌ بسیاری‌ در گوشه‌ گوشه‌ شهر دیده‌ می‌شود كه‌ حضور آنها بسیار موثر و كارساز خواهد بود و فرهنگسازی‌ خوبی‌ می‌توان‌ با این‌ برنامه‌ها داشت‌، اما چیزی‌ كه‌ بسیار مهم‌ است‌ اینكه‌ در بخش‌ اجرایی‌ هم‌ باید مسئولان‌ نسبت‌ به‌ جمع‌آوری‌ به‌ موقع‌ زباله‌ها اقدام‌ كنند.
وقتی‌ به‌ مردم‌ تفكیك‌ زباله‌ها تاكید می‌ شود و هنگامی‌ كه‌ این‌ زباله‌های‌ تفكیك‌ شده‌ را تحویل‌ می‌گیرند آنها را در حضور مردم‌ قاطی‌ می‌كنند. آموزش‌ خیلی‌ خوب‌ است‌ ولی‌ در اجرا هم‌ باید قدم‌ برداشت‌.
مردم‌ ما تا زمانی‌ كه‌ ندانند جداسازی‌ و تفكیك‌ زباله‌ به‌ نفع‌ همه‌ است‌ و ثروت‌ و سرمایه‌ بسیاری‌ در بازیافت‌ زباله‌ نهفته‌ است‌، اشتغالزایی‌ می‌شود، آلودگی‌ محیطی‌ نخواهیم‌ داشت‌،بیماری‌ كمتر می‌شود، از این‌ روست‌ كه‌ تاكید می‌كنم‌ فرهنگسازی‌ حرف‌ اول‌ را می‌زند.
ما فرهنگ‌ قشنگی‌ داریم‌ كه‌ نشات‌ گرفته‌ از باورهای‌ دینی‌ ماست‌ و آن‌ اینكه‌ نان‌ را جدا از زباله‌ها تحویل‌ می‌دهیم‌، چه‌ خوب‌ بود كه‌ برای‌ مواد غذایی‌ دیگر هم‌ همین‌ كار را می‌كردیم‌.
منبع : روزنامه اعتماد