حشیش با کسی شوخی ندارد!

تصورعامه مردم این است که حشیش یا مواد هم خانواده آن به دلیل دارا نبودن مرفین، اعتیادآور نیستند و اگر هم اعتیادآور باشند، اعتیاد یا وابستگی به آن ها روحی و روانی است، اما بعد از چندین بار استفاده، اگر این مواد به آنها نرسد، دچار علایم جسمی محرومیت می شوند.
ساعت حدود سه بعدازظهر است. دو زانو روی موزائیک های پارک اندیشه نشسته اند دور هم; هفت نفری می شوند و بین ۱۷ تا ۲۵ سال سن دارند. پارک زیاد هم خلوت نیست اما برای آن ها اهمیتی ندارد. با دقت توتون سیگارهایشان را روی یک تکه مقوا که در وسط قرار داده اند، خالی و با ماده نرم سیاه رنگی مخلوط می کنند.تقریبا روبه رویشان روی صندلی می نشینم. خیره شده ام به دست هایشان. توتون را با ماده سیاه مخلوط می کنند و یکی یکی کاغذ سیگارهایشان را پر می کنند.
کارشان که تمام می شود، مقوا را می گذارند زیر نیمکت کنارشان و ردیفی کنار هم روی جدول می نشینند. تازه متوجه حضور من می شوند و پرسش گرانه نگاهم می کنند. جوانترین شان با نگرانی دور و برش را می پاید و پسر مو بلندی که به نظر از همه بزرگ تر است، می پرسد: "فرمایشی بود؟"یک آن، دست پاچه می شوم. جواب می دهم: "هیچی، کنجکاو شدم ببینم چه کار می کنید!" و آرام ادامه دادم: "حشیشه دیگه؟" وقتی مطمئن می شوند که فقط کنجکاوم، پسر مو بلند برایم توضیح می دهد که ماده ای که با توتون مخلوط کردند همان حشیش است و کاری که انجام می دهند را می گویند "سیگاری بار زدن."سیگارش را که مثل سیگارهای معمولی صاف و مرتب نیست گرفته لای دو انگشتش. نگاهی به دوستانش می اندازم که سیگارهایشان را آتش زده اند و تند و تند دودش را به درو ن شان می فرستند.
کوچک ترینشان که ۱۷-۱۶ ساله می نماید، چشمانش را بسته، سرش را بالا گرفته از عمق جانش به سیگار پک می زند. حواسش اصلا به اطرافش نیست، انگار که مهمترین کار دنیا را انجام می دهد!می پرسم: "این که خیلی بچه است، این چرا معتاد شده؟"پسر مو بلند که دوستانش مسعود صدایش می کنند رو ترش می کند که: "حشیش اعتیاد نداره، اینم بچه نیست. ۱۶ سالشه. حشیش فقط محض حال کردنه. هر وقت بخوای می کشی، نخواستی هم تعطیل."خودش چهار سالی می شود که حشیش می کشد: "من تا حالا نخواستم بذارمش کنار. هر وقت خواستم دیگه نمی کشم."سیگاری دوستانش تمام شده و حالا یکی دوتاشان حرف می زنند و همه بلند بلند ریسه می روند از خنده. پسر مو بلند می رود سمت آن ها و با دست به من اشاره می کند که بروم: "خیلی خوب! کنجکاویت بر طرف شد دیگه! به سلامت. خوش گذشت!" بلند می شوم. خودش را می اندازد روی نیمکت. سیگارش را آتش می زند و با ولع اولین کام را می گیرد.
● حشیش چیست؟
حشیش که از درختچه ای به نام شاهدانه یا کانابیس به دست می آید، یکی از موادی است که از زمان های بسیار قدیم به منظور خروج از حالت تعادل طبیعی مورد استفاده بشر بوده است.موادی که از بخش های مختلف این گیاه به دست می آید، نام های مختلفی مانند بنگ، حشیش، گرس یا علف (ماری جوانا) که بسته به مقدار THC موجود در آن ها (تتراهیدروکانابینول یا ماده اصلی این خانواده که مقدار آن در بخش های مختلف گیاه متفاوت است)، از قدرت کمتر یا بیشتری برخوردارند. بیشترین مقدار THC در صمغ یا شیره ای است که از سطح برگ های این گیاه تراوش می کند و از جمع آوری آن ها، حشیش که قویترین فرآورده آن است، به دست می آید.بنگ(روغن حشیش) و همچنین علف یا گرس(ماری جوانا) نیز به ترتیب از جوشانده ترکیب ساقه و برگ ها و از خشک کردن و پودرکردن برگ های گیاه شاهدانه به دست می آیند.از نظر علمی به گروه مواد حشیش و شبه حشیش، مواد کانابینوئید گفته می شود. این گروه از مواد از هزاران سال پیش، از گیاه شاهدانه هندی تهیه و به عنوان مواد سرخوش کننده یا نئشه آور مصرف می شده اند. نام این گیاه پسوند هندی دارد ولی در بسیاری از نقاط دنیا به خوبی رشد می کند.از قسمت های گوناگون گیاه شاهدانه هندی مواد متعددی تهیه می شود که اسامی گوناگونی دارند، ولی ماده موثر تمام آنها یکی است.ناگفته نماند که در قرن نوزدهم میلادی این مواد به عنوان ضد درد، ضدتشنج و خواب آور مصرف می شدند و در سال های اخیر در درمان گلوکوم یا بیماری آب سیاه چشم و در درمان تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی سرطان ها مورد توجه دوباره قرار گرفته است. پژوهش های اخیر هم یافته هایی به نفع آثار پاد زیستی یا آنتی بیوتیکی و آثار ضد سرطانی آن داشته اند.
● بر خلاف تصور عامه حشیش اعتیاد آور است
تصورعامه مردم این است که حشیش یا مواد هم خانواده آن به دلیل دارا نبودن مرفین، اعتیادآور نیستند و اگر هم اعتیادآور باشند، اعتیاد یا وابستگی به آن ها روحی و روانی است. اما دکتر رحمان جنتی، پزشک یکی از مراکز درمان نگهدارنده با متادون، در این باره به برنا می گوید: بر خلاف این تصور و به اعتقاد بسیاری از پزشکان، اعتیاد به حشیش و هم خانواده های آن کاملا جسمی است، زیرا THC مستقیما روی سیستم ضد درد یا تولید کننده مواد شبه افیونی جسم (سیستمی که قوی ترین موادمخدر طبیعی و شبه افیونی را تولید می کند) اثر می گذارد و از تعادل خارج شدن و تخریب آن را موجب می شود که این تخریب، بروز اختلالات جسمی وعوارض روانی بسیاری اعم از بی ثباتی روانی را در پی دارد. وی همچنین با اشاره به این که هر نوع ماده ای که مصرف آن انسان را از حال تعادل طبیعی خارج می کند، بر سیستم ضد درد اثر سو» و مخرب دارد، می افزاید: از مهمترین اثرات مصرف حشیش می توان به توهم، خیره ماندن به نقطه ای خاص، گریه و خنده غیرطبیعی، پرخوری شدید (نئشه خوری) و اختلال در درک زمان، مکان و فواصل اشاره کرد. این متخصص در ادامه خاطرنشان می کند: حشیش و مواد هم خانواده آن مواد مخدر محسوب می شوند و متاسفانه هنوز داروی جایگزینی برای درمان اعتیاد به آن ها وجود ندارد.
● حشیش به قلیان ها هم رسیده است
سید کمال واحدی روانپزشک و استاد دانشگاه اهواز، در اعتقاد دارد که حشیش شایع ترین ماده غیر قانونی در سطح جهان است به طوری که سه چهارم معتادها از این ماده استفاده می کنند و شیوع آن در جامعه ما ۱۳ درصد است.وی با اشاره به این که حشیش هایی که امروزه در بازار به طور غیرقانونی مصرف می شود، خطرناک تر از گذشته است ادامه می دهد: در سال های اخیر با پیشرفت هایی که در علم کشاورزی حاصل شده، گیاهان با تتراهیدروکانابینول بیشتری کشت می شوند به طوری که غلظت این ماده در این گیاه سه برابر شده است.
بنابراین مواد کانابینوئید جدید، نئشه آورتر هستند. این مواد بیشتر به صورت پیچیده شده در کاغذ شبیه به سیگار و با شیوع کمتری به صورت پیپ یا به تازگی به صورت قلیان (به خصوص در قهوه خانه های به اصطلاح سنتی) تدخین می شوند اما گاهی در غذا طبخ می شوند، یا دم کرده آنها مانند چای مصرف می شود. واحدی درباره تفاوت حشیش با دیگر مواد مخدر می گوید: مواد گوناگون، آثار متفاوتی دارند. مواد کانابینوئید بر افراد گوناگون به راه های متفاوتی اثر می کنند که بستگی به وضعیت خلقی آنها، انتظاری که از این ماده دارند، مقدار مصرف آنها، قدرت ماده مصرفی و طریقه مصرف دارد. چهارده ثانیه پس از استفاده از ماده دخانی، این ماده از طریق مویرگ های ریه به مغز می رسد و به گیرنده هایی که در قسمت های گوناگون مغز قرار دارد متصل می شود.
در این زمان بیشتر افراد احساس خوشی و آرامش می کنند، پر حرف تر می شوند، و کمتر مراقب گفتار و کردار خود هستند. البته بعضی از افراد با مصرف مواد کانابینوئید، عصبی، گیج، منگ و دمغ می شوند. پس از مدتی حالت برگشتگی و خواب آلودگی پیش می آید. اینها ناشی از اثر مواد کانابینوئید بر مغز است. از نظر جسمی، چشم ها قرمز می شوند، ضربان قلب زیاد می شود و اشتها به طور غیر معمولی زیاد می شود.این استاده دانشگاه درباره تاثیرات این ماده مخدر بر مغز اضافه می کند: کانابینوئید با تاثیر بر مخچه و عقده های قائده ای مغز، وضعیت تعادل و حرکات فرد را مختل می کنند. قضاوت حافظه، واکنش ها و ادراک فرد نیز مشکل پیدا می کند. مصرف مقادیر زیاد توهم زا نیز هست.
تاثیر بر قسمت هیپوکمپوس مغز، حافظه فرد را مختل می کند. یکی از تفاوت های اصلی مواد کانابینوئید با سایر مواد این است که در قسمت ساقه مغز گیرنده ای ندارند. به همین دلیل مسمومیت با آنها بر خلاف مسمومیت با سایر مواد ایجاد وقفه تنفسی نمی کند. یعنی مسمومیت با آنها مرگ زا نیست. ولی از آنجا که بیشتر افراد در کنار مواد کانابینوئید، مواد دیگری هم مصرف می کنند، وقفه تنفسی و مرگ و میر ناشی از آن در این افراد هم دیده می شود.
واحدی با رد اعتقاد به عدم اعتیادآوری حشیش تاکید می کند: باید بگویم که اعتیاد دو نوع است. اعتیاد روانی و اعتیاد جسمانی. مصرف مقادیر کم مواد کانابینوئید اعتیاد روانی ایجاد می کند. با مصرف این مواد، حالت نئشه ایجاد می شود و اگر این مواد به فرد نرسد، مضطرب، عصبی و بی خواب می شود و احساس ناامنی و افسردگی پیدا می کند. کسانی که هر روز مقدار زیادی مصرف می کنند، اعتیاد جسمانی هم پیدا می کنند و اگر این مواد به آنها نرسد، دچار علایم محرومیت می شوند; بی خواب، مضطرب و تحریک پذیر می شوند و اشتهایشان را از دست می دهند.
لرزش، تعریق، تهوع، استفراغ، دردها و گرفتگی های عضلانی و احساس ناخوشی. علایم محرومیت اغلب پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت شروع می شوند و طی دو تا چهار روز به حداکثر می رسند. این علایم اغلب حدود یک هفته طول می کشند.وی با توجه به این که تا ۳۰ سال گذشته پژوهش کافی در زمینه مخاطرات مواد کانابینوئید انجام نشده بود و برخی ادعا می کردند که این مواد کم خطرتر از الکل یا سیگار هستند می گوید:امروزه دانشمندان معتقدند که این طور نیست و شواهد روزافزونی دال بر عوارض خطرناک حشیش پیدا کرده اند. پس از رفع نئشگی، این مواد در مغز باقی می مانند و حافظه و یادگیری را مختل می کنند. قدرت استدلال، محاسبه، خواندن و صحبت کردن کم می شود. قدرت واکنش فرد کم می شود و به همین دلیل انجام اموری که به واکنش سریع نیاز دارد مخاطره آمیز می شود. بسیاری از سوانح رانندگی را این افراد به وجود می آورند.
خطر حوادث رانندگی تا چهار ساعت پس از رفع نئشگی بالا باقی می ماند. از عوارض روانی مهم می توان به اختلالات اضطرابی، افسردگی، شوریدگی، اختلالات خواب، اختلالات جنسی و اختلالات روان پریشانه یا جنون اشاره کرد. حالت بی انگیزگی از دیگر عوارض روانی این مواد است. حشیش و سایر مواد کانابینوئید عوارض جسمانی متعددی هم دارند. این مواد سبب کاهش قدرت ایمنی بدن می شوند و در نتیجه کاهش قدرت ایمنی، بیماری های گوناگون عفونی و غیره به وجود می آید. تغییرات هورمونی موجب اختلال رشد و مشکلات جنسی می شود.
اگر خانم های باردار از این مواد مصرف کنند، جنین آنها نارس می شود و نابهنجاری های متعدد مغزی، عصبی و غیره پیدا می کند. مواد سرطان زای ترکیبات کانابینوئیدی، ۵۰ درصد بیشتر از سیگار است. خطر آسم و ذاتالریه را زیاد می کنند و عامل خطری برای فشار خون محسوب می شوند.

منبع : روزنامه ابتکار