پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا


بشر سیصدهزار سال‌ قبل‌ نقاشی‌ می‌کرده‌ است‌


بشر سیصدهزار سال‌ قبل‌ نقاشی‌ می‌کرده‌ است‌
مطالعات‌ باستان‌شناسان‌ در آفریقا نشان‌ می‌دهد كه‌ احتمالا عمر رنگ‌آمیزی‌ قسمت‌هایی‌ از بدن‌ و كشیدن‌ علایم‌ خاص‌ روی‌ بدن (كه‌ آن‌ را امروزه‌ «هنر بدن‌» می‌نامند) چند ده‌ هزار سال‌ بیشتر از تصورات‌ قبلی‌ است‌.
دانشمندانی‌ كه‌ مشغول‌ كار در بستر رودخانه‌ توین‌ هیلتاپ‌ در لوزاكا در زامبیا هستند، شواهدی‌ مبنی‌ بر استفاده‌ از رنگ‌ها توسط‌ انسان‌ها، حدود سیصد هزار سال‌ قبل‌ به‌دست‌ آورده‌اند.
اگر نظریه‌ این‌ گروه‌ از دانشمندان‌ به‌ اثبات‌ برسد مشخص می‌شود كه‌ عمر هنر نقاشی‌ كه‌ امروزه‌ حدود دویست‌ هزار سال‌ در نظر گرفته‌ می‌شود، بیشتر از سیصد هزار سال‌ است‌.
لورنس‌ براهام‌ از دانشگاه‌ لیورپول‌ می‌گوید كه‌ یافتن‌ تكه‌هایی‌ از رنگ‌ها روی‌ یك‌ صخره‌ در این‌ محل‌ نشان‌ می‌دهد كه‌ عمر نقاشی‌ روی‌ بدن‌ بسیار از نقاشی‌ روی‌ دیوار غارها طولانی‌تر است‌. او می‌گوید: كارهای‌ ما در زامبیا نشان‌ می‌دهد كه‌ حداقل‌ در یك‌ منطقه‌ كوچك‌ در مركز آفریقا، استفاده‌ از رنگ‌های‌ طبیعی‌ برای‌ نقاشی‌ كردن‌ سابقه‌یی‌ حدودا سیصدهزار ساله‌ دارد...
مطالعات‌ قبلی‌ نشانگر این‌ است‌ كه‌ هنر نقاشی‌ دیواری‌ و نقاشی‌ معناگرا سابقه‌یی‌ حدودا سی‌ و دو هزار ساله‌ دارد و حالا كشفیات‌ آفریقا نشان‌ می‌دهد كه‌ استفاده‌ بشر از رنگ‌ها و چیزی‌ كه‌ بتوان‌ آن‌ را نقاشی‌ دانست‌ عمر بسیار طولانی‌تری‌ دارد.
محققان‌ در زامبیا رنگ‌های‌ گیاهی‌ و رنگ‌هایی‌ كه‌ از سنگ‌های‌ مختلف‌ گرفته‌ شده‌اند، به‌ رنگ‌های‌ قرمز، زرد، قهوه‌یی‌، سیاه‌ و بنفش‌ را پیدا كرده‌اند. دكتر براهام‌ می‌گوید كه‌ استفاده‌ اجداد انسان‌، قبل‌ از آنكه‌ انسان‌ مدرن (همین‌گونه‌Home sapiens یا انسان‌ فعلی) روی‌ زمین‌ زندگی‌ كند، از رنگ‌ و كاركرد سمبلیك‌ رنگ‌ها، به‌ معنای‌ آن‌ است‌ كه‌ بشر در آن‌ مقطع‌ هم‌ عملكرد ذهنی‌ پیچیده‌یی‌ داشته‌ است‌.
براساس‌ نظر دكتر براهام‌ احتمالا گونه‌ Home hedeloergensis‌، یكی‌ از اجداد انسان‌ كه‌ مغز بسیار بزرگی‌ داشته‌، از این‌ رنگ‌ها استفاده‌ می‌كرده‌ است‌: «شاید برخی‌ بگویند كه‌ مثلا زنگ‌ آهن‌ كه‌ توسط‌ ما كشف‌ شده‌ ربطی‌ به‌ انسان‌ ندارد، اما زنگ‌ آهن‌های‌ زیادی‌ در كنار سایر رنگ‌های‌ گیاهی‌ و معدنی‌ در نقاط‌ مختلف‌ پیدا كردیم‌، محال‌ است‌ كه‌ این‌ رنگ‌ها اتفاقی‌ در كنار هم‌ قرار گرفته‌ باشند... در ضمن‌ بعضی‌ از رنگ‌ها، مثلا رنگ‌ بنفشی‌ كه‌ ما پیدا كرده‌ایم‌، یك‌ رنگ‌ گیاهی‌ است‌ كه‌ احتمالا از ریشه‌ یك‌ گیاه‌ یا ساقه‌ آن‌ گرفته‌ شده‌ و بعید است‌ كه‌ به‌صورت‌ طبیعی‌ به‌ این‌ شكل‌ دربیاید.
تا پیش‌ از این‌ تنها استفاده‌ از رنگ‌ها توسط‌ گونه‌ هوموسا انسانی‌ به‌ شكل‌ نقاشی‌ دیواری‌ یا رنگ‌ كردن‌ بدن‌ كشف‌ شده‌ بود. براساس‌ گفته‌های‌ دكتر لارنس‌ قدیمی‌ترین‌ نقاشی‌های‌ غارها در اروپا چهل‌ هزار سال‌ عمر دارند، در حالی‌ كه‌ عمرگونه‌ هوموسایینس‌ كه‌ در شرق‌ آفریقا پای‌ گرفت‌ بیشتر از دویست‌ هزار سال‌ است‌.
البته‌ در جنوب‌ آفریقا شواهدی‌ از استفاده‌ از رنگ‌ها برای‌ رنگ‌ كردن‌ صخره‌ها در ۷۵ هزار سال‌ قبل‌ به‌ دست‌ آمده‌ بود اما این‌ تاریخ‌ هم‌ فاصله‌ زیادی‌ با شكل‌گیری‌ نژاد هوموسایینس‌ دارد. براساس‌ نظرات‌ دكتر لارنس‌ استفاده‌ از رنگ‌ به‌ منظور انجام‌ نقاشی‌های‌ سمبلیك‌ چه‌ روی‌ بدن‌ و چه‌ روی‌ صخره‌ها و دیوارها احتمالا در زمان‌ تغییر عملكرد انسان‌ و گذر از دوره‌ پارینه‌ سنگی‌ به‌ دوران‌ سنگی‌ جدید و استفاده‌ از سنگ‌های‌ تراش‌ خورده‌ و چوب‌ به‌عنوان‌ ابزار بوده‌ است‌. او می‌گوید: «شاید این‌ تغییرات‌ از لحاظ‌ انسان‌ فعلی‌ خنده‌دار باشد و بسیاری‌ فكر كنند كه‌ چطور یك‌ انسان‌ صدها سال‌ طول‌ كشیده‌ تا سنگ‌های‌ تراش‌ نخورده‌ را با سنگ‌های‌ تراش‌خورده‌ عوض‌ كند و یاد بگیرد كه‌ از چوب‌ استفاده‌ كند یا از رنگ‌ها برای‌ نقاشی‌ استفاده‌ كند، اما واقعیت‌ این‌ است‌ كه‌ این‌ پیشرفت‌ها و این‌ یافته‌ها پدر تمام‌ تكنولوژی‌ هستند كه‌ ما امروزه‌ از آن‌ استفاده‌ می‌كنیم‌.»دكتر براهام‌ می‌گوید: «نقاشی‌ كردن‌، یعنی‌ گرفتن‌ چیزی‌ از طبیعت‌ و اضافه‌ كردن‌ آن‌ به‌ بدن‌ و كشیدن‌ شكلی‌ خاص‌ روی‌ بدن‌، احتمالا اولین‌ زبان‌ انسانی‌ بوده‌ است‌، این‌ نقاشی‌ها قدمتی‌ بسیار بیشتر از زبان‌های‌ انسانی‌ دارند.»
و البته‌ دكتر لارنس‌ متذكر می‌شود كه‌ احتمالا یافتن‌ شواهدی‌ مستقیم‌ از نقاشی‌های‌ روی‌ بدن‌ با قدمتی‌ سیصدهزار ساله‌ بسیار كم‌ است‌: «همه‌ ما دوست‌ داریم‌ كه‌ یك‌ بدن‌ متعلق‌ به‌ آن‌ دوران‌ پیدا كنیم‌ كه‌ روی‌ آن‌ رنگ‌ یا تتو باشد... اما چنین‌ اتفاقی‌ نخواهد افتاد...»
منبع : روزنامه اعتماد