پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا
تحرک اجتماعی در جامعه روستائی
منظور از تحرک اجتماعى انتقال فرد يا گروه از يک پايگاه اجتماعى به پايگاه اجتماعى ديگر است. تحرک اجتماعى دو جنبه دارد، تحرک اجتماعى عمودى و تحرک اجتماعى افقى. تحرک اجتماعى عمودى عبارت از انتقال اجتماعى فرد از يک پايگاه اجتماعى به پايگاه اجتماعى ناهمانند است. اين نوع تحرک اجتماعى خود ممکن است به دو صورت صعودى يا نزولى تحقق يابد. در صورتى تحرک اجتماعى بعضى از روستازادگان بر اثر تحصيلات عالى و اشتغال به مشاغل بالا از نوع صعود اجتماعى است (۱). اگر چنانچه فرد از پايگاه اجتماعى بالا به پايگاه اجتماعى پائينترى منتقل شود مىگوئيم که نزول اجتماعى پيدا کرده است. بعضى از کشاورزان در جريان تقسيم اراضى با فروش حق ريشه يا نسق زراعى خود يا پس از اصلاحات ارضى با فروش زمين به پايگاه اجتماعى پائينترى تنزل کردهاند. | ||||||||||||
(۱) . شعر معروف سعدى: | ||||||||||||
| ||||||||||||
روشنگر اين واقعيت است. امير پازوارى شاعر محلى مازندران نيز بهگونهاى ديگر پديده تحرک اجتماعى را در يک ترانه محلى مازندرانى بيان مىدارد. از ديدگاه امير پازوارى اين جابهجائى از لحاظ تعارضات فرهنگى زمينهٔ آسيبشناختى اجتماعى را فراهم آورده است. | ||||||||||||
| ||||||||||||
امير مىگفت: | ||||||||||||
| ||||||||||||
به نظر مىرسد امير پازوارى که با تأسف اين تحرک اجتماعى را مىنگرد، از جمله ثبات گرايان (Fixiste) متأثر از جامعه فئودالى و اشرافى است که با تحرک اجتماعى و جابهجائى طبقات نظر موافق ندارد. شايد اين جابهجائى از لحاظ تعارضات فرهنگى مسائلى را مطرح کرده و نابسامانىهائى را پديد آورده است که اين شعر بازتاب تأثرات ذهنى شاعر از اين پديده اجتماعى است. | ||||||||||||
تحرک افقى نوعى از تحرک اجتماعى است که فرد از يک پايگاه اجتماعى به پايگاه اجتماعى مشابه انتقال مىيابد. انتقال فرد از يک شغل يا گروه شغلى به شغل يا گروه شغلى همانند از نوع تحرک افقى است. مثلاً اگر کارگر زراعى به کارگر ساختمانى تغيير شغل دهد يا چوپان از شغل خود دست کشد و به دشتبانى بپردازد و يا فردى شغل بنائى را ترک کند و به شغل نجارى روى آورد، گوئيم تحرک اجتماعى از نوع افقى است. | ||||||||||||
تحرک اجتماعى ممکن است بين نسلى باشد، يعنى فردى که بنابر سنت اجتماعى بايد شغل پدر خود را احراز کند و ادامه دهد، آن را ترک کند و به شغل ديگر بپردازد. در صورتىکه فرزند لحافدوز يا کفاش يا آسيابان، شغلى غير از شغل پدر خود را احراز کند گوئيم بين نسل پدران و فرزندان تحرک اجتماعى روى داده است. اين نوع تحرک اجتماعى را بين نسلى گويند. حال اگر فردى در فرآيند زندگى خود به شغلهاى متعددى روى آورد، گوئيم که تحرک اجتماعى در زندگى يک نسل پديد آمده است. وقتى کارگر ساده ساختمانى، پس از چند سال کارورزى و کسب تجربه و مهارت 'بنا' و سپس معمار شود تحرک اجتماعى در فرآيند زندگى او روى مىدهد و مربوط به يک نسل است. | ||||||||||||
جامعهشناسان براى سنجش تحرک اجتماعى ملاکهاى مختلفى بهکار مىبرند که مهمترين و اساسىترين آنها شغل و موقيت شغلى و تعليم و تربيت است. از ملاکهاى ديگر دستيابى به ثروت و ازدواج را مىتوان نام برد که در درجه دوم اهميت قرار مىگيرند. | ||||||||||||
در زمينه شغل و سواد و رابطه آن با تحرک اجتماعى اطلاعات تجربى پراکندهاى از پارهاى مناطق روستائى ايران بهدست آمده است. اکنون با توجه به ملاکهاى مذکور کوشش خواهيم کرد، مسئله تحرک اجتماعى را در جامعه روستائى ايران تبيين کنيم. |
همچنین مشاهده کنید
- چند زنى (۲)
- ریختشناسی اجتماعی دهات ایران
- شهر و ده از دیدگاه جامعهشناسی
- ازدواج و اشکال آن در روستا
- نظام کار در خانواده روستائی (۲)
- دگرگونی روابط کوچندگان و مردم روستانشین
- نظام کار در خانواده روستائی
- تکنگاری (Monographie)
- کلیات جامعهشناسی روستائی
- انگیزهها، گرایشها و آرزوها (۲)
- وضع مسکن در روستا (۳)
- ده و روستانشینی
- طبقات، قشرها و گروههای اجتماعی
- ریختشناسی اجتماعی دهات ایران (۲)
- شیوههای سنتی تعاون در روستا (۲)
- وضع مسکن در روستا
- شیوههای سنتی تعاون در روستا (۳)
- ده و روستانشینی (۲)
- خانواده در روستا
- وضع مسکن در روستا (۲)
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
ایران اسرائیل دولت روز معلم معلمان رهبر انقلاب مجلس شورای اسلامی مجلس دولت سیزدهم خلیج فارس حجاب شهید مطهری
تهران سلامت شهرداری تهران هواشناسی سیل پلیس قوه قضاییه آموزش و پرورش بارش باران سازمان هواشناسی دستگیری وزارت بهداشت
بانک مرکزی خودرو بازار خودرو قیمت دلار قیمت خودرو ایران خودرو قیمت طلا دلار سایپا تورم کارگران حقوق بازنشستگان
فضای مجازی مسعود اسکویی تلویزیون رضا عطاران سریال سینمای ایران سینما دفاع مقدس فیلم تئاتر
دانشگاه علوم پزشکی مکزیک
غزه رژیم صهیونیستی جنگ غزه فلسطین آمریکا چین روسیه نوار غزه حماس ترکیه عربستان اوکراین
فوتبال استقلال سپاهان تراکتور باشگاه استقلال لیگ قهرمانان اروپا لیگ برتر ایران رئال مادرید بایرن مونیخ لیگ برتر باشگاه پرسپولیس لیگ برتر فوتبال ایران
اینستاگرام همراه اول دبی اپل ناسا وزیر ارتباطات تبلیغات گوگل پهپاد
کبد چرب کاهش وزن دیابت قهوه فشار خون داروخانه