چهارشنبه, ۱۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 1 May, 2024
مجله ویستا
ورود زبان ترکی به آذربایجان
خطه آذربایجان یکی از مهمترین مناطق ایران است و نقشی مهم در ثبات و اقتدار ایران زمین دارد. این خطه همچنین نویسندگان و اندیشمندان بزرگی را پرورده است.
احمد کسروی (۱۳۶۹- ۱۳۲۴) در مقدمه کتاب حاضر می نویسد؛«بیست و اند سال پیش یک رشته گفتارها در روزنامه های تهران و قفقاز و استانبول در پیرامون مردم آذربایجان و زبان آنجا نگارش می یافت. در عثمانی در آن زمان دسته اتحاد و ترقی به روی کار آمده و آنان به این می کوشیدند که همه ترکان را در هر کجا که هستند با خود همدست گردانند و یک توده ترک بسیار بزرگی پدید آورند و در قفقاز نیز پیروی از اندیشه ایشان می نمودند.
و چون آذربایجان در جنبش مشروطه خواهی شایستگی بسیار از خود نموده و در همه جا به نام شده بود، نویسندگان قفقاز و استانبول آن را از دیده دور نداشته و از اینکه زبان ترکی در آنجا روان است دستاویز یافته، گفتارهای پیاپی درباره آذربایجان و خواست خود می نوشتند.این گفتارها در آذربایجان کارگر نمی افتاد؛ زیرا آذربایجانیان خواست نویسندگان آنها را نیک می دانستند و با جانفشانی هایی که در آذربایجان در راه پیشرفت مشروطه از خود نموده و جایگاهی که برای خود میان توده ایران بازکرده بود، هیچ نشایستی که پیروی از اندیشه دیگران نماید.
این است مردم در آنجا کمتر ارجی به آن نگارش ها می نهادند.لیکن در تهران روزنامه ها به جوش آمده، به پاسخ می کوشیدند و چیزهایی می نوشتند که اگر ننوشتندی بهتر بودی، زیرا اینان نه از خواست نویسندگان ترکی آگاه می بودند که از راهش به جلوگیری از آن کوشند، و نه چگونگی داستان مردم و زبان آذربایجان را از روی دانش و تاریخ می دانستند که پاسخ های درستی به ایشان دهند.
اگر آنان سخنانی بی پا می نوشتند، اینان با سخنان بی پای دیگری پاسخ می دادند؛ و این پیکار و کشاکش هر چند سال یکبار تازه می گردید و هیاهو از سر گرفته می شد.
آذربایجان همیشه بخشی از ایران می بوده و کمتر زمانی از آن جدا گردیده. با این همه زبانش ترکی می باشد؛ و این خود چیستانی شده و به دست روزنامه نویسان عثمانی و ایران افتاده بود. این شگفت که چیزی را که می بایست به جست وجو از راه تاریخ به دست آورند، هر کسی با گمان و پندار، سخن دیگری بیرون می داد.
چنانکه یکی از روزنامه های تهران می نوشت؛ «مغولان چون به ایران آمدند با زور و فشار ترکی را در آذربایجان رواج دادند». این است نمونه ای از پاسخ هایی که به نویسندگان ترک داده می شد و شما چون بسنجید، چندین نادرستی در آن پدیدار است. زیرا چنین چیزی در هیچ تاریخی نوشته نشده و مغولان با صد خونخواری و بیدادگری از این بیداد به دور بوده اند که زبان مردم را دیگر سازند. و آنگاه زبان مغولان ترکی نبوده تا آن را با زور روان گردانند. زبان مغولی جز از ترکی است و دوری در میان بسیار است.
گذشته از اینها مغولان که به همه ایران چیره بودند، پس چه شد که ترکی را تنها در آذربایجان رواج دادند؟! ... پس از همه اینها خواهیم دید که در زمان مغولان هنوز در بیشتری از شهرهای آذربایجان، به ویژه در تبریز، به زبان دیرین آنجا سخن گفته می شده و این پس از زمان ایشان است که ترکی در آنجا رواج گرفته.
در ۱۸ سال پیش که من به تهران آمدم این گفت وگوها بازار گرمی می داشت؛ و چون سخن از آذربایجان و مردم آنجا می رفت و من برخاسته از آذربایجانم، بر آن شدم چگونگی را از راهش جست وجو کنم و به نتیجه روشنی رسانم. ولی در آن زمان دسترس به کتاب هایی نداشتم و سپس نیز تا چند سال در مازندران و زنجان و خوزستان می گردیدم تا در سال ۱۳۰۴ به تهران بازگشتم. و چون فرصت و کتاب، هر دو، را داشتم به جست وجو پرداختم ...»
کتاب مشتمل بر هفت گفتار است؛ مردم و زبان باستان آذربایگان، زبان ترکی چگونه و از کی به آذربایجان راه یافته ؟ و ... .
احمد کسروی تبریزی
ناشر؛ هزار
چاپ اول ناشر؛ ۱۳۸۵
۱۶۵۰ نسخه
۱۱۱ صفحه
ناشر؛ هزار
چاپ اول ناشر؛ ۱۳۸۵
۱۶۵۰ نسخه
۱۱۱ صفحه
منبع : روزنامه کارگزاران
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
ایران مجلس احمد وحیدی مجلس شورای اسلامی دولت سیزدهم قوه قضائیه خلیج فارس دولت لایحه بودجه 1403 شورای نگهبان حجاب مجلس یازدهم
روز معلم تهران آموزش و پرورش قوه قضاییه شهرداری تهران سازمان هواشناسی فضای مجازی سلامت پلیس دستگیری شورای شهر تهران شورای شهر
بانک مرکزی خودرو حقوق بازنشستگان قیمت دلار قیمت خودرو قیمت طلا ایران خودرو سایپا دلار مالیات چین بازار خودرو
تلویزیون سریال سعید آقاخانی سینمای ایران سینما نون خ موسیقی تئاتر دفاع مقدس فیلم کتاب رسانه ملی
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین آمریکا جنگ غزه حماس نوار غزه روسیه عربستان ترکیه افغانستان
فوتبال پرسپولیس استقلال رئال مادرید سپاهان تراکتور بایرن مونیخ باشگاه استقلال لیگ برتر فوتسال تیم ملی فوتسال ایران بازی
هوش مصنوعی تبلیغات ناسا تسلا اپل اینستاگرام فناوری همراه اول آیفون گوگل
داروخانه خواب دیابت مسمومیت کاهش وزن چاقی سلامت روان بارداری آلزایمر