یک رقابت دیدنی

هیچ برنامه ای کامل نیست اما باگ ها در برنامه های کد باز کمتر دردسرساز هستند. این چیزی است که بیل تامپسون تحلیلگر دنیای تکنولوژی می گوید
مرورگر کد باز فایرفاکس مملو از باگ است که بعضی از آنها بسیار هم خطرناک هستند. در ماه مارس کمپانی امنیتی دانمارکی موسوم به Secunia خبر داد که در این مرورگر هشت باگ بسیار مهم را یافته است، برخی از این باگ ها می توانستند باعث شوند اطلاعات محرمانه کاربران به مخاطره بیفتند و برخی دیگر هکرها را قادر می ساختند تا به کامپیوترهای مردم دسترسی پیدا کنند. و متاسفانه در فاصله های زمانی کوتاه همواره یک باگ جدید گزارش می شود
در حقیقت دگمه کوچک قرمزی که هر هفته به شما اطلاع می دهد یک به روزرسانی بسیار مهم برای فایرفاکس آماده است هدفش این است که کاربران با مراجعه به سایت این مرورگر نسخه جدید را دریافت نمایند و یا یک باگ یا یک حفره امنیتی جدید را برطرف نمایند.
تا زمانی که یکی از دلایل اصلی مردم برای جایگزین کردن مرورگر فایرفاکس به جای مرورگر مایکروسافت موسوم به اینترنت اکسپلورر باگ های این مرورگر و ضعف های امنیتی آن باشد، این طور به نظر می رسد که فرقی نمی کند شما از کدام مرورگر استفاده می کنید زیرا همه مرورگرها دارای ضعف ها و آسیب پذیری های امنیتی خطرناکی هستند که می توانند شما را دچار دردسرهای جدی نمایند.
اما باگ ها در فایرفاکس بسیار کمتر باعث نگرانی هستند تا باگ ها در اینترنت اکسپلورر، درست مثل وصله هایی که هر چند وقت یک بار برای وب سرور Apche منتشر می شوند. این وصله ها بسیار کم اهمیت تر از مجموعه به روزرسانی هایی هستند که به صورت ماهانه برای ویندوزی که روی کامپیوتر رومیزی شما نصب شده است منتشر می گردند.
این طرز فکر به این خاطر نیست که به فرض مثال شما مایکروسافت را شرکتی انحصار گرا بدانید یا نسبت به این شرکت نظر منفی داشته باشند، بلکه به این خاطر است که Apche ، فایرفاکس و بسیاری از برنامه های دیگر مورد استفاده که به صورت روزانه از آنها بهره می گیریم کد باز یا اصطلاحاً Open source هستند.
با این شرایط ما هیچ مشکلی نداریم و حتی نسبت به آنچه که استفاده می کنیم احساس خوبی نیز دارم، زیرا می توان کدهای نرم افزارهای کد باز را بازنگری کرد، آنها را فهمید و به رفع اشکال این کدها پرداخت. مسلماً با توجه به آنچه گفته شد می توان فهمید چه چیزی باعث خطا و یا ایجاد اشکال شده است و همچنین چگونه برطرف گردیده است.
یک نکته مهم دیگر هم هست آن هم اینکه شاید نرم افزارهای کد باز رایگانی که استفاده می کنیم مطابق میل نباشد، در این صورت می توان کدهای این دسته از نرم افزارها را تغییر داد و یک نسخه جدید از نرم افزار متعلق و مطابق میل خود پدید آورد. این امر به خاطر این است که نرم افزارهای کد باز که اکثراً هم رایگان هستند امکان تغییر کدهایشان را به سادگی در اختیار می گذارند چیزی که باعث می شود تا ما هرگز احساس محدودیت نسبت به قابلیت ها و توانایی های یک نرم افزار نداشته باشیم.
کارهایی که هیچ یک از آنها را نمی توان با برنامه های متعلق به کمپانی مایکروسافت انجام داد به همین علت است که هنگام انتشار وصله ها و به روزرسانی های مرتبط با نرم افزارهای کد باز احساس آرامش و اطمینان بیشتری می کنیم. اینکه می گویم در شرایط مذکور احساس آرامش و اطمینان بیشتری داریم بی علت نیست، زیرا در نرم افزارهایی همانند نرم افزارهای کمپانی مایکروسافت هرگز نمی توان متوجه شد که خطا یا باگ موجود در نرم افزار واقعاً در اثر چه چیزی تولید شده است پس بنابراین هرگز نمی توان مطمئن بود که وصله ها یا به روزرسانی های منتشر شده جهت رفع یک اشکال آن مشکل را کامل حل کرده است یا نه.
صد البته که عده کثیری از ما برنامه نویسانی پیشرو و حرفه ای نیستیم اما هزاران نفر از این قبیل برنامه نویسان که کاملاً هم بر کارشان تسلط دارند مشغول تولید، تکمیل و چک کردن نرم افزارهای کد باز رایگان هستند آن هم بدون اینکه نگرانی در مورد بهای کارشان یا وضعیت فروش کمپانی اصلی تولیدکننده نرم افزار و امنیت و ثباتش در بازار داشته باشند.
اما نرم افزارهای کد باز تا حدی باعث نگرانی کمپانی های گوناگون هستند، کمپانی ها بیشتر نگران این قضیه هستند که درآمد حاصل از نرم افزارهایشان به منابعی خارج از حیطه کمپانی برسد، و مالکیتشان را بر روی نرم افزار تولیدی شان از دست بدهند.
این دقیقاً یکی از همان دلایلی است که باعث می شود کمپانی های بزرگ در مورد حق امتیاز یک نرم افزار بسیار دقیق و هوشمندانه عمل کنند. کمپانی های مذکور غالباً در تلاشند تا با امتیازی که در اختیار دارند برخی تکنولوژی های به کار رفته در نرم افزارهایشان را به انحصار خود بکشند و با تکیه بر آنها سعی در تولید محصولاتی داشته باشند که توان رقابت با نسخه های رایگان مشابه موجود در بازار که حاصل کد باز بودن این محصولات است را داشته باشند.یک منبع تحقیقاتی انگلیسی گزارش جالبی را در رابطه با پدیده کد باز و اثرات آن بر خارج از محدوده برنامه نویسان جایی که قوانین مرتبط با حقوق کمپانی ها و مالکین محصولات وضع می شود منتشر کرده است. یکی از جنبه های اصلی پدیده کد باز که در این گزارش به آن اشاره شده این است که آنچه در سایه این پدیده خلق می شود یک ایده یا یک محصول جدید نیست.
جف مولگان و تام استین برگ مولفین این گزارش هر دو بر این اعتقاد هستند که پدیده کد باز باعث تسریع در تکامل یک محصول می گردد و باعث ادغام ایده ها به شکلی جالب و نوین می شود. در اصل خود این پدیده باعث به وجود آمدن محصولاتی با روند رو به رشد دائمی می شود.
فایرفاکس در اصل یکی از کودکان نمادین جنبش کد باز یا همان Open source است، زیرا این مرورگر یک محصول کوچک کد باز است که هر روز عده کثیری از کاربران معمولی با آن سروکار دارند و از آن استفاده می کنند.
اما متاسفانه زمانی که سهام ۶ درصدی فایرفاکس را در بازار مرورگرها با سهام ۹۰ درصدی اینترنت اسکپلورر مقایسه می کنیم (این مقایسه متعلق به فوریه ۲۰۰۵ است) به این نتیجه می رسیم محصولات کد باز هنوز آنگونه که انتظار می رود رشد نکرده است و بر این نتیجه زمانی یقین حاصل می شود که کمپانی تحقیقاتی و آماری WebSideStory یکی از تحلیلگران دنیای وب خبر می دهد که روند رو به رشد استفاده از فایرفاکس پس از انتشار نسخه ۰/۱ آن در نوامبر سال ۲۰۰۴ به میزان قابل توجهی کند شده است. هر چند که کسب یک درصد از سهام بازار راکد و به سکون رسیده مرورگرها آن هم ظرف مدت کوتاه یک ماه رشد چشمگیری محسوب می شود.
عده کثیری از کاربران وب از کامپیوترهای موجود در محل کارشان که کنترل کمی بر آنها دارند بهره می گیرند و یا راجع به سیستم هایی که از آنها استفاده می کنند بسیار کم می دانند و نتیجتاً در مورد دانلود و نصب کردن نرم افزارها و برنامه های جدید احساس راحتی چندانی نمی کنند، با توجه به شرایط مذکور اینکه ماهانه هزاران نسخه فایرفاکس بر روی کامپیوترهای اداری دانلود می شود خود یک موفقیت است.
از طرفی مایکروسافت تلاش می کند از اینترنت اکسپلورر حمایت کند و آنچه را که فایرفاکس تاکنون به دست آورده است را کاملاً بی اهمیت جلوه دهد. این کمپانی وعده کرده است مشکلات موجود در نسخه فعلی مرورگر اینترنت اکسپلورر را با انتشار اینترنت اکسپلورر نسخه ۷ برطرف کند. مسلماً نسخه جدید این مرورگر یکی از همراهان رسمی و مهم نسخه بعدی ویندوز با نام کد لانگهورن خواهد بود.
همه آنچه که گفته شد حکایت از آن دارد که فایرفاکس و سایر مرورگرهای کد باز برای تصاحب سهام بیشتری از بازار مرورگرها کاری بسیار دشوار را پیشرو دارند آنقدر دشوار که شاید در برخی موارد ناممکن نیز جلوه کند. اما باید به خاطر داشته باشید اگر اینترنت اکسپلورر به ویندوز متکی است فایرفاکس نیز به انبوه توسعه دهندگانش متکی است، کدهای فایرفاکس به آسانی در دسترس همگان قرار دارند تا به تکمیل و توسعه این مرورگر بپردازند و مسلماً اگر کاربران تمایل دارند تا به انحصار اینترنت اکسپلورر بر بازار خاتمه دهند باید خود فایرفاکس را در سیر تکاملی اش یاری کنند.
اینترنت اکسپلورر متکی بر سرمایه کلان مایکروسافت و پشتوانه ای همچون ویندوز رقابتی دیدنی با فایرفاکس متکی بر توسعه دهندگان بی شمار و کدهای آزادش خواهد داشت

منبع : دنیای کامپیوتر و اینترنت