بتمن آغاز می‌کند - BATMAN BEGINS

سال تولید : ۲۰۰۵
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : اما تامس، لَری فرانکو و چارلز روون
کارگردان : کریستوفر نولان
فیلمنامه‌نویس : دیوید گویر و نولان، برمبنای داستان گویر از شخصیت‌هائی توسط باب کین
فیلمبردار : والی پفیستر
آهنگساز(موسیقی متن) : هانس زیمر و جیمز نیوتن هوارد
هنرپیشگان : کریستیان بیل، مایکل کین، لیام نیسن، کِیتی هولمز، گَری اولدمن، کیلیان مورفی، تام ویلکینسن، روتگر هاوئر، کن واتانابه، گاس لوئیس و مورگان فریمن
نوع فیلم : رنگی، ۱۴۰ دقیقه


̎بروس وین̎ (لوئیس)، تنها فرزند کارخانه‌داری بشردوست، در دوران کودکی تصادفاً در چاهی پُر از خفاش می‌افتد و به شدت شوکه می‌شود. او با احساس عذاب وجدان از قتل پدر و مادرش به‌دست یک ولگرد بزرگ می‌شود و به سن بلوغ که می‌رسد، خانهٔ قصرمانند خود را ترک می‌کند تا دربارهٔ جنحه و جنایت در گوشه‌های پرت شرق آسیا تحقیق کند. مردی ناشناس به نام ̎دوکار̎ (نیسن)، او را از یک زندان وحشتناک نجات می‌دهد. ̎دوکار̎، مربی خشن و جدی، به شاگرد استثنائی‌اش یاد می‌دهد چه‌طور به عدالت دست یابد و چگونه به چهره‌ای افسانه‌ای تبدیل شود. ̎بروس̎ خود را شاگردی بالیاقت نشان می‌دهد و به کشورش برمی‌گردد تا با فساد فراگیر در گاتهم‌سیتی مبارزه کند. نیمی از شهر در چنگ ̎کارمین فالکونی̎ گنگستر (ویلکینسن) است. ̎خبیث‌̎های دیگر عبارتند از: ̎دکتر جاناتان کرین̎ (مورفی)، روان‌کاو جوان که در نقش ̎مترسک̎ زندگی دوگانه‌ای دارد و ̎ارل̎ (هاوئر)، که در غیبت ̎بروس̎، گرداندن کارخانه و تشکیلات خانوادهٔ ̎وین̎ را به‌عهده گرفته است. ̎بتمن̎ در همان ابتدای کارش جلوی قاچاق محموله‌ای از مواد مخدر را می‌گیرد و ̎فالکونی̎ را تحویل پلیس می‌دهد. یکی از افراد غیرفاسد پلیس، ̎کارآگاه جیم گوردون̎ (اولدمن) است و یکی دیگر از آدم‌های قابل اعتماد، ̎ریچل̎ (هولمز)، دوست دوران بچگی ̎بروس̎، دادیار جوان دادستانی که توی ذوقش خورده وقتی متوجه شده ̎بروس̎ ظاهراً یک خوش‌گذران بی‌هدف و برنامه است و آرمانی ندارد.
● نویسندگان فیلم‌نامه (نولانِ کارگردان و گویر، فیلم‌نامه‌نویس بلیدِ استیون نارنیگتن، ۱۹۹۸) در این اقتباس آزاد خود از رمان تصویری بتمن: سال یک (۱۹۸۷)، از سری داستان‌های مصور شوالیهٔ سیاهِ فرانک میلر، اصل کار را بر شیوه‌ای بنا نهاده‌اند که باید از آن به فانتزی‌زدائی تعبیر کرد. در این راستا بسیاری از عناصر پُرتخیل و وهم‌انگیز داستان مصور حذف شده یا تقلیل یافته‌اند. نویسندگان کوشیده‌اند تا برای تمامی عناصر پُر رمزوراز نامعقول و توضیح‌ناپذیر داستان‌های مصور (که جذابیت‌شان از همین خصیصهٔ آنها ناشی می‌شود)، توجیه منطقی بیابند. در واقع آنها از یک سر بامی افتاده‌اند که پیش از این جوئل شوماکر با اغراق در عنصر فانتزی در همیشه بتمن (۱۹۹۵) و بتمن و رابین (۱۹۹۷) از سر دیگر آن افتاده بود. این روش اقتباس، مثل تیغی دودم، گرچه فیلم را از درغلتیدن به ابتذال آثار شوماکر مصون داشته، ولی از سوی دیگر آن را از تعادل ظریف بین فانتزی‌پردازی و واقع‌گرائی در بتمن‌های تیم برتن دور کرده است. بیشترین لطمه را در این میان، خبیث‌های سری مثل ̎جاناتان کرین̎/ ̎مترسک̎ دیده‌اند. ̎مترسک̎ از خبیث‌های اصلی این سری است که از داستان‌های مصور دههٔ ۱۹۴۰ می‌آید و هم‌چون خصمش، ̎بروس وین̎/ ̎بتمن̎ از قربانیان تلخ‌کامی‌های دوران کودکی، و شخصیتی چندبُعدی است با طنز سیاه و پوچ حاکم بر اعمالش، که این‌جا در حد یک روان‌کاو فاسد ادارهٔ پلیس تقلیل یافته است. گروه سایه‌ها با توطئه‌شان برای نابود ساختن گاتهم‌سیتی (که در راستای ارجاعات سیاسی/ اجتماعی فیلم ملهم از حوادث ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به نظر می‌آید)، نمی‌توانند جای خالی خبیث‌های داستان را پُر کنند. یکی از ایرادهای مهم فیلم‌نامه همین نبود شخصیت منفی جان‌دار و تأثیرگذار است. از سوی دیگر، فیلم بیش از آن‌که داستان ̎بتمن̎ را بازگوید، به روایت زندگی ̎بروس وین̎، آبدیده شدن او در کورهٔ حوادث و تغییر آرمانش از انتقام‌جوئی به عدالت‌خواهی می‌پردازد. نولان که به واسطهٔ دیدگاه بصری خاصش برای کارگردانی فیلم دعوت شد، بار دیگر ستایشش از تیغ‌رو (ریدلی اسکات، ۱۹۸۲)، فیلم محبوب زندگی‌اش، را هم در نوع تصویری که از گاتهم‌سیتی به‌دست می‌دهد (که از جهاتی چند یادآور لس‌آنجلس تیغ‌رو است) به نمایش می‌گذارد، و هم در بازآفرینی ساختار و بافت تصویری بعضی صحنه‌های آن فیلم. در جمع بازیگران این فیلم پُرستاره، بیل با چهرهٔ سرد و بی‌حالتش که پیش از این بیشتر به خاطر ایفای نقش‌های منفی مثل بیمار روانی آمریکائی (مری هرون، ۲۰۰۰) شناخته می‌شد، موفق به ارائهٔ تصویری تازه و متفاوت از شخصیت دوگانهٔ ̎بروس وین/ بتمن̎ (در سطحی به مراتب بالاتر از بازیگرانی مثل وال کیلمر و مورفی در نقش دیگر خبیث‌های داستان، بخت چندانی برای نمایاندن توانائی خود نمی‌یابند. بهره‌جوئی اولدمن از طنزی غیرضروری و گاه مزاحم به حضور او در نقش ̎گروهبان گوردون̎ (که بعدها رئیس پلیس گاتهم می‌شود) لطمه زده، و کین در نقش ̎آلفرد̎، پیشکار و راهنمای ̎بروس وین̎، گرچه وقار و تشخصی ویژه به این نقش بخشیده، ولی موفق به از خاطر زدودن تصویر مایکل گاف در این نقش، به ویژه در بتمن‌های برتن نمی‌شود. موسیقی فیلم در سطحی متفاوت از کارهای دنی الفمن و الیوت گلدنتال در فیلم‌های پیشین، شنیدنی است.