بوش؛ ۳۰۰ روز دیگر تا تحویل کاخ سفید

آخرین تور خارجی جورج بوش در واپسین سال از دور دوم ریاست جمهوری وی در حالی آغاز شد که گمانه زنی ها در مورد میزان توجه حاکم آینده کاخ سفید به الویت های خارجی بوش شدت گرفته است. سایر رهبران جهان نیز با این تصمیم مواجه هستند که تا چه حد می توانند به توافقات خود با رهبری که روزهای ریاستش به شماره افتاده و میراثش به واسطه جنگ طولانی و پرهزینه عراق در ابهامی تاریک فرورفته است، پایبند باشند.
جورج بوش دوشنبه گذشته با هواپیمای مخصوص خود ( Air Force One ) پایگاه هوایی اندروز را به مقصد اوکراین ترک کرد. او پس از یک توقف کوتاه در این کشور به رومانی رفت تا آخرین حضورش به عنوان رئیس جمهور آمریکا را در اجلاس سران ناتو به ثبت برساند. رئیس جمهور آمریکا سپس به شهر سوچی در سواحل دریای سیاه پرواز کرد تا برای آخرین بار و پیش از آن که ولادیمیر پوتین کرملین را به خلف خود واگذار کند، میهمان رئیس جمهور روسیه باشد.
بر اساس برنامه ای که برای جورج بوش در سال جاری میلادی طراحی شده است، وی پس از اروپا به آسیا، خاورمیانه و سپس آمریکای جنوبی سفر خواهد کرد تا بدین ترتیب به عنوان رئیس جمهور کشورش از سال ۲۰۰۰ تاکنون وداع خود با تمام رهبران جهان را کامل کند. اما به نظر می رسد که این وداع چندان مهم تلقی نشده و جورج بوش به رئیس جمهوری فراموش شده تبدیل شده است.
همه روسای جمهور آمریکا در آخرین سال از دوران ریاست خود به اردک لنگ ( Lame Duck ) معروف می شوند. این صفت در اصطلاح سیاسی به سیاستمدارانی اطلاق می شود که قدرت و نفوذ خود را از دست داده و دوران افول را طی می کنند. جورج بوش هم نه تنها از این قاعده مستثنی نیست، بلکه در حال کسب لقب صفت رئیس جمهور فراموش شده نیز هست که برای اولین بار به یک رئیس جمهور آمریکایی نسبت داده می شود.
بوش هفته جاری با همتای روسی خود دیدار داشت. دیداری در این سطح به دلیل مطرح شدن مسائل حساس در سیاست خارجی دو طرف از جمله سیستم دفاع موشکی و اختلافات تجاری، از سوی رسانه ها بسیار مهم تلقی می شود. این در حالی است که روزنامه وال استریت ژورنال خبر مربوط به این رویداد را در صفحه ۱۱ جای داد و واشنگتن پست صفحه ۵ را برای آن مناسب یافت. روزنامه نیویورک تایمز هم صفحه ۱۵ خود را به این موضوع اختصاص داد.
مطبوعات آمریکا شاید نتوانند هرگز این جمله رئیس جمهور کشورشان را که وقتی در چشمان رئیس جمهور روسیه نگاه می کند، احساس داشتن روح مشترک با او را می بیند، فراموش کنند. اکنون ۷ سال از آن زمان گذشته و روسیه پرقدرت تر شده و نشانه های دوستی میان واشنگتن و مسکو کمرنگ تر شده است.
هم اکنون به نظر می رسد که انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بیش از سایر مباحث بین المللی از اهمیت برخودارد است. این واقعیت نه تنها در رسانه های داخلی آمریکا بلکه در رسانه های خارج از این کشور نیز کاملا مشهود است. در اروپا این امید وجود دارد که رئیس جمهور جدید در آمریکا بتواند دوران اوج روابط بین آتلانتیکی را بار دیگر احیا کند.
با وجودی که تغییر رهبری در کشورهای فرانسه و آلمان موجب نزدیکی میان اروپا و آمریکا شد، اما موارد اختلاف دیگری وجود دارد که بر شدت مخالفت های افزوده است. یکی از این موارد نقش ناتو در افغانستان است. رهبران اروپا اکنون تردید خود در مورد پیروزی در ماموریت افغانستان را رساتر از پیش اعلام می کنند. آنها همچنین می گویند که آمریکا بیش از حد توان خود را در جنگ عراق درگیر کرده و به اندازه کافی به بحران افغانستان توجه نشان نمی دهد.
در مورد مسائل داخلی نیز سیاست های دولت بوش کمتر با موفقیت قرین بوده است. پیش بینی شده است که در پایان دوران ریاست جمهوری بوش، اقتصاد آمریکا با یک بدهی ۴ تریلیون دلاری مواجه خواهد بود. همچنین میراث گوآنتانامو، رسوایی شنکنجه اسرای عراقی و استراق سمع مکالمات تلفنی خاطراتی نیستند که به راحتی از ذهن آمریکایی ها زدوده شوند.
وجود همین واقعیت ها باعث شده است که جورج بوش بیش از پیش به رئیس جمهوری فراموش شده در تبدیل شود. نگاهی گذرا به مبارزات انتخاباتی نامزدهای جمهوریخواه موید دیگری از این واقعیت است. این نامزدها بیشتر تمایل دارند که موفقیت های رونالد ریگان را مورد توجه قرار دهند تا لغزش های دوران ریاست جمهوری بوش را. حتی نامزدهای دموکرات هم دیگر به این نتیجه رسیده اند که حمله به بوش دیگر نمی تواند امتیاز مثبتی برایشان محسوب شود.
بیل کلینتون پس از رسوایی اخلاقی و استیضاح، به واسطه عملکردش در مذاکرات صلح اسرائیل و فلسطین از حداقل سرمایه سیاسی دوران ریاست جمهوری خود بهره مند بود. حتی رونالد ریگان هم علی رقم برخی از رسوایی های سیاسی دوران خود، توانسته بود به عنوان پایان دهنده دوران جنگ سرد نام نیکی از از خود در حافظه تاریخ آمریکا بر جای بگذارد.
جورج بوش تا تحویل کاخ سفید ۳۰۰ روز فرصت دارد. او در این فرصت کوتاه – به نسبت ۷ سال گذشته – فقط می تواند به انجام معجزه ای برای ماندگار شدن در اذهان امید داشته باشد. معجزه ای که حتی در صورت وقوع در طوفان انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۰۸ آمریکا گم خواهد شد و توجهی را برنخواهد انگیخت.

نویسنده : حسن بنانج

منبع : دیپلماسی ایرانی