چیپهای سرورهای جدید و افزایش قیمت

در جریان تولید سرورهایی که چند پردازشگر را در یک چیپ قرار می‌دهند، شرکتهای آی‌بی‌ام، اینتل، سان مایکروسیستمز و دیگران ناخودآگاه قیمت نرم‌افزارها را برای کاربران افزایش داده‌اند. مسئله این است که احتمالا سازندگان نرم‌افزار نظیر شرکت اوراکل و مایکروسافت که مجوز نرم‌افزار را به ازای هر CPU صادر می‌کنند می خواهند هر پردازشگر را یک CPU مجزا در نظر بگیرند و در نتیجه قیمت صدور مجوز برای کاربران اداری که از سرورهای دو هسته‌ای را استفاده می‌کنند تقریبا دو برابر می شود. این سرورها دو پردازشگر را در یک سلیکون جای داده‌اند. با سرورهای چهار هسته‌ای و بیشتر در horizon موضوع حادتر هم می‌شود زیرا این سازندگان می‌کوشند قیمت‌گذاری نرم‌افزارهای خود را به نحو مطلوب انجام دهند و کاربران اداری می کوشند تا برنامه‌های بودجه IT خود را تنظیم کنند. در همین گیرودار، تکنولوژی‌های دیگر نظیر Server Virtualization و Grid Computing که در کل جز عملیات Utility به حساب می‌آیند نیز موجب حفظ منابع کامپیوتر و تقسیم حجم کار بر اساس نیاز برنامه می‌شوند خود سبب شده‌اند صدور مجوزها کمی دردسر سازتر شود.
حرکت به سوی سیستم‌های چند هسته‌ای تلاشی است که از سوی سازندگان چیپ سرور صورت می‌گیرد تا عملکرد را افزایش دهند و در عین حال می‌کوشند تا بیشتر روی نیازهای نیروی سیستم و تولید حرارت تمرکز کنند. با استفاده از این نحوه طراحی سازندگان می‌توانند جهت افزایش کارآیی سیستم بجای کاهش فرکانس در هسته‌های مجزا از هسته‌های کم قدرت تر استفاده کنند که حرارت کمتری تولید می‌کنند. می‌دانیم که شرکت آی‌بی‌ام از سال ۲۰۰۱ تاکنون یک چیپ دو هسته‌ای دارد. شرکت هیولت پاکارد پردازشگرهای دو هسته‌ای را از اوایل سال جاری تولید می کند. شرکت Intel و شرکت Advanced Micro Devices نیز اعلام کرده اند که در سال ۲۰۰۵ به تکنولوژی دو هسته‌ای حرکت خواهند کرد.
Al Gillen مدیر تحقیقات نرم‌افزار سیستم در IDC می‌گوید، تکنولوژی چند هسته‌ای علامتی است از یک مسئله بزرگتر موضوع آن استکه امروزه ما تکنولوژی در حال دگرگونی در اختیار داریم که دیگر مانند گذشته مدل‌های صدور مجوز مستقیما با سلیقه خرید و نحوه استفاده آنها در تجهیزات هماهنگ نیست. W.L Gore & Associates که برای محصول Gore-tex fabric شناخته شده‌اند، اواخر سال گذشته در مورد خرید مجوز یک نرم‌افزار با شرکت اوراکل مذاکره کردند سپس مشغول به روزرسانی سان شدند. در جریان تولید سرورهایی که بر اساس اولین چیپ دو هسته‌ای سان بود، یعنی Ultra Sparc IV ، The Network و Del این شرکت متوجه شد که اوراکل هر کدام از Ultra Sparc IV دو هسته‌ای را از لحاظ صدور مجوز دو پردازشگر به حساب آورده است. یعنی که W.L Gore می‌بایست برای خرید مجوز دو برابر مبلغ مورد نظرش را بپردازد، چیزی حدود ۱۰۰۰۰۰ دلار اضافه‌تر و این میلغ به علاوه هزینه‌های دیگر بود.
Richard Sun مهندس سیستم‌های شبکه در W.L.Gore می‌گوید، وقتی که برای بار اول این مطلب را شنیدم، قطعا خوشنود نشدم. در تمامی مذاکرات اولیه شرکت ما با اوراکل قبل از خرید مجوز ما گفته بودیم که می‌خواهیم سخت‌افزار سان را بخریم، البته وقتیکه آماده اجرا باشیم، بنابراین به فکر افتادیم به سراغ Ultra Sparc IV برویم. تحلیلگران معتقدند که تنها W.L.Gore از خرید Update و از استفاده از سیستم‌های چند پردازشگری حیرت زده نشده، بسیاری دیگر نیز از قیمتهای غیرعادی نرم‌افزارها حیرت‌ کرده‌اند. Jane Disbrow مدیر تحقیقات Gartner Inc با مشتری‌هایی صحبت کرد‌ه‌ام که هنگام مذاکره با سرورسازان چیزهایی غیر از شرایط واقعی شنیده بودند، اغلب به آنها گفته شده بود، به هیچ وجه نیاز به پرداخت مضاعف برای دو لیسانس ندارند و با این کار صرفه‌جویی کرده‌اند، اما در حقیقت مجبورم این واقعیت بد را بگویم که این مشتری‌ها حتی مجبورند پول بیشتری هم بپردازند.
هر چند که بیشتر سازندگان نرم‌افزار هنوز هم در پی تولید پردازشگرهای چند هسته‌ای هستند. اوراکل به تازگی در مبلغ و شرایط پرداخت غرامت در قراردادهایش تغییراتی ایجاد کرده است تا مطمئن شود ابهامی پیش نمی‌آید. در ماه آوریل این شرکت توافقنامه صدور مجوز خود را برای تعریف مجدد واحد پردازشگر تغییر داد و آشکارا در قرارداد متذکر شده است که برای تعیین تعداد پردازشگرهایی که دو مجوز احتیاج دارند، یک چیپ چند هسته‌ای با n عدد پردازشگر به عنوان n پردازشگر شمارش می‌شود. اگر سازندگان نرم‌افزار SMT یا Simultaneous Multithreading یا Hyper Threading ساخت اینتل را به یاد بیاورند که هر پردازشگر به مثابه دو پردازشگر کار می‌کند در قراردادها کمتر گیج می‌شوند و تعجب نمی‌کنند که هر چیپ بیش از دو پردازشگر محسوب شود. Gordon Haff یکی از تحلیلگران شرکت Illuminata می‌گوید، مسئله روشن است، دو Thread در هر هسته کار خاصی نمی کنند که عملکرد جداگانه به حساب بیایند. ممکن است ۱۰ تا ۲۵ تا حداکثر ۳۵ درصد عملکرد بهبود یابد اما اساسا SMT یک تکنیک افزایش عملکرد است برای افزایش استفاده از هسته پردازشگر.
بعضی از ناظرین این حرفه می‌گویند، اما آنچه که دقیقا مشخص نیست نوع ارتقایی است که قرار است کاربران در مقایسه با سیستم‌های تک هسته‌ای به دست بیاورند. کاربران نیز می‌گویند، به علاوه‌ بهای صدور مجوز طرح‌های چند هسته‌ای ممکن است موضوعات دیگری نیز مثل خرید پردازشگر برای تکرار (redundancy) را نیز سخت تر کند. Eric Kuzmack آرشیتکت it در مجموعه روزنامه Gannett Inc در شهر سیلواسیرنک می‌گوید، وقتی که می‌خواهیم از پردازشگر‌های دو هسته‌ای استفاده کنیم اگر سازندگان نرم‌افزار بخوهند از ما پول دو پردازشگر را بگیرند کار سخت می‌شود و به طبع توان مالی ما هم اجازه نمی‌دهد که دو پردازشگر بخریم چرا که در این وضعیت دو بسته مجزا چیپ می‌خریم ولی‌مجبوریم پول لیسانس چهار پردازشگر را بپردازم نه دو تا.
علی‌رغم همه این نگرانی‌های کاربران، بازرسان صنعت معتقدند مانعی ندارد که سازندگان نرم‌افزار انواع CPU دو هسته‌ای را دو پردازشگر در نظر بگیرند. اما همانطور که طراحان به سمت سیستم‌های چهار هسته‌ای و بیشتر پیش می‌روند، احتمالا مسائل بزرگتر هم پیش می‌آید. مثلا سان قرار است در سال ۲۰۰۶ سیستم‌هایی با پایه چیپ‌های نسل آینده بسازد و این سیستم‌ها که اصطلاحا Niagara نام گرفته‌اند پردازشگرهایی با هشت هسته دارند که هر کدام قادرند چهار وظیفه یا دستورالعمل نرم‌افزاری را همزمان اجرا کنند. گفته شده است که اینتل قرار است سال آینده چیپ "ایتانیوم" دو هسته‌ای خودرا عرضه کند و قصد دارد در سال‌های آتی تعداد هسته‌های خود را ۸ و سپس تا ۱۶ برساند.Disbrow می‌گوید، زمانیکه بیش از دو هسته مطرح می‌شود، سازندگان نرم‌افزار باید سعی کنند روشهای جدیدی نیز برای صدور محصولات خود بیاندیشند. و بالاخره زمانی می‌رسد که مردم به هیچ وجه قدرت خرید این نرم‌افزارها را نخواهند داشت سازندگان نرم‌افزار قطعا باید به روشهای متفاوتی برای قیمت‌گذاری این محصولات بیاندیشند.
نحوه این اتفاق معلوم نیست اما تحلیلگران و کاربران انتظار دارند سازندگان نرم‌افزار طرح‌های صدور مجوز خود را تغییر داده و آسانتر کنند. شرکت سان در سال گذشته نرم‌افزار Middleware نوع Java Enterprise خود را از طریق آبونمان به فروش می‌رساند. کاربران بدون توجه به نوع سیستم عامل و تعداد سرویس‌های مورد نظر و تنها بر اساس تعداد کارمندان برای برنامه‌های خریداری شده پول پرداخت می کردند. John Fowler قائم مقام بخش اجرای سیستم‌های شبکه در شرکت سان می‌گوید، حرکت به سمت پردازشگرهای چند هسته‌ای و محیطهای محاسباتی پویا که حجم کار را بر اساس نیازهای برنامه در میان سیستم‌ها تقسیم می‌کند، قطعا نحوه صدور مجوز خواهد شد بیش از سال گذشته شرکت سان بر مبنای هر سیستم مجوز نرم افزار صادر می‌کرد. آنچه که تغییرات را میان آورد این حقیقت بود که مشتریان می‌خواهند حجم کار را تغییر دهند و به این طریق به نیازهای اجرایی مختلف پاسخ دهند. محیط پویای محاسباتی جلسه نشست با وکلای مهم نیست که باید هر بار برای مذاکره یک مجوز دریافت کنید.
Kuzmack از شرکت Gannett از سیستم‌های Virtualized شکایت دارد و می‌گوید، خرید مجوز نرم‌افزار نسبت به تهیه ماشین Virtual وقت بیشتری صرف می‌کند. Dan Kaberon مدیر بخش مدیریت منابع کامپیوتر در بخش خدمات منابع انسانی شرکت Hewitt Associates در لینکلن شایر ایلت ایلیفویز می‌گوید ، صدور مجوز نرم‌افزار از پیشرفتهای نرم‌افزاری و مدیریت سیستم عقب مانده است. این توانایی که حجم کار را جا به جا کنیم و سیستم ها را روی ماشین مجازی یکپارچه سازیم، نباید موجب خطای اقتصادی در نرم‌افزار ایجاد شود.
او می‌گوید، فقط خواستار هم ترازی منطقی صدور مجوز هستیم. به نحوی که اگر بتوانیم چند کار را به تعداد کمتری سرور بسپاریم، طبق مجوز، محیط جدید را بدانیم و اینطور نباشد که تظاهر به داشتن ماشین‌های خوب کنیم. در این شرایط است که رشد عملکرد و افزایش ظرفیت صعودی نیست و قطعا پولی هم نباید به خاطر آن بپردازیم.

نویسنده: Jennifer Mears
مترجم: زهره چکنی

منبع : علم الکترونیک و کامپیوتر